نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمید گشتاسب ¹
• فرهاد عطایی ²
• علی جهانی ³
• محمود صوفی ⁴
• ناهید احمدی ⁵

¹ استادیاردانشگاه محیط زیست و مدیر کل دفتر زیست گاه ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست

² کارشناس مسئول آزمایشگاه، دانشکده محیط زیست کرج، ایران

³ استادیار گروه محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی، دانشکده محیط زیست کرج، ایران

⁴ دانشجوی دکتری محیط زیست، دانشگاه گوتینگن، آلمان

⁵ دانشجوی دکتری محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران

چکیده

برای رسیدن به مدیریت صحیح و منطقی علفخواران داشتن درک قابل اعتماد از روابط میان آنها با پوشش گیاهی به ویژه جایی که جمعیت آنها در حال کاهش باشد حیاتی است. از اینرو در بررسی تلاش گردیده تا با هدف شناسایی وضعیت زیستگاه گونه شوکا (Capreolus capreolus ) گامی در جهت حفاظت آن برداشته شود. به همین منظور درطی سال1392-1391 و در سه فصل مختلف نشانه‌های حضور و عدم حضور گونه مذکور بر روی مسیرهای ترانسکت خطی و پارامترهای گیاهی شامل: تراکم و تاج پوشش، درجه اهمیت، قطر برابر سینه درختان بلوط و گیاهان مورد تغذیه گونه در منطقه حفاظت شده بوزین و مرخیل ثبت و برآورد شدند.آنالیزهای پوشش گیاهی با روشهای تی– مربع، روش پلات انجام شدند و در نهایت داده‌ها با روش تعمیم یافته خطی (GLMs) مدلسازی شدند و بهترین مدل بر اساس کمترین مقدار معیار اطلاعات آکاییکه انتخاب شد. همچنین، از روش کای مربع آزمون برابری فرضها به منظور مقایسه میزان حضورگونه شوکا در فصول مختلف آزمون شد. از بین مدلهای اجرا شده مدل حضور شوکا با تاج پوشش درختان بلوط بیشترین و قطر برابر سینه کمترین همبستگی را نشان می‌دهند. برای سایر پارامترها هیچ گونه همبستگی یافت نشد. همچنین، تعداد 27 گونه گیاه مورد تغذیه شوکا از طریق آنالیز سرگین شناسایی شد. تراکم درختان بلوط و ترکیب گونه‌های درختچه اشکوب کف می‌تواند در پویایی جمعیت شوکا تعیین کننده باشد. اقدامات حفاظتی با محوریت جوامع محلی برای حفاظت گونه شوکا توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• شوکا
• منطقه حفاظت شده
• بوزین مرخیل
• مدل های تعمیم یافته خطی

عنوان مقاله [English]

The influence of vegetation characteristics on roe deer habitat selection in Bozin and Markheil Protected Area

نویسندگان [English]

• Hamid Goshtasb ¹
• Farhad Ataei ²
• Ali Jahani ³
• Mahmoud Sofi ⁴
• nahid ahmadi ⁵

¹ Associate Professor/university of Environment and general director of habitat and protected areas in D.O.E

² Expert of Laboratory, College of Environment, Karaj

³ Assistant professor, Department of Natural Environment and Biodiversity, College of Environment, Karaj

⁴ Ph.D. Student of Environment, University of Gottingen, Germany

⁵ Ph.D. Student of Environment, University of Shahid Beheshti, Tehran

چکیده [English]

In order to reach sound herbivore management, understanding of vegetation associations with herbivores, specifically where the populations of the species of interest are depleting is crucial. Hence, in this investigation, effort was made aiming to determine the current habitat status of roe deer species (Capreolus capreolus) for conservation purposes. During 2012 and 2013 in three distinct seasons, presence and absence of roe deer sign data were recorded on random transect lines. Moreover, vegetation parameters including: density, canopy cover of oak trees, Importance Value, diameter breast height (DBH) of the oak trees, and the edible plant species in Bozin and Markheil Protected Area were measured. Vegetation analysis was carried out using T-Square and plot sampling techniques. Data was modeled by performing Generalized Linear Model (GLM) approach and the best candidate model was chosen based on the least value of the Akaike Information Criterion (AIC). Additionally, a chi-square equivalent assumption was tested to compare the differentiation rates of roe deer presence between the seasons. From the generated models, the presence of roe deer demonstrated a strong correlation with canopy cover and DBH, but no significant correlation appeared for the other factors. At the same time, 27 edible plant species were identified using pellet group analysis. Finally, the density of oak trees and the composition of understory scrubs may potentially influence the population dynamic of roe deer in the area. Further the community based research survey and conservation measures need to be accomplished for enhancing the viability of this overlooked species.

کلیدواژه‌ها [English]

• Roe deer
• protected area
• Bozin and Markheil
• Generalized linear model