نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمزه میرحاجی ¹
• مهدی خجسته پور ²
• محمدحسین عباسپورفرد ²

¹ کارشناس ارشد مکانیزاسیون دانشگاه فردوسی مشهد

² دانشیار گروه ماشین های کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

مطالعۀ چرخۀ حیات محصول روشی مناسب برای ارزیابی اثرات زیست‌محیطی تولید آن محصول است. در این تحقیق، اثرات زیست‌محیطی (شامل گرمایش جهانی، اسیدیته، هوپرورش خشکی و تخلیۀ منابع فسیلی) محصول گندم در شهرستان مرودشت استان فارس با روش ارزیابی چرخۀ حیات محاسبه شد و سپس سهم این اثرات زیست‌محیطی در سرانۀ اثرات زیست‌محیطی کشور تعیین شد. اطلاعات لازم به روش مصاحبه، پرسش‌نامه و حضور در سازمان جهاد کشاورزی شهرستان مرودشت، مراکز خدمات کشاورزی و منطقه به‌دست آمد. در این تحقیق کود شیمیایی نیتروژنۀ اوره و گازوئیل دو نهادۀ اصلی ورودی به سامانۀ تولید گندم شناخته شدند که موجب اثرات سوء زیست‌محیطی می‌شوند. میزان مصرف سوخت فسیلی گازوئیل و نیتروژن در قالب کود اوره برای تولید یک تن گندم در شهرستان مرودشت به‌ترتیب برابر 21 لیتر و 3/21 کیلوگرم محاسبه شد. با روش چرخۀ حیات میزان اثرات زیست‌محیطی گرمایش جهانی، اسیدیته، هوپرورش خشکی و تخلیۀ منابع فسیلی تولید یک تن گندم در شهرستان مرودشت به‌ترتیب برابر kg CO₂ eq  09/262، kg SO₂ eq  35/7، kg NO_X eq 42/19 و MJ 04/723 به‌دست آمد. شاخص نرمال‌سازی یا سهم اثرات گرمایش جهانی، اسیدیته، هوپرورش خشکی و تخلیۀ منابع فسیلی تولید یک تن گندم در شهرستان مرودشت در شرایط ایران به‌ترتیب برابر 032/0، 141/0، 308/0 و 018/0 تعیین شد. به‌طور کلی ترکیبات نیتروژنۀ ناشی از مصرف اوره، مهم‌ترین عامل در ایجاد اثرات زیست‌محیطی برای تولید گندم در منطقۀ مورد مطالعه شناخته شد.

کلیدواژه‌ها

• اسیدیته
• تخلیۀ منابع
• گرمایش جهانی
• نرمال‌سازی
• هوپرورش

عنوان مقاله [English]

Environmental Impact Study of Wheat Productionin in Marvdasht Area of IRAN

نویسندگان [English]

• Hamzeh Mirhaji ¹
• Mahdi Khojastehpour ²
• Mohammad Hosein Abbaspour-Fard ²

¹ Former MSc Student of Mechanization, Department of Agricultural Engineering, Ferdowsi University of Mashha, Mashad, Iran

² Associate Professor, Department of Agricultural Engineering, Ferdowsi University of Mashhad, Mashad, Iran

چکیده [English]

Life cycle study of a product is an accepted method for determining the side effects of its production process on environment during its complete life cycle. In this research, the impacts of global warming, acidification, terrestrial eutrophication and fossil resources depletion per unit yield of wheat (ton) on environment were investigated using life cycle assessment method in Marvdasht region of Fars province, and then the contribution of these impacts were determined in the country environmental effects as per capita. Information and dada were obtained through interviews, questionnaires and Agricultural Organization of Marvdasht city, Agriculture and Regional Service Centers. In this research, urea as a nitrogen fertilizer and gas oil were considered as two main inputs of wheat production system which make environmental impact. Gas oil and nitrogen used for unit yield of wheat (ton) in Marvdasht area were calculated as 21 liter and 21.3 kg, respectively. Global warming, acidification, terrestrial eutrophication and fossil resources depletion of one ton wheat production were obtained 262.09 kg co₂ eq, 7.35 kg SO₂ eq, 19.42 kg NO_x eq and 723.04 MJ using life cycle assessment method, respectively. Normalized indicator of global warming, acidification, terrestrial eutrophication and fossil resources depletion of one ton wheat production for Iran condition were obtained 0.032, 0.141, 0.308 and 0.018, respectively. In general, nitrogen component emission due to fertilizer consumption was recognized as the most effective factor on environmental impact of wheat production.

کلیدواژه‌ها [English]

• acidification
• Global warming
• normalization Eutrophication
• resources depletion