نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• پیمان کرمی ¹
• یحیی اسماعیل‌پور ²
• صابر قاسمی ³
• مظفر شریفی ⁴

¹ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان

² استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان

³ استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس

⁴ استاد، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه رازی

چکیده

منطقه تیراندازی و شکار ممنوع قراویز به عنوان یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های آهوی ایرانی (Gazella Subgutturosa Subgutturosa) در غرب رشته‌کوه زاگرس شناخته شده است. مدل‌های پیش‌ببنی کننده محدوده پراکنش حیات وحش ابزار مناسبی برای اهداف حفاظتی و مدیریتی می‌باشند. در این راستا مرز محدوده مطالعاتی برابر حد پراکنش گونه در نظر گرفته شد و سپس با محدوده واقعی پراکنش گونه مقایسه گردید. داده های میدانی جمع آوری شده در قالب روش تجزیه و تحلیل عاملی آشیان بوم‌شناختی، در محیط نرم‌افزار بیومپر برای ارایه مدل مطلوبیّت زیستگاه به کار برده شد. در ماتریس همبستگی داده های نقاط حضور به عنوان متغیر وابسته و اطلاعات 14 متغیر محیطی به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد آهوی ایرانی زیستگاه تپه‌ماهوری با ارتفاع متوسط 590 متر، متوسط شیب ١٣ درصد جنوبی و حداکثر فاصله 1288 تا 1775 متری از چشمه و آبشخور را در تیپ پوشش گیاهی Po. bu – An. gr به عنوان زیستگاه پاییزه و زمستانه انتخاب می کند. آهوی ایرانی در فصل پاییز بیشتر به سمت خارج از مرزهای اصلی منطقه و در فصل زمستان به ماندن در داخل مرزهای منطقه تمایل دارد. میزان تحمل‌پذیری گونه از پاییز 602/0 به زمستان 334/0 کاهش می‌یابد که می‌تواند ناشی از آزاد بودن انجام برخی فعالیت‌های انسانی باشد.

کلیدواژه‌ها

• تحمل‌پذیری
• نرم‌افزار بیومپر
• نقاط حضور
• کرمانشاه

عنوان مقاله [English]

Modelling of Persian gazelle (Gazella Subgutturosa Subgutturosa) Habitat suitability using Ecological Niche Factor Analysis method in Gharaviz no hunting area

نویسندگان [English]

• Payman Karami ¹
• Yahya Esmaeilpour ²
• Saber Ghasemi ³
• Mozafar Sharifi ⁴

¹ M.Sc. Space Assessment & Planning, Department of Rangeland & Watershed Management, Faculty of Agricultural and Natural resources, University of Hormozgan

² Assistant Professor, Department of Rangeland & Watershed Management, Faculty of Agricultural & Natural Resources, University of Hormozgan

³ Assistant Professor, Department of Environment, Faculty of Natural Resources, Islamic Azad University, BandarAbbas Branch

⁴ Professor of Biology Department, School of Science, Razi University

چکیده [English]

Gharaviz no hunting area is known as one of the most important habitats of Persian gazelle (Gazella Subgutturosa Subgutturosa) in West Zagros Mountains. Developing models to predict the distribution of wildlife is suitable tool for conservation and management. In this approach, the boundary of the study area was considered the distribution area and then were compared with actual region. Field data collected in the framework of the ecological niche factor analysis (ENFA), used to developing the habitat suitability model by Biomapper software. In the correlation matrix the presence point data as the dependent variable and 14 independent environmental variables were considered. The results showed that Persian gazelle selects hilly areas with the average height of 590 meters, the average southern slope of 13% and a maximum distance of 1290 to 1775 meters of the springs and watering points with the vegetation type Po. bu - An. gr as fall and winter habitat. Persian gazelle in fall more towards the outside and in winter tends to stay within the boundaries of the region. Tolerance factor decreases from fall (0.602) to winter (0.334), which can be the result of anthropogenic impact on environment.

کلیدواژه‌ها [English]

• tolerance
• Biomapper Software
• Presence Points
• Kermanshah