تحلیل شبکه ذی‌نفعان محلی در راستای تقویت تابآوری و مدیریت پایدار اکوسیستم‌های طبیعی (منطقه مورد مطالعه: منطقه گرگو، شهرستان بویراحمد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه تهران

چکیده

اهمیت جنگل‌های زاگرس و وابستگی شدید مردم به این منبع طبیعی منجر به پیچیدگی مدیریت آن گشته است. در این میان نقش جوامع محلی و بررسی روابط بین آن‌ها در تحلیل تاب‌آوری و اجرای مدیریت مشارکتی منابع غیرقابل انکار است. رویکرد تحلیل شبکه اجتماعی از جمله راهکارهایی است که با بررسی الگوی روابط فی‌مابین ذی‌نفعان محلی نقش مهمی در برنامه‌ریزی،‌ سیاست‌گذاری و اجرای موفق مدیریت مشارکتی منابع طبیعی دارد. در این پژوهش روابط بین ذی‌نفعان محلی منطقه گرگو شهرستان بویراحمد با استفاده از رویکرد تحلیل شبکه اجتماعی و با سنجش شاخص‌های سطح کلان شبکه (تراکم، تمرکز، دوسویگی پیوندها‏، انتقال‌یافتگی و میانگین فاصله ژئودزیک) جهت تحلیل تاب‌آوری و اجرای مدیریت پایدار منابع جنگلی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان دهنده میزان انسجام و سرمایه اجتماعی متوسط تا زیاد بر اساس پیوند اعتماد و مشارکت است. پایداری و تعادل شبکه ذی‌نفعان نیز در حد متوسط بوده و همبستگی بالایی (79 درصد) بین اعتماد و مشارکت وجود دارد. همچنین نتایج این تحقیق بیانگر سرعت متوسط تا زیاد تبادل اعتماد و مشارکت و به دنبال آن اتحاد و همبستگی اجتماعی بین کنش‌گران است که نشان‌دهنده میزان تاب‌آوری نسبتاً بالای آنان در مواجه با تغییرات زیست محیطی می‌باشد. به این ترتیب تقویت اعتماد و مشارکت در بین افراد و پایبندی آن‌ها به عرف‌ها و سنت‌های محلی می‌تواند منجر به افزایش سرمایه اجتماعی و در نتیجه تاب‌آوری جامعه در برابر تنش‌های محیطی در راستای مدیریت پایدار اکوسیستم‌های طبیعی گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Analysis of Local Benefesheries’ Network Toward Improvement of Resilience and Sustainable Natural Ecosystems Management (Case Study: Gor-Gu Region, Boyer Ahmad District)

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Salari
  • Ali Hamidian
  • Maedeh Nasri

چکیده [English]

The importance of Zagros forests and interdependence of local communities to forest resources have led to complexity of its management. The role of local communities and investigating their relations toward implementation of natural resources co-management are undeniable. Social Network Analysis (SNA) approach is a new method which illustrates relations among local beneficiaries and has important role for planning, policy making and successful implementation of natural resources co-management. In this research, relations between local stakeholders in Gor-Gu region of Boyer Ahmad district have investigated using SNA through macro level indicators (density, centrality, periphery, transitivity, geodesic mean distance) toward forest co-management. The results revealed that social cohesion and capital based on trust and collaboration links are medium to high. Stability and equilibrium of stakeholders’ network are medium and correlation between trust and collaboration is high (79%). The results demonstrated that trust and collaboration transfer speed is medium to high and has led to approximately high resilience and adaptation capacity among the actors in the context of environmental changes. According to geodesic mean distance index it is concluded that solidarity and unity among the actors are medium to high. This is illustrated that trust improvement will resulted in more adherence to local laws and traditions in the case of natural resources utilization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ''Social Network Analysis''
  • ''Co-management''
  • ''social capital''
  • ''resilience''
  • ''Gor-Gu region''