نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ابوالفضل معینی ¹
• لیلا صدوقی ²
• سپیده مفیدی ²
• فاطمه شریفی فر ³

¹ استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات تهران

² دانشجو

³ دانش آموخته

چکیده

تعیین توان اراضی به منظور استفاده بهینه و جلوگیری از بهره‌برداری‌های نامناسب که منجر به تخریب اراضی می‌گردد، گامی مؤثر در راهبرد توسعه پایدار است. تلفیق قابلیت‌های GISبا روش‌های تناسب اراضی در کنار استفاده از دانش کارشناسان می‌تواند نقش مهمی در موفقیت و افزایش قابلیت اعتماد نتایج داشته باشد. در این تحقیق پس از بررسی‌های میدانی و نظری و تهیه اطلاعات و نقشههای مورد نیاز، آمایش سر‌زمین در منطقه مورد مطالعه براساس سه روش مختلف تناسب اراضی فائو، آمایش سرزمین مخدوم و روش پیشنهادی سازمان جنگل‎ها، مراتع و آبخیزداری مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا نقشه‎های طبقات ارتفاعی، درصد شیب، جهت‎های جغرافیایی، ویژگی‌های خاکشناسی، تیپ و تراکم پوشش‎گیاهی در نرم‌افزار ArcGIS10.1با هم ترکیب ‎شده و نقشه نهایی واحدهای همگن به دست آمد. سپس با استفاده از جداول استاندارد موجود برای هر روش، نقشه اراضی مستعد کاربری‎های مرتع، زراعت آبی، دیم و جنگل‌کاری به صورت جداگانه تهیه و میزان تطابق آنها با کاربری فعلی تعیین گردید. بیشترین انطباق برای کاربری کشاورزی مربوط به روش آمایش مخدوم و برای مرتع روش پیشنهادی سازمان جنگل‎ها، مراتع و آبخیزداری بود. به طورکلی نتایج حاصل از روش‌ها و مقایسه آن‎ها با کاربری فعلی، نشان داد که قسمت‎ عمده‌ای از سطح حوضه توان بالایی برای کاربری مرتع دارد که هم ‎اکنون این مناطق تحت کشت کشاورزی کم بازده هستند. در نهایت بدلیل وجود برخی کاستی‎ها در روش‎ تناسب اراضی فائو، مشخص گردید که روش پیشنهادی سازمان جنگل‎ها، مراتع و آبخیزداری که خود برگرفته از روش مخدوم است کار آمدتر از روش‌های دیگر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• آمایش
• تناسب اراضی
• واحدهای همگن
• GIS

عنوان مقاله [English]

The Comparison of current land-use proposed of three methods such as Makhdoum, FAO and the Forest, range and Watershed (Case study: Watershed Zanjanrud and QarehPoshtelu)

نویسندگان [English]

• abolfazl moeini ¹
• leila sadooghi ²
• Sepide Mofidi ²
• fateme Sharififar ³

چکیده [English]

An effective step for access to sustainable development is determining the land ability to optimize the using of land and prevent of its destruction due to unsuitable use of land. Assimilation of GIS capabilities and Land suitability methods of land proportion along with use of experts' knowledge can play important role in success and increase the reliability of results. In this research after theoretical and field study, providing information and necessary maps, Zanjan area was studied according to three different methods including; FAO land Suitability method, Makhdoumʼs land use Planning method and proposed method of forests, range and watershed management organization. At first; hypsometry, slop, aspects, soil characteristics, type and density of plant cover were synthesized in Arc GIS10.1 and final map of homogeneous units was gained. Then, using available standard tables for each method, map of prepared land was provided separately for control of range, agriculture, dry farming and afforesting and their accordance with present control was determined. The most accordance with agricultural application is relates to Makhdoum logistics and for land is relates to proposed method of forests, range and watershed management organization. Results of methods and their comparison with present application showed that main part of region has high potency for application of pastureland, which these the areas are currently under agricultural cultivation with low efficiency. Finally, in this Area, due to some deficiencies in FAO method, proposed method of forests, range and watershed management organization ,an adaptation from Makhdoum method, is more efficient than other methods.

کلیدواژه‌ها [English]

• land use planning
• land suitability
• Homogeneous units
• GIS