نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مژگان میرزایی ¹
• محمد رضا معتضدی ²
• آمنه نیکبختی ¹

¹ کارشناس ارشد مهندسی محیط‏زیست دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

² کارشناس ارشد مهندسی نفت (گرایش حفاری و بهره‌برداری)، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد امیدیه

چکیده

دریای خزر به‌دلیل داشتن خط ساحلی طویل و وجود مناطق شهری، صنعتی و کشاورزی بسیار در مجاورت خود، همواره از منظر محیط‏زیستی تحت فشارها و تهدیدات شدیدی قرار داشته است. توسعة فعالیت‏های استخراج و بهره‏برداری نفت در این دریاچه سبب ورود مقادیر متنابهی از انواع آلاینده‏های نفتی به این پیکرة آبی مهم شده است. با توجه به اثرات نامطلوب آلاینده‏های هیدروکربنی بر کیفیت زندگی گونه‏های ساکن دریاها و حاشیه، بررسی وضعیت آلودگی‏های هیدروکربنی در آب و رسوبات دریای خزر همواره مورد توجه بوده است. این مقاله با هدف تعیین غلظت کل هیدروکربورهای نفتی آب و رسوبات و مقایسة آن با مناطق دیگر در نوار ساحلی حوزة جنوبی دریای خزر در استان‏های گیلان، مازندران و گلستان از بهار سال 1389 تا بهار 1390 انجام شده است. 225 نمونه آب و 75 نمونه رسوب در 15 ایستگاه طی 5 فصل جمع‌آوری و غلظت کل هیدروکربورهای نفتی به‌وسیلة دستگاه FT-IR تعیین شد. بر‌اساس نتایج به‌دست‌آمده، غلظت کل مواد نفتی آب در پاییز سال 1389 بیشترین مقدار را به نسبت فصول دیگر نشان داده است، همچنین بیشترین و کمترین غلظت کل مواد نفتی آب به‌ترتیب در ایستگاه شمارة 7 (منطقة دستک) و 1 (آستارا) مشاهده شده است. بیشترین و کمترین غلظت مواد نفتی رسوبات نیز به‌ترتیب در ایستگاه شمارة 13 (نیروگاه نکا) و 8 (قاسم‌آباد) مشاهده شد. نتایج حاصل از آنالیز واریانس نشان می‏دهد که غلظت کل هیدروکربورهای نفتی آب و رسوب بین فصول مختلف معنادار بوده، اما بین ایستگاه‌های مختلف اختلافی معنادار نبوده است.


 

کلیدواژه‌ها

• آلودگی‏های نفتی
• دریای خزر
• دستگاه FT-IR
• محیط‏زیست
• غلظت کل هیدروکربورهای نفتی‌

عنوان مقاله [English]

Scrutiny of Petroleum Hydrocarbon Pollutions in Water and Sediments in Southern Zone of Caspian Sea

نویسندگان [English]

• Mojgan Mirzaei ¹
• Mohammadreza Motazedi ²
• Amene Nikbakhti ¹

¹ MSc., Environmental Science, Gorgan University of Agriculture Sciences and Natural Resources, Iran

² MSc., Petroleum Engineering, Islamic Azad University, Omidiye Branch, Iran

چکیده [English]

Due to the location of a domestic, industrial and agricultural zone near the Caspian Sea, this water body has long been under pressure and environmental threat. As a result of development of oil production activities in Caspian region, such as oil exploration and extraction, a large volume of oil related pollutants is released annually into this important water body. Considering the fact that hydrocarbons may cause adverse impacts on the aquatic and marginal life, the monitoring of sediment as hydrocarbons in the sea has been considered. The purpose of this article is determination of total petroleum hydrocarbon (TPH) and comparing it with other coastal area in Caspian region-in Gilan, Mazandaran and Golestan from spring 2010 to spring 2011. 225 water sample and 75 sediment sample in 15 stations during of 5 seasons have been collected and the levels of total petroleum hydrocarbon (TPH) using FT-IR were determined. Based on results level of total petroleum hydrocarbon (TPH) is the most level in autumn 2010. Also the highest and lowest level of total petroleum hydrocarbon in water were recorded in station 7 (Dastak region) and station 1 (Astara), respectively. Moreover, the highest and lowest level of total petroleum hydrocarbon in sediment were recorded in station 13 (Neka powerhouse) and station 8 (Ghasem abad), respectively. The results of ANOVA show that level of TPH in water and sediment among different seasons is significant, but there isn’t a significant difference among different stations.

کلیدواژه‌ها [English]

• Caspian Sea
• FT-IR machine
• environment
• level of total
• Oil Pollutants
• petroleum hydrocarbon (TPH)