تجزیه و تحلیل اثرات زیست‌محیطی کشتارگاه نمونۀ تهران به روش تلفیقی چک‌لیست سنجشی هم‌طرازی و فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه محیط‌زیست، دانشکدۀ فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

2 2. کارشناس‌ارشد علوم محیط‌زیست، دانشکدۀ محیط‌زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

کشتارگاه طیور نمونۀ تهران با مساحتی بالغ بر 13000مترمربع در ناحیۀ 3 منطقۀ 5 شهرداری تهران، در محلۀ مرادآباد قرار دارد. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات زیست‌محیطی ناشی از فعالیت کشتارگاه مذکور به انجام رسید. بدین منظور از تلفیق روش‌های چک‌لیست سنجشی هم‌طرازی وAHP استفاده شد. ابتدا در روش چک‌لیست از طریق تجزیه و تحلیل اثرات پروژه، معیارها وگزینه‌های مورد نظر مشخص شد. برای تأیید نهایی معیارها از پرسش‌نامۀ خبرگان استفاده شد. پس از ترسیم ساختار سلسله‌مراتبی و مقایسۀ زوجی عوامل، به‌منظور اولویت‌بندی معیارها و گزینه‌ها با به‌کارگیری نرم‌افزار Expert choice از تکنیک بردار ویژه استفاده شد. شاخص کل از طریق مجموع حاصل‌ضرب وزن معیارها در مقیاس معیارها در هر گزینۀ چک‌لیست به‌دست آمد. نتایج اندازه‌گیری از پساب خروجی کشتارگاه نشان داد که پساب خروجی قابلیت تخلیه به آب سطحی، چاه و نیز مصارف آبیاری وکشاورزی را ندارد. ارزیابی صدا مبین آن است که میزان صدای اندازه‌گیری‌شده از حد مجاز صوت در فضای آزاد بیشتر است، همچنین نتایج آزمایش آلاینده‌های هوا نشان داد که میزان پارامترهای NO2، SO2  و CO از حد استاندارد خروجی دودکش و استاندارد محیطی پایین‌تر است. پس از تعیین اوزان متغیرها در بعد آلودگی کشتارگاه، عامل فاضلاب با وزن 278/1 اولویت نخست و صدا، هوا و بو با وزن‌های 261/0، 216/0 و 091/0 به‌ترتیب اولویت‌های بعدی را به خود اختصاص دادند. محیط‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با وزن 699/0، در مقایسه با محیط‌های فیزیکی و شیمیایی با وزن 237/0 و محیط بیولوژیکی با وزن 064/0، رتبۀ بالاتری کسب کردند. در محیط‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز عامل بهداشت با وزن 783/0 اولویت اول را کسب کرد. بهینه‌سازی سیستم تصفیۀ پساب و نیز پایش مستمر کیفیت پساب خروجی به‌مثابۀ مهم‌ترین راهکار تقلیل اثرات سوء این مطالعه پیشنهاد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Environmental Impact Assessment of Nemone Tehran Slaughterhouse Using an Integrated Method of Scaling-Weighting Checklist and Analytic Hierarchy Process

نویسندگان [English]

  • Seyed Ali Jozi 1
  • Maryam Firouzei 2

1 Department of Environment, Faculty of Technical & Engineering, Islamic Azad University, North Tehran Branch, Iran

2 Department of Environment, Faculty of Environment & Energy, Islamic Azad University, Science & Research Branch, Tehran, Iran

چکیده [English]

Nemone Tehran Poultry Slaughterhouse with an area of 13000 m2 is located in Region 3 of District 5 of Tehran Municipality, in the Morad Abad quarter. The current research aimed to assess environmental impacts caused by the slaughterhouse operations. To do this, the methods Scaling-Weighting Checklist and Analytic Hierarchy Process (AHP) were integrated. The required criteria and potential options were initially identified using the Scaling-Weighting Checklist method through analyzing the project impacts. Delphi questionnaire was applied to finalize the introduced criteria.  After drawing the hierarchal structure and pairwase comparison of the criteria, the Eigenvector technique was used to prioritize the criteria and options in the environment of the Expert Choice software. In order to obtain the total index, the criteria weights were firstly multiplied by the criteria scales in each option of the checklist, and then the resultant values were added up. The results obtained from analyzing the slaghterhouse effluent quality showed that it is not suitable to be discharged into the surface water or wells. It is not also suitable for irrigational and agricultural purposes. Noise assessment results revealed that the measured noise is beyond the permissible noise level in the ambient air. The results of air pollution suggested that the amounts of the parameters NO2, SO2 and CO are lower than the standard presented from emission of stack and environmental standards. After determining the weights of criteria in terms of the slaughterhous pollution, the first priority was given to the wastewater criterion with a weight of 1.278. Noise, air and odor pollution with a weight of 0.261, 0.216 and 0.091, respectively, were assigned as the next priorities. The socioeconomic and cultural environment with a weight of 0.699 obtained a higher rank compared to the physicochemical and biological environments which were weighted 0.237 and 0.064, respectively. The health criterion was weighted 0.783 with the highest priority in the socioeconomic cultural environment. The optimization of the wastewater treatment system as well as constant monitoring of the effluent quality were proposed as the most  important  practices which may mitigate  the adverse impacts  caused  by the slaughterhouse.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental impacts
  • Slaughterhouse
  • Scaling-Weighting Checklist
  • Analytic Hierarchy Process