نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه آزاد دورود
2 دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
چکیده
فاکتورهای تجمع زیستی(BAF)،تغلیظ زیستی(BCF) و بزرگنمایی زیستی(Biomagnifications) به منظور ارزیابی خطر اکولوژیکی آلایندهها مورد مطالعه قرار میگیرند. از آنجا که دوکفهایها پایشگرهای زیستی خوبی هستند این موجودات میتوانند گزینه های مناسبی نیز برای مطالعه تجمع زیستی و تغلیظ زیستی آلاینده ها در سواحل باشند. سواحل خلیج فارس به خصوص استان بوشهر به دلیل حمل و نقل دریایی، ورود فاضلاب شهری و صنعتی، سکوها و پایانههای نفتی همواره در معرض آلایندههایی مانند ترکیبات PAHs است. ترکیبات PAHs اثرات مضر بسیاری بر موجودات دارند. مطالعه حاضر به منظور بررسی الگوی جذب، تجمع و تغلیظ این ترکیبات در صدف تابوت موجدار در سواحل بوشهر انجام شد. بدین منظور نمونهبرداری از صدف مذکور، رسوبات و آب دریا در پنج ایستگاه مختلف در سواحل بوشهر انجام شد. پس از هضم و استخراج PAHs نمونهها توسط حلالهای آلی، مقادیر PAHs آنها توسط دستگاه(KANUER) HPLCاندازهگیری شدند. بطورکلی میانگین غلظت PAHs در آب 14/17 میکروگرم بر لیتر و رسوب و صدف به ترتیب 52/2866، 70/ 412 نانوگرم بر گرم(وزن خشک)بود. متوسط میزان تغلیظ زیستی این آلایندهها 31/26و میزان تجمع زیستی14/0بود. نتایج نشان داد غلظت ترکیبات 3حلقهای در آب و صدف و ترکیبات 5 و6 حلقهای در رسوب بیشتر بوده است. فاکتور تجمع زیستی (BAF) ترکیبات 3حلقهای در صدف مورد مطالعه بیشتر از ترکیبات 4حلقهای بوده است. در حالیکه فاکتور تغلیظ زیستی(BCF) ترکیبات 4حلقهای بیش از ترکیبات 3حلقهای بوده است. همبستگی معنیداری بین logkowو BAF ترکیبات PAHs در صدف تابوت موجدار مشاهده شد(P<0.05). بهنظر میرسد شرایط محیطی، منابع PAHs و مسیر جذب ترکیبات مذکور از عوامل تأثیر گذار بر مقادیر BAF وBCF باشند.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Investigation on Bio-concentration factor (BCF) and Bio-accumulation factor (BAF) of aromatic compounds in the Ark Clam
نویسنده [English]
1
2
چکیده [English]
To evaluate the ecological risk of pollutants, computing of bioaccumulation factor (BAF), bioconcentration factor (BCF) and biomagnification are to be studied. Since clams are considered as good biomonitors for various types of pollutants, they might be good suitable subjects for bioaccumulation and bioconcentration studies. The Persian Gulf particularly the coasts of Bushehr province are constantly exposed to some pollutants such as PAHs due the presence of oil platforms and terminals, high traffic of tankers and ships, and discharge of urban and industrial effluents. PAHs compounds have destructive effects on many organisms. The present study was carried out in order to investigate the pattern of uptake, accumulation and concentration of PAHs in Ark clam in the coastal area of Bushehr city. The samples of clam, sediment and seawater were collected from five different stations in the Bushehr shoreline. After digestion and extraction by organic solvents, the concentration of PAHs in the samples was measured by HPLC (KANUER). Generally the concentration of PAHs in seawater, sediment and Ark clam were 17.14µgl-1, 2866.52ngg-1 and 412.72ngg-1 respectively. The mean of PAHs BCF and BAF in studied clam were 26.31 and 0.14 respectively. Results showed that 3ring PAHs were major in seawater and clam, while in sediment 5 and 6 PAHs was the main. For 3ring compounds bioaccumulation (BAF) factors in clams were more than those of 4ring compounds. Similarly these compounds were more than 5 and 6ring compounds. The calculated bioconcentration (BCF) factor for 4ring compounds was higher than 3ring compounds. A significant correlation was found between log kow and BAF in Ark clam (P<0.05). It is suggested that the environmental conditions, sources of PAHs and the uptake pathway of the compounds are influencing the bioaccumulation and bi concentration in Ark clam.
کلیدواژهها [English]