پهنه بندی توان تفرجی پارک جنگلی یاسوج با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره در GIS

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموختۀ کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه یاسوج

2 استادیار گروه جنگلداری، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه یاسوج

چکیده

پارک جنگلی یاسوج با مساحتی حدود 1000 هکتار در شمال شرقی شهر یاسوج واقع شده است. جهت پهنه­بندی توان تفرجی پارک و تهیۀ نقشۀ عرصه­های مناسب برای انجام تفرج متمرکز و گسترده و تعیین عرصه­های لازم جهت حفاظت و احیاء، با مرور منابع و توجه به معیارهای استاندارد موجود، استفاده از تجربه­های کارشناسی با توجه به شرایط و موقعیت پارک و داده­های در دسترس از منطقه، معیارهایی که می­توانند در بررسی توان تفرجی پارک مؤثر ­باشند، مشخص گردیدند و با استفاده از روش تحلیلی سلسله مراتبی، معیارهای مؤثر در فرآیند ارزیابی توان تفرجی پارک اولویت­بندی شدند. معیار بهداشت و امنیت در بالاترین درجه از اولویت و معیار اشکوب­بندی جنگل در پایین­ترین درجۀ اهمیت در اولویت بیست و دوم قرار گرفتند. از این میان، معیارهای شیب، فاصلۀ دسترسی به جاده، نوع چشم انداز، فاصلۀ دسترسی به منابع آب، ارتفاع از سطح دریا، درصد تراکم پوشش درختی و جهت به عنوان معیارهایی که در این مطالعه امکان تهیۀ نقشه­ برای آن­ها وجود داشت، مشخص شدند و مدلی بر اساس آن­ها جهت بررسی توان تفرجی پارک ارائه گردید. بر اساس مدل ارائه شده و کاربرد ترکیب خطی وزنی در سامانۀ اطلاعات جغرافیایی، نقشۀ پهنه­بندی توان تفرجی پارک جنگلی یاسوج تهیه گردید. محاسبۀ مساحت نواحی پهنه­بندی شده در پارک نشان داد که به ترتیب 7/581 هکتار از مساحت پارک برای تفرج گسترده، 2/269 هکتار به عنوان منطقۀ بازسازی، 32/99 هکتار برای تفرج متمرکز و 7/88 هکتار نیز به دلیل شیب بالای 60 درصد به عنوان منطقۀ حفاظتی مناسب می­باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Zoning the recreational capacity of Yasuj’s forest park, using multi criteria decision methods in GIS

نویسندگان [English]

  • shakiba jahangiri 1
  • Alireza Salehi 2

1

2

Ahmadi Sani, N., Babai kafaki, S., 2011. Ecological possibility of ecotourism activities in the Northern Zagros forests using MCDM, GIS and RS. Town and country planning 4, 45-64 (In Persian).
Bunruamkaew, K., Murayama, Y., 2011. Site suitability evaluation for ecotourism using GIS & AHP: A Case Study of Surat Thani Province, Thailand. Procedia Social and Behavioral Siences 21, 269-278.
Burrough, P.A., 1990. Methods of spatial analysis in GIS. International Journal of Geographical Information Systems 4, 221-223.
Dehdar Dargahi, M., Makhdoum F., M., 2003. Zoning of Kavir National Park.  Iranian of natural resources 56, 437-447 (In Persian).
Eastman, J.R., Jiang, H., Toledano, J., 1998. Multi-criteria and multi-objective decision making for land allocation using GIS. In Multicriteria analysis for land-use management. Springer Netherlands, 227-251.
Erfani, M., Ardakani, T., Sadeghi, A., Pahlevanravi, A., 2012. Sitting for Intensive Recreation in Chahnime Zone (Zabol Township) Using Multi- Criteria Decision System. Environmental Researches 4, 41-50 (In Persian).
Ghanadkar Sarabi, M., 1997. Design and forest parks management. Forests, Range and watershed Management Organization, 73p (In Persian).
Ghodsipour, H., 2013. Analytical Hierarchy Process (AHP) Method, Amirkabir University Press, Thran, 224 p (In Persian).
Hekmati, J., 2002. Garden and park design. Farhange Jame Press. 306 p (In Persian).
Hosseini Tavasol, M., Kohandel, A., Mortezaei frezhendi, GH., Arjmand Rad, M., 2010. Designated ecotourism sites in the pasture with the use of GIS and The optimal combination of criteria. Journal of Remote Sensing Applications and GIS in planning 1, 85-96 (In Persian).
Iran Meteorological Organization, 2014. Statistics 166 synoptic stations by the end of 2010.http://www.chaharmahalmet.ir/stat/archive/iran/koh/YASOUJ/5.asp. Accessed 1st August 2014.
Jafari, Z., Mikaeali-Tabrizy, A.R., Mohammadzadeh, M., Abdi, O., 2012.  Evaluation of Ecotourism Competence in Golestan National Park through Weighted Linear Combination Method. Renewable Natural Resources Research 4, 25-37 (In Persian).
Jinyang, D.B., KingThomas, B., 2002. Evaluating natural attraction for tourism. Annals of Tourism Research 29, 422-438.
Jozi, S.A., Moradi Majd, N., 2011. Evaluation of Ecological Capability of Bolhasan- e- Dezful Region for Tourism Using SMITH Method. Journal of Environment and Development 3, 7-14 (In Persian).
Jozi, S.A., Moradi Majd, N., Abdolahi, H., 2009. Assessment of ecological potential of Bolhasan- e- Dezful Area for tourism by using MCDM. Journal Marine Science and Technology Research 4, 70-84 (In Persian).
Karam, A., 2005. Application weighted linear combination (WLC) to landslide hazard zonation a case study: Sarkhon Region, Chahar mahal and Bakhtiari Province. Geography and Development Iranian journal, autumn and Winter Number, 131-146 (In Persian).
Karter, F., 2003. Ecotourism and the empowerment of local communities Regina Scheyvens. Tourism management 19, 357-368.
Lawal, D.U., Matori, A.N., Balogun, A.L., 2011. A Geographic Information System and Multi-Criteria Decision Analysis in Proposing New Recreational Park Sites in Universiti Teknologi Malaysia. Modern Applied Science 5, 39-55.
Liu, Y., Lv, X., Qin, X., Guo, H., Yu, Y., Wang, J., Mao, G., 2007. An Integrated GISbased Analysis System for Land-use Management of Lake Areas in Urban Fringe. Landscape and Urban Planning 82, 233–246.
Mahini, S., Riazi, A., Naimi, b., Babaei kafaki, S., Larijani, A., 2009. Assessing the nature Behshahr city based on multi-criteria evaluation using GIS. Environmental Science and Technology 1, 187-198 (In Persian).
Mahmoudi, B., Danekar, A., 2009. Analysis the effective criteria and environmental- ecological factors on recreation potential of menj in lordegan city by using multi-criteria evaluation and GIS. Land use planning 1, 55-69 (In Persian).
Majnonian, H., 2002. Marine and Coastal protected areas (values and functions. Environmental protection agency 1, 16-28 (In Persian).
Makhdom, M., 2003. Principles of Land use Planning. University Press, Tehran, 289 p (In Persian).
Makhdom, M., 2013. The instruction of preparation and codification of park scheme and engineering designee of forest parks and natural parks. University Press, Tehran, 120 p (In Persian).
Malajpour, S.H., 2001. Assessment of Lavizan forest park to Ecotourism. MSc Thesis. Environmental Science, University of Mazandaran, 120 p (In Persian).
Malczewski, J., 1999. GIS and Multicriteria Decision Analysis. John Wiley and Sons. New York, 392 p.
Malczewski, J., 2004. GIS-based land-use suitability analysis: a critical overview. Progress in planning 62, 3-65.
Mobasheri, M.R., 2011. Remote Sensing Satellite Technology. University Press, Khajeh Nasir, 334 pp (In Persian).
Moradi, H.,Hdaiatizadeh, R., Abdolahi, V., 2005. Planning forest parks, using GIS. Proceeding of the first national congress on the rule of tourism in development of Mazandaran, Mazandaran University, Sari, Iran. pp 461-475(In Persian).
Moradi, M., Sdralashrafy, M., Moghadasi, R., Yazdani, S., 2013. The estimated value of the recreational park Yasouj contingent valuation method. Journal of Research in Agricultural Economics 16, 173-190 (In Persian).
Mostafavi, M., Kiaby, B., Abdoli, A., Mehrabian, A., Ebrahimi, M., SalmanMahini, A., kami, H.Gh., H., Moradi, A., Gazi, B., 2008. Biodiversity MAND protected area. Press Department of the Environment, Department of Environment Protection of Bushehr, 252 p (In Persian).
Mousavi, S.Z., Michaeli Tabrizi, A.R., Sofyanian, A.R., Ziaee, H.R., 2010. Evaluation the landscape for recreational use with GIS (Case Study: Nazhvan region in the Esfahan), Proceedings of 9th National Congress on the Geomatics, National Cartographic Center. Tehran (In Persian).
Rosa, E., Eduardo, G., Erin, J., 2005. Social adaptation ecotourism in the Lacandon forest. Annals of Tourism Research 32, 610-627.
Saaty, T.L., 1980. The Analytic Hierarchy Process: Planning, Priority Setting, Resource Allocation (Decision Making Series). Published by McGraw-Hill International Book Company, New York, 287 p.
Salehi, A., Wilhelmsson, E., Soderberg. U., 2008. Land Cover Changes in a forested watershed, Southern, Zagros, Iran. Land Degradation & Development 19, 542-553.
Sarvazad, A., Oladi Qadykolayy, J., Hosseini Nasr, S.M., 2013. Determining the potential of  Bistoon forest park using hierarchical analysis method (AHP). Journal of Biodiversity and Environmental Sciences 4, 2399-2403 (In Persian).
Taheri, F., 2006. Polling places prone areas using GIS projects, hiking and RS. Case Study: Heather Abbasabad forest area. MSc Thesis. Forestry group.  Agricultural Science and Natural Resources University Faculty of Natural Resources, Sari, 116 p (In Persian).
Torabi, N., 2005. Development planning of Aushtrankoh protected area by AHP and GIS. MSc Thesis. Environmental Science, University of Tehran, 120 p (In Persian).