تعیین مکان‌های مناسب عملیات اصلاح مراتع بااستفاده از سیستم‌های پشتیبانی تصمیم‌گیری (مطالعه موردی:گردنه قوشچی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 -

2 استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه ارومیه

چکیده

مراتع از زمان‌های دور تاکنون مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در دهه‌های اخیر رشد چشم‌گیر جمعیت، افزایش تعداد دام و عدم رعایت اصول صحیح بهره‌برداری از مراتع موجب وارد آمدن فشار زیاد بر مراتع گردیده است. در نتیجه مراتع کشور با روند مایوس کننده‌ای به سمت تخریب و قهقرا پیش می‌روند. جلوگیری از تخریب مراتع بخش مهمی از فعالیت‌های مدیران مرتع می‌باشد. این امر با انجام عملیات احیا پوشش گیاهی به صورت تلفیقی از روش‌های بیولوژیکی و مکانیکی امکان پذیر است. سالانه هزینه های هنگفتی در حوزه‌های آبخیز کشور صرف انجام عملیات مذکور می‌گردد. یکی از مهمترین و ابتدایی‌ترین بخش‌های انجام عملیات، مکان‌یابی صحیح آنها می‌باشد،‌ که تاثیر بسزایی در موفقیت عملیات دارد. در این پژوهش به منظور اولویت بندی مکان‌های مناسب اجرای عملیات بذرکاری و میانکاری مراتع گردنه قوشچی ارومیه از روش TOPSIS در محیط نرم افزاری Arc GIS استفاده شد. در مرحله اول پژوهش، نقشه واحدهای همگن منطقه تهیه گردید. در مرحله دوم، 9 معیار موثر بر مکان‌یابی اجرای عملیات بذرکاری و میانکاری تعیین گردید. در مرحله سوم معیارها وزن دهی شدند. در مرحله بعد روش تاپسیس بر روی معیارها پیاده گردید. در نهایت، نقشه نهایی اولویت بندی مکان‌های مناسب اجرای عملیات بذرکاری و میانکاری تهیه شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که واحد همگن 29 با امتیاز 659/0، واحد مناسب بذرکاری و واحد همگن 10 با امتیاز 679/0 واحد مناسب اجرای عملیات میانکاری در حوزه آبخیز گردنه قوشچی می‌باشد. عملیات اصلاحی زمانی اثر بخش خواهد بود که در مکان مناسب خود به اجرا در آید. لذا در این پژوهش مکان‌های مناسب عملیات بذرکاری و میانکاری بر اساس شرایط منطقه، معیارها و شاخص‌های موثر و با استفاده از تکنیک تاپسیس اولویت بندی شدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Site selection of Range improved practices using spatial decision support system (Case Study: gushchi col)

نویسندگان [English]

  • negar imani 1
  • Mahshid Souri 2

2 Assistant Professor - Urmia University

چکیده [English]

Ranges have long been used so far. In recent decades, population growth, increasing livestock numbers and lack of proper principles of pasture utilization has caused great pressure on pastures. As a result of the degradation of rangelands and regress to the disappointing stacks go. Degradation of pasture management is an important part of the activities. This applies to vegetation restoration operations through a combination of biological and mechanical methods possible. Enormous annual cost of these operations is the only country in the watershed. One of the most important and most top performing sectors, positioning them correctly is an important contribution to the success of the operation. Therefore, in this research to prioritize the proper places of pasture biological practice pass seeding operation Ghushchi Urmia TOPSIS method was used in ARC-GIS software environment. This map was produced in the first stage of the regional homogeneity. Secondly, the 9 criteria that influence the location and biological practice seeding operations were determined. Thirdly, the criteria were weighted. Then the TOPSIS method over measures was implemented. Finally, the final map of prioritize the right places and biological practice seeding operations were prepared. The results of this study indicate that homogeneous units 29 with 0.659 suitable for seeding operations, homogeneous units 10 with 0.679 suitable for biological practice operations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • مکان‌‌یابی
  • بذرکاری
  • میانکاری
  • TOPSIS
  • قوشچی ارومیه