نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نیما شیری ¹
• سید جلیل غلامی ¹
• هادی پورباقر ²

¹ کارشناس ارشد شیلات، گروه شیلات، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

² استادیار، گروه شیلات، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

دیازینون یکی از پرمصرف‌ترین آفت‌کش‌های ارگانوفسفره است. صدف بزرگ آب شیرین (Anodonta cygnea) را، به‌سبب سکونت نسبتاً دائمی در کانال‌های زهاب کشاورزی، می‌توان شاخصی مناسب در مناطق آلوده به این نوع از آلاینده‌ها در نظر گرفت. در این تحقیق، فعالیت استیل کولین استراز بافت‌های این جانور در مواجهه با غلظت‌ها گوناگون دیازینون (صفر، 1، 7، 15، 19، 23 میلی‌گرم بر لیتر)، با تکیه بر آثار کوتاه‌مدت (روز اول تا چهارم) و بلند‌مدت (روز هفتم تا بیست و یکم) این سم، با هم مقایسه شد و فعالیت آنزیمی به روش المن با دستگاه الایزا ارزیابی شد. نتایج حاکی از این بود که اختلاف معنی‌داری بین سطوح فعالیت آنزیم کولین استراز بافت‌های صدف درغلظت‌های گوناگون دیازینون و زمان‌های مواجهه با این سم وجود داشت. فعالیت ویژۀ این آنزیم در عضلۀ جمع‌کننده، ماهیچۀ پا، غدۀ گوارشی و درنهایت آبشش به‌ترتیب با مقادیر 285/27، 923/16، 792/2 و 914/1 نانومول استیل تیوکولین استرازشده در دقیقه بر میلی‌گرم پروتئین ثبت شد. در برنامه‌های پایش محیط‌زیست می‌توان از بافت‌های ماهیچۀ پا و ماهیچۀ جمع‌کننده، هم‌چون یک شاخص کولین استرازی پس از مواجهۀ این جانور با سم دیازینون، به‌منظور ارزیابی خطرهای زیست‌محیطی این آفت‌کش، استفاده کرد. با وجود این، بافت آبشش از میان چهار بافت مورد مطالعه، یگانه بافتی بود که برای تشخیص اثرهای غلظت‌های کم این سم (1 میلی‌گرم بر لیتر) بر فعالیت کولین استراز مناسب بود.

کلیدواژه‌ها

• استیل کولین استراز
• دیازینون
• شاخص زیستی
• Anodonta cygnea

عنوان مقاله [English]

Evaluation of short and long-term effects of diazinon on cholinesterase activity in different tissues of freshwater Bivalve Anodonta cygnea (Bivalvia: Unionacea)

نویسندگان [English]

• Nima Shiri ¹
• Seyed Jalil Gholami ¹
• Hadi Poorbagher ²

¹ Graduated with a MSc, Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, Karaj, Iran

² Assisstant Professor, Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, Karaj, Iran

چکیده [English]

Diazinon is one of the highly consumed organophosphorous pesticides. It inhibits cholinesterase enzyme in animal tissues. Due to permanent residence in agricultural drainage channels, the swan mussel (Anodonta cygnea) can be considered as one of the most suitable indicators of such pollutants. At the present study, acethyle cholinesterase activity of A. cygnea was measured when exposed to various concentrations of diazinon (0, 1, 7, 15, 19, 23 mgL^‑1) in different bivalve tissues, followed by comparison of short-term (first to fourth days) and long-term effects (7 to 21 days). The enzymatic activity was measured using the Elman's method of ELISA assay. Our results indicated that there was a significant difference between cholinesterase activity levels in bivalve's tissues at different concentrations of diazinon and exposure time. The specific activity of this enzyme in adductor muscle, digestive gland, foot muscle and gill were recorded as 27.285, 16.923, 2.792 and 1.914 nmol acethylethiocholine iodide hydrolyzed min^-1mg^‑1 protein, respectively. The adductor and foot muscle can be used as diazinon indicators after the exposure of A. cygnea to diazinon in environmental monitoring program. However, the gill among the other tissues, was the only one that was the appropriate tissue in determining the effects of low concentrations of diazinon (1 mg L^‑1).

کلیدواژه‌ها [English]

• acethyle cholinesterase
• Anodonta cygnea
• Biomarker
• diazinon