نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• بیت الله محمودی ¹
• رضا احمدیان ²
• امین حق ستان ³

¹ دانشجوی دکتری جنگلداری و اقتصاد جنگل دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران

² عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان

³ کارشناس ارشد جنگلداری

چکیده

دراین تحقیق، برای برنامه‌ریزی کلان عرصه‌های مستعد توسعۀ مناطق نمونۀ گردشگری در استان خراسان رضوی، معیارهای مؤثر بر فرایند انتخاب عرصه‌های گردشگری جمع‌آوری و تدوین و براساس روش دلفی اولویت‌بندی شدند. پس از تعیین وزن نسبی و اولویت معیارها، نقشۀ مناطق مستعد برنامه‌ریزی مناطق نمونۀ گردشگری در سطح استان به‌دست آمد. مطابق این بررسی، از هفت گروه معیار محیطی، گردشگری، کالبدی- زیرساختی، اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی، طراحی و مدیریتی، 25 معیار اصلی و 82 زیرمعیار شناسایی شد. در این راستا بیشترین تعداد زیرمعیارها در گروه معیار فرهنگی- اجتماعی با 28 معیار و کمترین آن در گروه معیار مدیریتی است که 5 معیار را در بر گرفته است. نتایج دلفی برای گروه معیار‌ها نشان داد در فرایند انتخاب مناطق نمونۀ گردشگری گروه معیارهای گردشگری، محیطی، کالبدی- زیرساختی، فرهنگی- اجتماعی، طراحی، مدیریتی و اقتصادی به‌ترتیب اولویت 1 تا 7 را دارند. مطابق بررسی انجام‌شده برای سطح‌بندی تأثیرگذاری زیرمعیارها در فرایند انتخاب مناطق نمونۀ گردشگری، 3/8 درصد از زیرمعیارها در طبقۀ با تأثیرگذاری بسیار زیاد، 6/22 درصد در طبقۀ با تأثیرگذاری زیاد، 7/35 درصد تأثیرگذاری متوسط و 4/33 درصد در طبقۀ تأثیرگذاری کم واقع شده‌اند. همچنین، زیرمعیارهای جاذبه‌ها و مقاصد گردشگری، تقاضا و بازار گردشگری، مخاطرات محیطی، زیستگاه‌های حساس و پوشش گیاهی به‌ترتیب بیشترین اولویت را از منظر دارابودن شاخص‌های حذف‌کننده به خود اختصاص دادند.

کلیدواژه‌ها

• استان خراسان رضوی
• روش دلفی
• معیارهای برنامه‌ریزی گردشگری
• مناطق نمونۀ گردشگری

عنوان مقاله [English]

Macro planning of tourism sample regions through selecting effective criteria on tourism development process in Khorasan Razavi Province

نویسندگان [English]

• beytollah mahmoudi ¹
• Reza Ahmadian ²
• Amin Haghsetan ³

¹ PhD student in forestry and forest economy. Faculty of Natural Resources, University of Tehran

² Member of Scientific board, Islamic Azad University of Zanjan

³ Senior Expert of Forestry

چکیده [English]

In this study, effective criteria on process of tourism areas selection were collected due to macro planning of capable areas to tourism sample regions in Khorasan Razavi province. Then, their priority was carried out based on Delphi method. After determining the relative weights and criteria priorities, the map of capable areas to planning tourism sample regions was obtained at the province level. According to this research, 25 major criteria and 82 sub criteria were found from seven environmental criteria groups, tourism, physical- infrastructural, economic, cultural- social, design and also management. Cultural-Economic and management criteria group had the maximum and minimum numbers of sub criteria with 28 and five criteria, respectively. Delphi findings for the criteria groups show that in process of tourism areas selection, environment, physical-infrastructural, cultural-social, design, management and economic criteria groups presented priority 1 to 7, respectively. On basis of this study, for determination level of effectiveness about sub criteria in the tourism areas selection process, 8.3% of sub criteria were detected in very high-influence class, 22.6% in high-influence class, 35.7% in medium-influence class, and 33.4% in low-influence class. In addition, regarding to involve of eliminating indicators, the most priorities were assigned to attractions and tourist destinations, tourism and market demand, environmental hazards, sensitive habitat and also vegetation sub criteria, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• Delphi method
• Khorasan Razavi province
• tourism planning criteria
• tourism sample regions