نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مژگان میرزایی ¹
• عبدالرسول سلمان ماهینی ²
• سید حامد میرکریمی ³

¹ کارشناس ارشد مهندسی محیط‏زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

² دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

³ استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

محل دفن مواد زائد می‏تواند به‌طور بالقوه بر محیط اطراف اثرات منفی و زیان‌بار زیادی در ابعاد سلامت جامعه، اقتصادی و محیط‏زیستی داشته باشد. بنابراین، ارزیابی گسترده‏ای برای استقرار محل دفن مورد نیاز است تا بهترین مکان دفن شناسایی شود. هدف از این پژوهش مکان‏یابی دفن مواد زائد جامد شهرستان گلپایگان است. ابتدا 3 گزینة مکانی پس از بررسی‏های میدانی از فروردین تا شهریور‌ماه 1390 و تجزیه و تحلیل در نرم‌افزار ARCGIS و همچنین به‌کارگیری استانداردها و معیارهای مهم در مکان‏یابی محل دفن زباله، پیشنهاد و سپس بهترین گزینه انتخاب شد. روش‏های علمی استفاده‌شده در این پژوهش، روش TOPSIS و فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی بوده که از جمله روش‏های تصمیم‌گیری چندشاخصه هستند. برای اولویت‌بندی و وزن‏دهی به فعالیت‏های پروژه از فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی و از طریق وارد‌کردن مقادیر ترجیحات به نرم‌افزار IDRISI اقدام شد. به روش AHP فعالیت‏های حمل‌و‌نقل مواد، پاکتراشی، خاکریزی و خاکبرداری، زهکشی، احداث راه و فعالیت تخریب ساختمان به‌ترتیب با وزن‏های 45/0، 22/0، 14/0، 090/0، 060/0 و 040/0، به‌منزلة رتبه‏های اول تا ششم در فرایند مکان‏یابی محل دفن زباله معرفی شد. سپس با به‌کارگیری روش TOPSIS نزدیکی نسبی به راه‌حل ایده‌آل در سه گزینة پیشنهادی بررسی شد که مقادیر آن برای گزینه‏های اول، دوم و سوم به‌ترتیب 259/0، 272/0 و 754/0 به دست آمد و گزینة سوم بهترین مکان جهت دفن زباله در شهرستان گلپایگان شناخته شد.

کلیدواژه‌ها

• دفن زباله
• فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی
• گلپایگان
• مکان‏یابی
• TOPSIS

عنوان مقاله [English]

Site Selection of Landfill by Using Analytical Hierarchy Process (AHP) and Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) (Case Study: Landfill of Golpayegan Township)

نویسندگان [English]

• Mojgan Mirzaei ¹
• Abdollrasoul Salman Mahiny ²
• Seyed Hamed Mirkarimi ³

¹ M. Sc. Graduated student in environmental science, Gorgan university of Agriculture Sciences and Natural Resources

² Associate Professor, College of Fisheries and Environmental Sciences, Gorgan university of Agriculture Sciences and Natural Resources

³ Assistant Professor, College of Fisheries and Environmental Sciences, Gorgan university of Agriculture Sciences and Natural Resources

چکیده [English]

Solid waste municipal landfill can have significant health, economic and environmental effects. Therefore, there is a need to comprehensive land evaluation for locating the best landfill place. The purpose of this paper is showcasing the process undertaken to locate the best landfill site for municipal solid waste of Golpayegan Township. At first, three alternatives were proposed after field surveys from March 2011 to September 2011 and analyses in ARCGIS software and applying standards and important criteria in site selection of landfill and then the best option was selected. Scientific methods used in this study were the Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) and the Analytical Hierarchy Process (AHP) that are two practical methods of Multi-Criteria Decision-Making (MCDM). For identification of preferences and weighting of the project activities the AHP was applied in IDRISI software. Based on the result from AHP, material transportation, clearing of trees, excavations, draining, establishment of roads and destruction of buildings in site selection of landfill were rated by the weights of 0.45, 0.22, 0.14, 0.090, 0.060 and 0.040, respectively. Then, using TOPSIS method the relative closeness to the ideal solutions in 3 alternatives were calculated at 0.259, 0.272 and 0.754 for alternative 1, 2 and 3 respectively and alternative 3 was determined as the best for landfill in Golpayegan Township.

کلیدواژه‌ها [English]

• analytical hierarchy process
• Golpayegan
• Site Selection
• TOPSIS method
• waste Landfill