نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• آزاده مهری ¹
• عبدالرسول سلمان ماهینی ²
• سید حامد میرکریمی ³
• حمیدرضا رضایی ³

¹ کارشناس ارشد محیط‏زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

² دانشیار گروه محیط‏زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

³ استادیار گروه محیط‏زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

برای حفاظت از تنوع زیستگاه‏ها و جمعیت‏های حیات ‏وحش باید به انتخاب مناطق معرف و نمونه از کل طبیعت پرداخت. هدف اصلی این پژوهش انتخاب مناسب‏ترین شبکة مناطق تحت حفاظت در استان مازندران است. به این منظور، زیستگاه بالقوه 8 گونه پستاندار، مناطق مناسب پراکنش 4 گروه پرنده و 26 تیپ پوشش جنگل به‌عنوان معیارهای انتخاب مناطق تحت حفاظت استفاده شدند. اولویت‏بندی توسط الگوریتم مذاب‏سازی شبیه‏سازی ‏شده تحت نرم‏افزار Marxan انجام شد. در سناریوی اول کارایی مناطق تحت حفاظت موجود در رسیدن به هدف حفاظت 30‌درصد هر یک از معیارهای حفاظتی بررسی شد. نتایج نشان داد مناطق تحت حفاظت موجود تنها در برآورد هدف حفاظتی 8 معیار موفق بوده‏اند. در سناریوی دوم با شرط وجود مناطق تحت حفاظت موجود، اقدام به انتخاب لکه‏های مناسب حفاظت برای تکمیل شبکة حفاظتی موجود شد. نتایج نشان دادند برای حفاظت 30‌درصد هر یک از معیارها، در بهترین حالت 28‌درصد از سطح استان باید حفاظت شود. بر این اساس، نیاز است حدود 04/186.918 هکتار به سطح مناطق فعلی اضافه شود. در سناریوی سوم بدون در نظر گرفتن مناطق تحت حفاظت موجود، منطقه با هدف حفاظت 30‌درصد هر معیار اولویت‏بندی شد و بهترین لکه‏ها برای حفاظت معرفی شدند. نتایج نشان داد در بهترین حالت باید 43/18‌درصد سطح استان حفاظت شود. از این مقدار تنها 17/24‌درصد آن با مناطق تحت حفاظت موجود هم‏پوشانی دارد. با استفاده از نتایج حاصل از این پژوهش می‏توان خلاء‏های حفاظتی موجود را شناسایی و مناطقی برای تکمیل این خلاء‏ها معرفی کرد.

کلیدواژه‌ها

• استان مازندران
• الگوریتم مذاب‏ سازی شبیه‏ سازی‏ شده
• انتخاب سیستماتیک مناطق تحت حفاظت
• بهینه‏ سازی
• marxan

عنوان مقاله [English]

Selection of the best Protected Areas Network using an Intelligent Algorithm (Case Study: Mazandaran Province)

نویسندگان [English]

• Azade Mehri ¹
• Abdolrassoul Salmanmahiny ²
• Hamid Reza Rezaei ³
• Hamid Reza Rezaei ³

¹ MSc., Environmental Science, Gorgan University, Iran

² Associate Professor, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Iran

³ Assistance Professor, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Iran

چکیده [English]

To preserve wildlife habitats and populations, it is normal practice to select representative natural areas. The aim of this research is prioritization of candidate sites for environmental protection in Mazandaran Province. For this purpose, 26 forest cover types, habitats of 8 mammal species and important distribution areas for 4 groups of birds were used as input criteria. Simulated annealing was used for prioritization through Marxan software. The first scenario looked into the efficiency of current network of protected areas to satisfy 30 percent of the protection criteria. The result showed that the current network of protected areas only provided the set goals for 8 protection criteria. In the second scenario, the best regions for conservation were selected for supplementation of current protected areas network. The result for the beast scenario showed that, to satisfy 30 percent of the protection criteria, 28 percent of the province should be set aside. Hence, addition of 186918.04 hectares to the currently protected areas is necessary for preservation. In the third scenario, the best regions to achieve 30 percent of the protection criteria were used, masking out the current protected areas. The result for the best scenario showed that, 18.43 percent of the Province is necessary for preservation. Of this amount, only 24.17 percent overlapped with the current protected areas. The result of this research is useful for identification of gaps in the current protected areas network and selection of the best regions for efficient environmental protection.

کلیدواژه‌ها [English]

• marxan
• Mazandaran province
• Optimization
• Simulated Annealing
• systematic selection of protected areas