نشریه محیط زیست طبیعی

اثر برخی خواص فیزیکوشیمیایی رسوب بر غلظت فلزات سنگین نیکل و وانادیوم در رسوبات رویشگاه، ریشه و برگ درختان مانگرو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد شیلات، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

2 استادیار محیط زیست، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

3 کارشناس ارشد محیط زیست، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

4 دانشیار محیط زیست، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

جنگل‏های مانگرو از‌جمله بوم‌سامان‌های شکنندۀ ساحلی نسبت به آلودگی‌های نفتی به‌ویژه تجمع فلزات سنگین نیکل و وانادیوم به شمار می‏آیند. مهم‌ترین هدف این پژوهش مقایسۀ غلظت فلزات سنگین نیکل و وانادیوم در رسوبات، ریشه و برگ درختان مانگرو در دو رویشگاه پارک ملی‌ـ دریایی نایبند و منطقۀ حفاظت‌شدۀ حرا در جزیرۀ قشم، و بررسی علل تفاوت احتمالی میزان آن‌ها از دیدگاه عوامل فیزیکی و شیمیایی محیط است. بدین منظور همبستگی غلظت فلزات یاد‌شده در رسوبات، ریشه و برگ درختان با عواملی همچون بافت رسوبات، pH، EC و مواد آلی موجود در رسوبات بررسی شد. نتایج نشان داد که متوسط غلظت نیکل در رسوبات و برگ بیش از متوسط میزان وانادیوم در رویشگاه‌های حرا و نایبند بود. همچنین مشخص شد که متوسط غلظت فلزات سنگین نیکل و وانادیوم در رسوبات سطحی و نیز ریشۀ درختان رویشگاه حرا بیشتر از متوسط غلظت این فلزات در رویشگاه نایبند است که می‌توان آن را به ریزدانه‌تر بودن بافت بستر رویشگاه حرا نسبت داد. اما میزان تجمع فلز وانادیوم در برگ درختان مانگرو در منطقۀ نایبند حدود 3/2 برابر منطقة حرا‌ست. پایین‌بودن میزان شوری در سمت دریا در منطقۀ نایبند نسبت به حرا و درنتیجه افزایش بیشتر حلالیت فلز وانادیوم و انتقال بیشتر آن به گیاه، و همچنین هوای آلوده منطقۀ نایبند و تماس و جذب بیشتر توسط برگ درختان نیز می‌تواند دلایل احتمالی این افزایش تجمع در برگ باشد. این یافته بسیار نگران‌کننده است، زیرا معمولاًً برنامه‌های حفاظتی،کنترلی و پایشی بر روی مناطق مجاور یا نزدیک به فعالیت‌های نفتی متمرکز شده؛ در‌حالی‌که این پژوهش نشان داد عواملی ‌جز فاصلۀ رویشگاه تا منبع آلودگی نیز وجود دارد که در میزان تجمع نیکل و وانادیوم تعیین‌کننده هستند.
‌

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of some physicochemical properties of sediment on Nickel and Vanadium concentration in sediments, roots, and leaves of mangroves

نویسندگان [English]

  • Nasrolah Mahboobi Soofiani 1
  • Hossein Moradi 2
  • zahra razavi 3
  • abbas Heydari khosro 3
  • Nourollah Mirghaffari 4

1 Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, Isfahan University of Technology, Iran

2 Department of Environmental Sciences, Faculty of Natural Resources, Isfahan University of Technology, Iran

3 Department of Environmental Sciences, Faculty of Natural Resources, Isfahan University of Technology, Iran

4 Department of Environmental Sciences, Faculty of Natural Resources, Isfahan University of Technology, Iran

چکیده [English]

Mangrove forests are of the most sensitive coastal ecosystems to oil pollution especially to Nickel and Vanadium bioaccumulation. The most important aim of the study was to compare the concentration of Nickel and Vanadium in sediments, mangrove roots and leaves in Nayband Marine National Park and Hara Protected Area in Qeshm Island; as well as to analyze the effects of physical and chemical parameters on these concentrations. So, the correlation between Nickel and Vanadium concentrations with sediment texture, EC, pH, and organic material were analyzed. The results showed that mean concentration of Nickel is higher than Vanadium in sediments and leaves of both habitats. It is also revealed that the mean concentration of both Nickel and Vanadium in sediments and roots in Nayband habitat are higher that those concentrations in Harra habitat which can be because of higher portion of soft texture in Harra habitat. However, the concentration of both Nickel and Vanadium in leaves in Nayband is much higher than of Harra habitat (about 2). This can have to explanations as: first, it might be because of more soluble Vanadium available for transferring to the leaves due to lower EC in Nayband sediments; second, higher exposure and absorption of vanadium from the air because of oil and gas activities in Nayband habitat. These findings are so concerning as usually the conservation, control, and monitoring plans are focused the habitats in vicinity of oil polluted areas but this research showed that also there are the other parameters more than distance-to-source controlling the accumulation of Nickel and Vanadium in mangrove habitats.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nayband Marine National Park
  • Mangrove forests
  • Harra Protected Area
  • nickel
  • Vanadium
 
Abollino, O., Aceto, M., Malandrino, M., Sarzanini, C. and Mentasti, E., 2003, “Adsorption of heavy metals on Na-montmorillonite. Effect of pH and organic substances”, Water research 37, 1619-1627
Attar, F., Hamzeh’ee, B. and Ghahreman, A., 2004, “A Contribution to the flora of Qeshm Island, Iranian Journal of Botany10, 199-218
Barceloux, D. G. & Barceloux. D. 1999. Vanadium. Clinical Toxicology Journal. 37, 265-278
Canadian Council of Ministers of the Environment (CCME). 1997. Canadian Soil Quality Guidelines for the Protection of Environmental and Human Health:Vanadium. In: Canadian environmental quality guidelines, 1999, Canadian Council of Ministers of the Environment, Winnipeg.Winnipeg. pp.1-7
Danekar, A., Jalali, S., 2005. Avicennia marina forest structure using line plot metho. Pajouhesh and Sazandegi 67,18-24. in Persian
Davari, A., Danehkar, A., Khorasani, N., Javanshir, A., 2010. An investigation on accumulation of heavy metals in roots and leaves of Avicennia marina the sediment, Bushehr, The Persian Gulf. Journal of Natural Environment 63, 267-277. in Persian
Hamzeh, M.A., Boomeri, M., Rezaei, H., Baskaleh, Gh. R., 2010, Environmental geochemistry of heavy metals in coastal sediments of the Goiter Gulf, extreme southeastern Iran, Oceanography 2, 20-11. in Persian
Kabata-Pendias, A., 2010. Trace elements in soils and plants. Fourth Edition. CRC press. Taylor and Francis Group, LLC. 534 p
Kimbrough, D. E. and Wakakuwa, J. R., 1989, “Acid digestion for sediments, sludges, soils, and solid wastes. A proposed alternative to EPA SW 846 Method 3050”, Environmental science & technology 23, 898-900
Klute, A., 1986, Methods of soil analysis. Part 1. Physical and mineralogical methods, American Society of Agronomy, Inc, 1188 p
Limuwa, M., Kaunda, E., Msukwa, A., Maguza-Tembo, F. and Jamu, D., 2010. “Influence of water quality parameters on Opsaridium microlepiscatches in the Linthipe River in central Malawi”, Second RUFORUM Biennial Meeting , Entebbe, Ugand, pp. 1267-1272
Lotfi, H., Baghaei, H., Mousavi, SR., Khayambashy, S., 2010, the Persian Gulf environment and its protection, Journal of Human Geography 3, 9-1. in Persian
MacFarlane, G., Pulkownik, A. and Burchett, M., 2003, “Accumulation and distribution of heavy metals in the grey mangrove, Avicennia marina (Forsk.) Vierh.: biological indication potential”, Environmental Pollution, 123, 139-151
Mirza, R., Fakhri, A., Faghiri,I., Azimi, A., 2013. Determination ratio of Nikel to Vanadium from Oil Pollution in sediments and rockyshore oysters (Saccostrea cucullata) in Coastal of Boushehr State (Persian Gulf), Oceanography, 9,35-43
Orji, F. A.; Ibiene A., Ugbogu, O. C., 2012. Petroleum hydrocarbon pollution of mangrove swamps: The promises of remediation by enhanced natural attenuation. American Journal of Agricultural and Biological Science. 7, 207-216
Peng, J., Song, Y., Yuan, P., Cui, X. and Qiu, G., 2009, “The remediation of heavy metals contaminated sediment”, Journal of Hazardous Materials 161, 633-640
Rabbani, M., Jafarabadi Ashtiani, A, Mehrdad Sharif, A. A., 2008, Measuring pollution of heavy metals, lead and mercury in sediments in the Persian Gulf / Assaluyeh Operational Area, Exploration and Production 51, 57-53. in Persian
 Radojević, M. and Bashkin, V. N., 1999, Practical environmental analysis, Royal Society of Chemistry,.pp.1-16
Schulte, E., 1995, “Recommended soil organic matter tests”, Recommended soil testing procedures for the northeastern United States. Northeast Regional Bull 493, 47-56
WHO Regional Office for Europe (WHO/Europe), Copenhagen, Denmark, 2000, Nickel air quality guidelines. Second Edition. 15 pp.
Zare-maivan, H., 2010,“Distribution of Heavy Metals Associated with Petroleum in the Northern Persian Gulf: Bushehr and Nayband Bay Area”, Journal of the Persian Gulf 1, 1-6
Zare-Zadeh Mehrizi, T., Khoshbakht, K., Mahdavi Damghani, A., Kambouzia, J., 2011. Studying effects of reduction in tidal flooding on the structure of mangrove forests; a case study from Nayband coastal national park. Environmental Sciences 8,43-58. in Persian
 
 
 
نشریه محیط زیست طبیعی
دوره 68، شماره 2 - شماره پیاپی 2
شهریور 1394
صفحه 277-292