نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار بخش مهندسی منابع طبیعی و محیط زیست، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه شیراز
2 استاد بخش مهندسی منابع طبیعی و محیط زیست، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
3 کارشناس ارشد مهندسی منابع طبیعی، گرایش مدیریت مناطق بیابانی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه شیراز
چکیده
با توجه به وجود سطح قابل توجهی از جنگلهای طبیعی و دستکاشت با غالبیت بادام کوهی و همچنین اراضی دیم موکاری، این مطالعه با هدف ارزیابی توان ترسیب کربن دو گونۀ درختچهای مو (Vitis vinifera L.) و بادام کوهی (Amygdalus scoparia Spach.) در استان فارس انجام شد. اندامهای هوایی و زیرزمینی دو گیاه مطالعهشده نمونهگیری و ضریب تبدیل ترسیب کربن هر اندام توسط روش احتراق در آزمایشگاه تعیین شد. همچنین مقدار کربن ترسیبشده در زیستتوده (هوایی و زیرزمینی)، لاشبرگ و سه عمق خاک (0ـ 15، 15ـ 30، 30ـ 50 سانتیمتر) اندازهگیری شد. دادههای مربوط به اندامهای گیاهی، خاک زیر و خارج سایهانداز و همچنین عمقهای مختلف خاک بهروش تحلیل واریانس یکطرفه (One-way ANOVA) و آزمون دانکن در محیط نرمافزار SPSS نسخۀ 19 تحلیل و مقایسه شدند. نتایج نشان داد که ترسیب کربن در بین اندامهای پنجگانه دو گیاه (برگ، ساقه، تنه، ریشه، لاشبرگ) تفاوت دارد (p<0.05). نتایج بیانگر آن بود که تجمع کربن در خاک زیر اشکوب بادام کوهی بیشتر از خاک زیر اشکوب مو است. از طرف دیگر نتایج نشان داد که هر یک از تودههای مو و بادام کوهی بهترتیب قادر به نگهداشتن میانگین سالانۀ کربن به مقدار 55/30 و 88/5 کیلوگرم در هکتار هستند. توان ترسیب کربن در خاک رویشگاه مو و بادام کوهی نیز بهترتیب 4/271 و 1/354 تن در هکتار در طول مدت 33 سال و 20 سال است.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Comparing potential carbon sequestration of different parts of mountain almond and grape plants and soil in Fars province
نویسندگان [English]
1 Assistant Professor of Department of Natural Resources and Environment, Faculty of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, Iran
2 Professor, Department of Natural Resources and Environment, Faculty of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, Iran
3 M.Sc of Natural Resources, Desert Regions Management, Department of Natural Resources and Environment, Faculty of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, Iran
چکیده [English]
Due to widespread areas of natural or manmade woodlands of mountain almond (Amygdalus scoparia Spach.) and extensive rainfed grape (Vitis vinifera L.), this study was conducted to compare between potential carbon sequestrations of these two shrubs in Fars province. Samples were taken from the whole biomass of both plants include above and underground parts and carbon sequestration rate of each organs was estimated using combustion method in laboratory. Also, potential carbon sequestration of the whole biomass, litter and soil at depths of 0-15, 15-30, 30-50 cm were estimated. Data of Plant parts, soils of understory and open spaces and different soil depths were analyzed using one-way ANOVA design and Duncan's test in SPSS software (ver.19). The results showed that there is a significant difference in carbon sink among different plant’s parts (leaf, stem, trunk, root and litter) (p<0.05). Grape trunk and almond stem had the most potential in carbon sequestration. Almond soil showed more carbon accumulation than grape yard soil. Based on the results obtained, annual carbon sequestration capacity of mountain almond and grape was 5.88 and 30.55 kg ha-1 and soil carbon sequestration of mountain almond and grape yard was 354.1 and 271.4 tha-1 during 20 and 33 years respectively.
کلیدواژهها [English]