نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی لطفی ¹
• سید مهدی حشمت الواعظین ²
• محمدرضا گیلی ³
• آزاده کاظمی ⁴

¹ استادیار دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

² استادیار دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران

³ استادیار دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه ملایر

⁴ دانشجوی دکتری دانشکده محیط‌زیست، دانشگاه تهران

چکیده

در تحلیل اقتصادی طرح‏ها، اغلب هزینه‏های برونی طرح مانند تخریب محیط‌زیست نادیده گرفته می‏شود. این مطالعه به تحلیل اقتصادی گزینه‏های مدیریتی تالاب میقان شامل استخراج سولفات سدیم، پرورش آرتمیا و گزینة تلفیقی با توجه به هزینه‏های تخریب تالاب پرداخته است. برای بررسی تخریب احتمالی تالاب بر اثر استخراج سولفات سدیم و علل آن از داده‌های بیلان آبی منطقه و نیز تصاویر سنجندة ETM+ ماهوارة لندست و نیز تصاویر Google Earth در دورة 1379‌ـ 1391 استفاده شد. در مرحلة بعد، کلیة هزینه‏ها و منافع گزینه‏های فعلی بهره‏برداری از تالاب میقان برآورد شد. برای برآورد هزینه‌ها و منافع فعالیت‏های استخراج سولفات سدیم و آبزی‌پروری از طرح‌های توجیهی و تکمیل اطلاعات در محل بهره گرفته‏ شد. هزینه‏های ناشی از تخریب تالاب با روش هزینة جایگزینی (هزینة بهسازی تالاب) و به کمک اطلاعات فهرست بهای واحد پایه فعالیت‏های ساخت‌و‌ساز 1392 برآورد شد. سپس کلیة اطلاعات مالی به کمک نمایة قیمت مصرف‌کننده به قیمت‌های سال 1392 تعدیل یافت. در‌نهایت کلیة گزینه‌ها به کمک معیار معادل سالانة ارزش خالص فعلی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که سطح تالاب عمدتاً به‏دلیل کسری بیلان آبی (تبخیر و تعرق پتانسیل شدید) با نرخ 6/3‌درصد در سال کاهش یافته است. به این ترتیب، استخراج سولفات سدیم دلیل اصلی کاهش پهنة آبی تالاب به نظر نمی‏رسد. با‌این‌حال استخراج معدن با عمیق‌کردن تالاب ممکن است به تشدید روند خشک‌شدن آن کمک کند. نتایج نشان داد که استخراج سولفات سدیم به این ترتیب دست‌کم هزینة برونی معادل 4/6 میلیارد ریال در سال ایجاد کرده است. بر‌اساس نتایج، استخراج سولفات سدیم و پرورش آرتمیا به‌ترتیب در سطح 800 و 2550 هکتار از تالاب، می‌تواند ارزش خالص فعلی سالانه‏ای در حدود 65/1 و 65/9 میلیارد ریال ایجاد ‏کند. نتایج همچنین نشان داد که منافع خالص فعلی سالانه حاصل از استخراج سولفات سدیم پس از کسر هزینه‏های بهسازی تالاب به 58/7 میلیارد ریال کاهش یافت. از‌این‌رو، گزینة استخراج معدن میقان، در صورت انجام درست و به‏موقع فعالیت‏های بهسازی تالاب، گزینة ناپایدار اقتصادی یا محیط‌زیستی محسوب نمی‏شود. نتایج همچنین نشان داد که مدیریت تلفیقی تالاب (بهره‏برداری با انجام عملیات بهسازی و پرورش آرتمیا) با منافع خالص سالانه‏ای معادل 124/6 میلیارد ریال اقتصادی‏ترین گزینة فعلی تالاب به‏نظر می‏رسد. با‌این‌حال مطالعات بیشتری لازم است تا دیگر منافع تالاب میقان از‌جمله منافع تأمین آب کشاورزی، گردشگری و حفظ تنوع زیستی برآورد شود.

کلیدواژه‌ها

• ارزش خالص فعلی سالانه
• بهسازی
• تالاب
• تحلیل هزینه‌ـ فایده
• هزینه جایگزینی

عنوان مقاله [English]

Economic Analysis of Current Alternatives of Meighan Wetland Utilization

نویسندگان [English]

• Ali Lotfi ¹
• Seyed Mahdi Heshmatol Vaezin ²
• Mohammad Reza Guili ³
• Azadeh Kazemi ⁴

¹ Assistant professor, Faculty of Natural Resources, Isfahan University of Technology

² Assistant professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran

³ Assistant professor, Faculty of Natural Resources, Malayer University

⁴ PhD student, Faculty of Environment, University of Tehran

چکیده [English]

 
External costs of environmental degradation are often ignored in economic analysis of projects. The mail goal of the paper is to economically analyze the current alternatives of Meighan wetland utilization including extraction of sodium sulfate, aquaculture of artemia and integrative alternative considering external costs of wetland degradation. In order to detect eventual degradation of wetland, Landsat ETM+ and Google Earth images of the region and hydrologic data have been used during the period 2000-2012. Then, all benefits and costs of current utilization alternatives have been estimated. To do this, all necessary data has been collected using sodium sulfate extraction company, aquaculture investment project and field data. External costs of wetland degradation have been estimated using replacement cost technique (wetland restoration) and the base unit price list of construction activities. Then, all prices have been adjusted to the price level of 2013 using Consumer Price Index (CPI). Finally, all alternatives have been financially evaluated using the equivalent annual net present value (EANPV) criterion with a real discount rate of 3.5%. Results showed that due to hydrological deficit (high potential evapo-transpiration), the wetland area has been decreased with an annual rate of 3.5%. As such, the impact of sodium sulfate extraction on the drying trend of the wetland seemed to be minor. However, sodium sulfate extraction deepens the wetland and thus may contribute in the observed drying trend. Results revealed that sodium sulfate extraction impose as such an annual external cost of 6.4 billion Rials (wetland restoration). Based on results, sodium sulfate extraction and aquaculture of artemia, respectively in 800 and 2550 hectares of the wetland area, generate potentially an annual net present value of 65.1 and 65.9 billion Rials. Results also showed that accounting for external costs decreased the annual net present value of sodium sulfate extraction to 58.7 billion Rials. As scuh, if restoration activities take place at due times and places, this alternative may not be conceived as economically or environmentally unsustainable. Finally, integrative alternative (extraction, restoration and aquaculture) with an annual net present value of 124.6 billion Rials appeared to be the best current alternative. Further researches are needed to value other benefits of the Meighan wetland including biodiversity conservation and tourism.         

کلیدواژه‌ها [English]

• cost benefit analysis
• equivalent annual net present value
• replacement cost
• restoration
• wetland