بررسی روند تغییرات کاربریـ پوشش اراضی استان همدان در سه دهة گذشته با استفاده از تصاویر ماهوارهای
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد رشتة محیط‌زیست، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران
2 دانشیار گروه محیط‌زیست، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران
3 دانشیار گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران
4 کارشناس ارشد سنجش از دور سازمان فضایی ایران
5 کارشناس ارشد رشته مهندسی منابع طبیعی‌ـ محیط‌زیست گرایش زیستگاه‌ها و تنوع زیستی، دانشکده محیط‌زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران
چکیده
در طول زمان، الگوهای پوشش زمین و به دنبال آن کاربری اراضی دچار تغییر اساسی میشوند و عامل انسانی می‌‌تواند بیشترین نقش را در این فرایند ایفا کند. شناسایی این تغییرات می‌‌تواند به مدیریت آیندة منطقه کمک کند. بر این اساس، هدف اصلی این پژوهش، پایش تغییرات کاربریـ پوشش اراضی در محدودة استان همدان طی سه دهة اخیر بوده است. بنابراین، تغییرات ایجاد‌شده در محدودة مطالعه‌شده، تصاویر سنجندة TM سال 1989، سنجندة ETM سال 2000 ماهوارة Landsat و سنجندة LISS3 ماهوارة IRS سال 2008 پردازش شد. بعد از اعمال پیش‌پردازش‌‌های لازم، عملیات بارزسازی تصاویر اجرا و با بهرهگیری از روش طبقه‌‌بندی نظارت‌شده با الگوریتم حداکثر احتمال، نقشه‌‌های موضوعی کاربریـ پوشش اراضی تهیه شد. این نقشه با روش مقایسة پس از طبقه‌‌بندی به‌صورت زوجی در دورة اول یعنی بین سالهای 1368 تا 1379 و دورة دوم بین سالهای 1379 تا 1387 مقایسه شد. نتایج نشان‌‌دهندة این است که مساحت طبقات کاربریـ پوشش، اراضی مرتعی و اراضی کوهپایه‌‌ای‌ـ صخره‌‌ای طی سه دهه کاهش یافته است و در مقابل پهنه‌‌های آبی، اراضی بایر و مناطق مسکونی‌ـ صنعتی طی این دوره در حال افزایش بوده‌‌اند. طبقة درختزارها در دورة اول مطالعه با کاهش و در دورة دوم با افزایش روبه‌رو بوده‌‌اند، اما اراضی کشاورزی طی دورة اول مطالعه با افزایش مساحت و طی دورة دوم مطالعه با کاهش مواجه شده‌‌اند. نتایج این پژوهش نشان میدهد که طی سالهای اخیر زیستگاه‌های حیات وحش در این استان به‌شدت در معرض نابودی قرار گرفته‌‌اند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Studying Land Use-Cover Changes during the Last Three Decades in Hamedan Province using Satellite Images
نویسندگان [English]
- Jalil Imani Harsini 1
- Mohammad Kaboli 2
- Jahangir Feghhi 3
- Ali Taherzadeh 4
- Atefeh Asadi 5
1 M.Sc. graduated in Department of Environmental Sciences, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of Environmental Sciences, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Associated Professor, Department of Forestry and Forest Economic, Faculty of Natural Resources
4 M.Sc. in Remote sensing, Iranian Space Agency
5 M.Sc. graduated in Department of Energy and Environment, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]
During the time, land cover and as a result land use patterns go through fundamental changes and human factors can have the most important role in this process. Knowing these changes could be of great help to the future management of this region. According to this, the main purpose of this study is to monitor the land use-cover changes in the Hamedan province area during the three recent decades. Therefore, in order to discover the changes created in the study area, images of TM satellite sensor (1989), ETM satellite sensor (2000) and LISS3 detector of IRS (2008) were processed. Then after performing needed preprocesses, the enhancements were performed and then by using supervised classification with Maximum likelihood method, land-use cover objective maps were prepared. These maps were compared with the Post classification comparison method in form of a couple in the first period between 1989-2000 and the second period between 2008-2009. The results shows that the area of the land use-cover classes, rangelands and plain lands were decreased during the three decades and on the other hand water area, arid and residential-industrial area were increasing during this period. Woodland areas decreased during the first period and increased in the second period. However, farmlands’ area increased during the first period and decreased during the second one.
کلیدواژه‌ها [English]
- Change detection
- Hamedan province
- land use-cover
- Satellite images
)