مدل‌سازی زیستگاه پایکای افغانی (Ochotona rufescens) در ایران با تکیه بر پارامترهای اقلیمی
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشکدة منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر
2 استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
3 کارشناس ارشد زیستگاه ها و تنوع زیستی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لاهیجان
4 کارشناس ارشد ریستگاه ها و تنوع زیستی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
چکیده
تغییرات آب و هوایی و تأثیرات آن بر گونه‌های حیات‌وحش یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که متخصصان حفاظت حیات‌وحش در قرن حاضر با آن روبه‌رو هستند. در این بین، به‌منظور تعیین شرایط آب و هوا شاخص‌هایی لازم است. پایکاها، به‌دلیل جابه‌جایی اندک و شرایط زیستگاهی خاصشان، شاخصی برای تغییرات آب و هوایی به‌شمار می‌روند. در پژوهش حاضر پارامترهای اقلیمی مؤثر بر پراکندگی پایکای افغانی در ایران بررسی شد تا مدل اقلیم مطلوب این گونه به‌مثابۀ پایه‌ای برای بررسی تغییرات اقلیمی در آینده و پیش‌بینی جابه‌جایی‌های حیات‌وحش تهیه شود. بدین منظور، ابتدا پراکندگی پایکای افغانی با توجه به رکورد‌های موجود در ایران تعیین شد و سپس پارامترهای اقلیمی و ارتفاع از سطح دریا در 120 نقطۀ حضور و عدم حضور گونه ثبت شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها بر مبنای رگرسیون منطقی دوتایی انجام شد. نتایج حاکی از آن بود که پارامترهای میانگین ماهیانۀ متوسط دمای روزانه، میانگین رطوبت نسبی، روزهای با دمای حداکثر صفر درجۀ سانتی‌گراد و روزهای با دمای حداقل4- درجۀ سانتی‌گراد و ارتفاع از سطح دریا مهم‌ترین پارامترهایی هستند که اقلیم مناسب پایکای افغانی در ایران را مشخص می‌کنند. همچنین مدل به‌دست‌آمده تا حدود زیادی پراکندگی پایکای افغانی در ایران را توجیه می‌کند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Habitat modeling for Afghan Pika (Ochotona rufescens) in Iran from a climatic perspective
نویسندگان [English]
- Saeid Khakisahne 1
- Afshin Alizadeh 2
- Mohammad Kaboli 2
- Zahra Noori 3
- Taher Ghadirian 4
1 Msc, in Department of Environmental Sciences, Faculty of Natural Resourse. University of Malayer, I.R. Iran
2 Assistant Professor, Department of Environmental SciencesFaculty of Natural Resourse. University of Tehran, I.R. Iran
3 Msc in (Biodiversity), Department of Environmental Sciences, Faculty of Natural Resourse. Islamic Azad Univercity,lahijan, I.R. Iran
4 Department of Environmental Sciences Islamic Azad Univercity,Tehran I.R. Iran
چکیده [English]
One of the most struggling issues for conservationists and wildlife managers is the climate change. This can be the necessity to develop climate condition indicators. Due to the limited movements and special habitat conditions, Pikas can be considered as reliable climate indicators. In this study, the most important climatic factors defining the distribution of this species were investigated to develop its distributional model for climatic change studies purposes and predicting wildlife movements. The distribution records of Afghan Pika in Iran in combination with the presence/absence location data in 120 points, and climatic and elevation of those locations were analyzed using a binary logistic regression. The results depicted that the most important climatic factors that describe the presence of the Afghan Pika in Iran are the monthly mean of the daily average temperature, average relative humidity, number of days with maximum 0ºc, and number of days with minimum -4ºC, and the altitude. The results suggest that this model can be used as the suitable habitats for this species.
کلیدواژه‌ها [English]
- Afghan Pika (Ochotona rufescens)
- climatic perspective
- habitat modeling
- Iran
- temperature increase
)