نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مریم کبیری هندی ¹
• افشین دانه کار ²
• افشین علیزاده ³
• نعمت اله خراسانی ⁴

¹ کارشناس‌ارشد محیط زیست دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران

² دانشیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران

³ استادیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران

⁴ 4. استاد دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

عرصه‌های طبیعی با ارزش معنوی بخشی از نواحی خشکی یا دریا هستند که نقش مهمی در حفظ تنوع زیستی و هویت فرهنگی جوامع بازی می‌کنند. هدف از این مطالعه اولویت‌بندی پهنه‌های حفاظتی با ارزش معنوی است. با توجه به به‌کارگیری روش ارزیابی چندمعیاره، در این پژوهش در گام نخست معیارهای مناسب برای حفاظت از عرصه‌های طبیعی با ارزش فرهنگی از طریق مرور منابع تهیه شد و برای هر یک شاخص‌هایی درنظر گرفته شد که قابل اندازه‌گیری و نقشه‌سازی بود. برای اولویت‌بندی معیارهای حفاظت از روش دلفی استفاده شد که به معرفی شش معیار و ده زیرمعیار انجامید. سپس با ارزیابی چندمعیاره سه پهنۀ حفاظتی در شهرستان نیشابور شناسایی و حدود 32 درصد معادل 243 هزار و 362 هکتار از اراضی این شهرستان برای حفاظت تعیین شد. بزرگ‌ترین پهنه با وسعت 140 هزار و 502 هکتار در مجاورت شهر نیشابور قرار دارد و کوچک‌ترین پهنه نیز با وسعت 826 هکتار در منطقۀ حفاظت‌شدۀ رئیسی واقع است. سپس پهنه‌‌های یادشده با روش TOPSIS برای حفاظت اولویت‌بندی شدند و بر این اساس پهنۀ مجاور شهر نیشابور و پهنۀ موجود در منطقۀ حفاظت‌شدۀ رئیسی که به‌ترتیب 18 و 1/0 درصد از وسعت منطقۀ مورد مطالعه را شامل می‌شوند، از بیشترین و کمترین اهمیت برای حفاظت برخوردار شدند.

کلیدواژه‌ها

• ارزیابی چندمعیاری
• پهنه‌بندی
• حفاظت از طبیعت
• روش دلفی
• روش TOPSIS
• شهرستان نیشابور
• عرصه‌های طبیعی با ارزش فرهنگی

عنوان مقاله [English]

The Application of TOPSIS Method in Identification of Protected Natural Areas with Spiritual Value in Neyshabor Township

نویسندگان [English]

• Maryam Kabiri Hendi ¹
• Afshin Danehkar ²
• Afshin Alizadeh ³
• Nematollah Khorasani ⁴

¹ M.Sc. Graduated of Environment Science, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran

² Associate Professor, Faculty of Natural Resources,University of Tehran, Iran

³ Assistant Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran

⁴ Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran

چکیده [English]

Natural sites with spiritual values are parts of land or sea that play key role in conserving biodiversity and cultural identity. The aim of this study is prioritizing protected zones with spiritual values. In the first step for this survey, based on literature review and according to multi criteria assessment, convenient conservation criteria were compiled, then for each of criterion, indices were considered that was able to be mapped and measured. In order to prioritize conservation criteria the Delphi method was applied that led to present 6 criteria and 10 sub criteria. Afterwards by implementing Multi criteria assessment, 3 conservation zones was identified in Neyshabur Township and 32 percent of this township's lands that equal to 243362(ha) wasallottedfor conservation. The largest zone with 140502 hectares area is located in adjacent to Neyshabur city and the smallest one with 826 hectares area is in Raisi protected area. Then, zones were prioritized for conservation by TOPSIS method and on this basis the zone adjacent to Neyshabur and the zone located in Raisi protected area,which included 18 percent and 0.1 percent of the studied area, respectively arethe most important and the leastzones for conservation.

کلیدواژه‌ها [English]

• Nature conservation
• Natural sites with cultural value
• zoning
• TOPSIS method
• NeyshaburTownship