نشریه محیط زیست طبیعی

تحلیل راهبردی برنامۀ CEPA تالاب امیرکلایه با ترکیب تکنیک‌های SWOT-QSPM با هدف حفاظت و بهره‌برداری پایدار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی، رشت، ایران

2 استادیار پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی، رشت، ایران

چکیده

هدف این تحقیق، شناسایی عوامل درونی و بیرونی مهم در دستیابی به حفاظت و بهره‌برداری پایدار تالاب امیرکلایه برپایۀ برنامۀ ارتباطات، آموزش، مشارکت و آگاهی‌افزایی (CEPA) است. چشم‌انداز کلی این است که تالاب امیرکلایه زیست‌بومی پایدار است که توسط ذی‌نفعانی آموزش‌دیده در مورد ارزش‌های تالاب و آگاه از خطرهای تهدیدکنندۀ تالاب بهره‌برداری خردمندانه شده و با مشارکت و تعامل ذی‌نفعان حفاظت می‌شود. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و معرفی راهبرد حفاظتی و بهره‌برداری پایدار برای تالاب امیرکلایه با توجه به معیارهای CEPA از روش SWOT استفاده و در نهایت با استفاده از روش QSPM به رتبه‌بندی راهبردها پرداخته شد. به این منظور قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهای حفاظت از تالاب امیرکلایه توسط 45 نفر از ذی‌نفعان تالاب تعیین شد. نتایج نشان داد که میانگین نمرۀ نهایی ماتریس عوامل داخلی برنامۀ حفاظت و بهره‌برداری پایدار برپایۀ CEPA در تالاب امیرکلایه، 2/92 محاسبه شده است که نشان می‌دهد این تالاب در بُعد عوامل داخلی دارای قوت است. درحالی ‌که میانگین نمرۀ نهایی ماتریس عوامل خارجی 2/19 است که نشان می‌دهد در خصوص استفاده از فرصت‌ها و مقابله با تهدیدها و از بعد عوامل خارجی ضعیف است. براساس رتبه‌بندی QSPM راهبرد (ST1) مشارکت پایدار ذی‌نفعان و جوامع محلی در حفاظت و بهره‌برداری پایدار از تالاب و راهبرد ایجاد تعامل بین سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی و جوامع محلی از طریق تدوین برنامۀ مدیریت تالاب برای آشنایی با رژیم حقوقی تالاب (ST5) بیشترین رتبه را داشتند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The strategic analysis of the CEPA program by combining SWOT-QSPM techniques in the Amirkalayeh Wetland for protection and sustainable uses

نویسندگان [English]

  • Tooba Abedi 1
  • Niloofar Abedinzadeh 2

1 Assistant professor, Environmental Research Institute, Academic Center for Education, Culture and Research. Rasht. Iran

2 Assistant professor, Environmental Research Institute, Academic Center for Education, Culture and Research. Rasht. Iran.

چکیده [English]

The purpose of this study is to identify the important internal and external factors in achieving sustainable use and conservation of the Amir Kalayeh Wetland based on communication, education, participation, and public awareness program (CEPA). The general vision is “the Amir Kalayeh wetland is a sustainable ecosystem that is wisely used and properly conserved by the trained stakeholders whom have been aware of the values and the threatening factors”. The SWOT model followed by the QSPM method has been implemented to analyze data and provide a conservation strategy approaching sustainable development in the Amirkalayeh Wetland according to the CEPA criteria. For this purpose, the strengths, weaknesses, opportunities, and threats of the Amirkalayeh wetland were determined by consulting 45 stakeholders. The internal factor evaluation (IFE) matrix with a score of 2.92 points out that the wetland had more strengths than the existing weaknesses while the external factor evaluation (EFE) with a score of 2.19 points out that there were more threats than opportunities. The results showed the sustainable participation of the wetland stakeholders (ST1) and the interaction between the organizations, executive bodies, and local communities (through the development of a wetland management program to prioritize awareness of the wetland's legal regime) (ST1) received the highest ranks.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainable use
  • Amir Kalayeh wetland
  • Strategy
  • Ranking
  • Internal Factor
  • External Factor
Abedi, T., Jensi, Z., 2020. Investigating the Factors Influencing Wetland Degradation According to CEPA Decision Support Criteria by Fuzzy Delphi Approach (Case Study: Amir Kalayeh Wetland, Guilan Province), Journal of Environmental Science Studies 5(2), 2589-2596.
Abedinzadeh, N., Abedinzadeh, F., Abedi, T., 2011. Study of Strategic Factors of Rasht City Solid Waste Management by SWOT Method and QSPM Matrix Formation. Journal of Environmental Studies 37(57), 1-12.
Ashori, A., Abdos, A., 2012. Important wetland habitats of Guilan water birds, Department of Environment, Gilan Province. 233 p. (In Persian)
Biglar Fadafen, M., Danehkar, A., 2018. Ulmagol wetland integrated management solutions for wetland restoration. Wetland Ecobiology 9(4), 5-22.
Conservation of Iranian wetlands project. 2019. Concepts, Framework and Strategies of Communication Education, Participation and Awareness Raising Plan (CEPA), Department of Environment. 88 p. (In Persian)
Farrokhian, F., Hardanian, N., Dashti, S., 2015. Ecotourism Development Strategies of Shadegan International Wetland based on SWOT Technique. Wetland Ecobiology 7(2), 23-32.
Foladi, M., Mahdavi, R., Rezaei, M., Moslemi, H., 2020. Wetland Management Strategies with Emphasis on Water Resources Using, SWOT and WASPAS Models. Ecohydrology 7(1), 165-172.
Gazabizadeh, M., Sabzghabaei, G., Dashti, S., 2019. Analysis and Evaluation of Hour-Al-Azim Wetland Conservation Strategies Using SWOT and QSPM Matrix.Scientifices Journal of Agriculture 41(4), 45-59.
Ghaed Rahmati, S., Khavarian, A., 2016. Strategic Planning for Tourism Development in Yazd City, Using Meta-SWOT Model. Journal of Spatial Planning 20(1), 179-206.
Hejazi, S.Y., Arabi, F., 2000. Factors Affecting on Public Participation of Non- Governmental Organizations (NGOs) in Environmental Conservation. Journal of Environmental Studies 34(47), 99-106.
Hesselink, F., Goldstein, W., Kempen, P.P., Garnett, T., Dela, J., 2007. Communication, Education and Public Awareness (CEPA). IUCN Publication. 308 p.
Hoveidi, H., Nasehi, S., Imanpour Namin, A., Nohegar, A., 2019. Strategic Planning, Based on Environmental Spatial Assessment, Using SWOT and GIS to Locate Sustainable Industrial Areas (Case Study: Tehran Province). Pollution 5(3), 569-583.
Jaafari, S., Sakieh, Y., Dejkam, S., AlavianPetrudi, S., Yaghubzadeh, M., Danehkar, A., 2013. Developing of management strategies for conservation of Miankaleh wetland by using SWOT analysis. Wetland Ecobiology 5(2), 5-18.
Jaafari, Sh., Arazzade, Y., 2011. Strategic management factors for the protection of Anzali wetland by SWOT method. Wetland Ecobiology 3(10), 37-46.
Karbasi A. Monavari M. Mokoei R. 2010. Strategic Management in Environmental Science. Shahr Ashoob publication, 264 p.
Meshkini A.  Movahed A. Ahmadifard N. 2017. Evaluating Policy of Regeneration in Urban Distressed Texture Using SWOT and QSPM Matrices (Case Study: Region 12 of Tehran Metropolis). Geographical Urban Planning Research 4(4), 549-568.
Modaberi, H., Shokoohi, A., 2020. Determining the Environmental Water Needs of Amirkalayeh Wetland Based on a Holistic Approach Regarding Contradiction between the Water Use for Agriculture and for Wetland Conservation. Iran-Water Resources Research 16(3), 282-305.
Mohammadizadeh, M., Karbasi, M., Sahebi, M., 2013. Environmental management of Hashilan wetland. Environmental Science and Bioengineering 57, 14-27.
Navarro-Martínez, Z.M., Crespo, C.M., Hernandez-Fernandez, L., Ferro-Azcona, H., Gonzalez-Díaz, S.P., McLaughlin R. J. 2020. Using SWOT analysis to support biodiversity and sustainable tourism in Caguanes National Park, Cuba. Ocean and Coastal Management 193, 105188.
Ramsar Convension, 2015. The Ramsar Convention’s Programme on communication, capacity building, education, participation and awareness (CEPA) 2016‐2024. Adopted by the 12th Meeting of the Conference of the Parties at Punta del Este, Uruguay, through Resolution XII.9.
Ramsar Convention Secretariat. 2010. Wetland CEPA (Handbook 6). Ramsar Handbooks 4th editions. 46 p.
Sebastiá-Frasquet, M.T., Altur, V., Sanchis, J.A., 2014. Wetland Planning: Current Problems and Environmental Management Proposals at Supra-Municipal Scale (Spanish Mediterranean Coast). Water 6, 620-641.
Shojae, M., Siahpush, M., 2012, Strategy Formulation for Gohar Shafa Medical Equipment Company with Quantitative Strategic Planning Matrix (QSPM), Journal of Management and Development Process 24(1), 127.
Tarazkar, M., Zibaei, M., Soltani, Gh., 2016. Identification and Ranking of Reviving Strategies for BakhteganWetland Using Fuzzy-TOPSIS. Wetland Ecobiology 8(1), 21-38.
Zarei, M., Zakeri, M., Bahadori, M., Bahadori, Z., 2018. Ecological Capacities and Introduction of an Ecotourism Development strategy for Azini Wetland Mangrove Forests Based on SWOT Model. Wetland Ecobiology 10(1), 95-108.
نشریه محیط زیست طبیعی
دوره 74، شماره 3
آذر 1400
صفحه 554-571