نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فروغ گودرزی ¹
• محمودرضا همامی ²
• منصوره ملکیان ³
• سیما فاخران ³

¹ گروه آموزشی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

² گروه محیط زیست، دانشگاه صنعتی اصفهان، دکترای محیط زیست

³ گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

چکیده
مشخصه‏ یابی زیستگاه گونه‏ ها سابقه طولانی در بوم‏ شناسی حفاظت دارد. علی ‏رغم حساسیت بالای دوزیستان به تغییرات محیطی، وابستگی‏ های زیستگاهی بسیاری از گونه‏ های آن ناشناخته است. سمندر لرستان یکی از گونه ‏های نادر و بومی ایران است که در چشمه‏ های کوه‏ های زاگرس زادآوری دارد. با این وجود، مدیران حفاظت در مورد زیستگاه و بوم‏ شناسی این گونه با خلاء اطلاعاتی روبرو هستند. در مطالعه حاضر با بررسی و مقایسه ویژگی‏ های 20 بدنه آبی حضور سمندر لرستان با 20 سایت عدم حضور، به شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر اشغال سایت زادآوری توسط این گونه پرداختیم. به این منظور، در فصل زادآوری گونه (فروردین تا تیر ماه)، 13 متغیر زیستگاهی در آبگیرهای حضور/عدم حضور اندازه‏ گیری و ثبت گردید. برای شناسایی مهم‏ترین عوامل در تمایز سایت‏ های اشغال‏ شده از اشغال‏ نشده، از تحلیل مؤلفه‏ های اصلی استفاده شد. سپس، داده‏ ها با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک بر مبنای نرخ درستنمایی تاوانیده برای محاسبه پارامترهای مدل، تحلیل شد. نوع بستر، سرعت جریان آب، درصد سطح سایه ‏انداز بر بدنه آبی و اکسیژن محلول بعنوان مهم‏ترین عوامل تعیین‏ کننده اشغال سایت‏ های زادآوری توسط سمندر لرستان تعیین شدند. در مقایسه، درستنمایی حضور سمندر لرستان در آب‏های آرام با سطح سایه‏ انداز بالا، محتوای اکسیژن بالا و بستر قلوه‏ سنگی بیشتر است. طبق نتایج حاصل از این مطالعه، تغییر ساختار زیستگاه این گونه به شدت می‏تواند بر ویژگی‏های فیزیکی و شیمیایی آن و در نهایت احتمال اشغال سایت توسط گونه تأثیر بگذارد. این اطلاعات علاوه بر افزایش آگاهی مدیران در برنامه ‏ریزی ‏های حفاظت، می‏تواند مبنایی برای طرح‏ ریزی مطالعات دقیق‏ تر در مورد بوم‎شناسی زیستگاه این گونه باشد.

کلیدواژه‌ها

• زیستگاه زادآوری
• رگرسیون لجستیک
• دوزیستان
• سمندر لرستان
• Neurergus kaiseri

عنوان مقاله [English]

Ecological Characterization of the breeding habitat of Luristan newt (Neurergus kaiseri) at local scale

نویسندگان [English]

• Forough Goudarzi ¹
• Mahmoud-Reza Hemami ²
• Mansoureh Malekian ³
• Sima Fakheran ³

¹ Department of environmental science, faculty of natural resources, Isfahan university of Technology, Iran

² Associate Professor of Conservation Ecology Department of Natural Resources Isfahan University of Technology Isfahan, Iran.

³ Assistant Professor of Conservation Ecology Department of Natural Resources Isfahan University of Technology Isfahan, Iran.

چکیده [English]

Abstract
Characterizing habitats has a long history in conservation ecology of species. In spite of high sensitivity of amphibians to environmental changes, habitat associations of many of these species are unknown. Neurergus kaiseri, native to Iran, is a threatened newt species that breeds in springs of Zagros Mountains. There is a lack of information about its ecology and habitat. We compared ecological characteristics of 20 occupied with 20 unoccupied springs by Kaiser’s newt to identify key factors affecting the breeding site selection by this species. In total, we investigated and measured 13 habitat variables in occupied and unoccupied water-bodies during the breeding season, April to June. We applied principal component analysis (PCA) to identify the most important factors in discriminating occupied from unoccupied sites and a logistic regression model based on penalized likelihood ratio to estimate the logit parameters in R. Bed type, water flow rate, shading area, and dissolved oxygen were the most important factors in occupying water-bodies by Kaiser’s newt. The likelihood of species presence was comparatively higher in sites with slow water flow, high dissolved oxygen, cobble substrate, and high shading area. Habitat alteration may highly affect physical-chemical characteristics of the species breeding habitat, and hence the probability of its occurrence. This study provides insight into breeding habitat use by this threatened species and can be used as a basis for further studies on the species habitat ecology.

کلیدواژه‌ها [English]

• Breeding habitat
• Logistic regression
• Amphibian
• Kaiser’s newt
• Neurergus kaiseri