تحلیل و سنجش بوم‌شناختی وضعیت مکانی روشنه‌های تجدید حیات در تیپ‌های گوناگون جنگل‌های طبیعی راش شمال ایران (مطالعۀ موردی: بخش گرازبن، جنگل خیرود)
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد رشتۀ جنگلداری و اقتصادجنگل دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهرا
2 دانشیار گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران
3 استادگروه جنگلداری و اقتصاد جنگل دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران
چکیده
بدون شک استمرار تجدید حیات جنگل یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مدیریت پایدار جنگل‌هاست. شناخت و تعیین الگوی توزیع و پراکنش تجدید حیات در تیپ‌های گوناگون جنگل و تحولات آن در مدیریت اکوسیستم‌های طبیعی مؤثر است. بنابراین، با شناخت دقیق تحولات تیپ‌های جنگلی، مدیریت و اجرای درست دخالت‌ها، با تجدید حیات طبیعی در تیپ‌های جنگلی می‌توان درنهایت جنگلی با ساختار طبیعی موردنظر تربیت کرد. بدین منظور، بخش گرازبن از جنگل خیرود واقع در شرق نوشهر برای تحقیق انتخاب شد و کلیۀ روشنه‌هایی که تجدید حیات در آنها مستقر شده بود مکان‌یابی شدند. برای دستیابی به ساختار مکانی و کمی‌کردن سنجه‌های مربوط به روشنه‌ها، از آنالیز سنجه‌های سیمای سرزمین در محیط GISو FRAGSTATSاستفاده شد. براساس نتایج این تحقیق، در مجموع تعداد 723 روشنه در سطح تیپ‌های گوناگون شناسایی شد. بیشترین و کمترین فاصله بین روشنه‌ها در این تحقیق به‌ترتیب بین260 و 54 متر مشاهده شد. با توجه به نتایج سنجۀ میانگین فاصله بین روشنه‌ها، پراکنش روشنه‌ها در تیپ‌های ممرز- راش، راش خالص و ممرز- بلوط همراه با شیردار یکنواخت، در تیپ‌های ممرز- راش همراه با بلوط و راش- ممرز تصادفی و در تیپ‌های ممرز- راش همراه با افرا و همچنین راش- ممرز همراه با نمدار کپه‌ای است. در این تحقیق نتایج حاصل از سنجه‌های گوناگون نشان داد که بیشترین پایداری اکولوژیکی و تنوع روشنه‌ها به‌ترتیب در تیپ‌های راش خالص، راش- ممرز و ممرز- بلوط همراه با شیردار و کمترین پایداری در تیپ‌های ممرز-راش همراه با افرا، ممرز- راش همراه با بلوط و بلوط- ممرز مشاهده می‌شود. با استناد به سنجه‌های اندازه‌گیری‌شده، الگوی پراکنش و ساختار روشنه‌ها در تیپ‌های راش- ممرز، راش خالص و ممرز- راش پراکنش و یکنواختی بهتری از تیپ‌های دیگر دارد و می‌تواند الگوی طبیعی زادآوری جهت پیروی از فرآیندهای طبیعی و پایداری استمرار و بقای منابع جنگلی درنظر گرفته شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Analysis environmental and Ecological spatial state of forest regeneration patches in various types natural Fagetum – orientalis north IRAN. (Case study: Gorazbon district, KHeyrod Forest)
نویسندگان [English]
- Arash Karami 1
- Jahangir Feghhi 2
- Mohammad Reza Marvie Mohajer 3
1 M.Sc. Student, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, I. R. Iran
2 Associate Prof., Faculty of Natural Resources, University of Tehran, I. R. Iran
3 Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, I. R. Iran
چکیده [English]
Without doubt is one important aspects of sustainable forest management the continuing forest regeneration. Identify and determine is effective dispersal and distribution pattern of regeneration patches in various types of forest and its evolution, in maintaining biodiversity in natural ecosystems. Purpose was chosen of Gorazbon district Kheyrod forest for study, all patches regeneration were located in its. was used the analysis landscape metric in GIS and FRAGSTATS. Based on survey results, total were identified numbers of regeneration patches 723 in various types. Maximum and minimum were observed distance between patches in this study between 260 and 54 meters, respectively. According to measured the metrics, distribution pattern and patches structure in types Fagetum – Carpintum, Fagetum – orientalis and Carpinento - Fagetum than other types is of distribution and better uniformity, and can be used as regeneration natural pattern considered for follow of natural processes and sustainability and forest resources continue.
کلیدواژه‌ها [English]
- FRAGSTATS
- metrics
- forest type
- Kheyrod forest
- regeneration patches
)