رابطۀ بین فراوانی قارچ‌های ماکروسکوپی چوب‌زی درختان بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.M.) و ممرز (Carpinus betulus L.) با عوامل فیزیوگرافی (مطالعۀ موردی: جنگل خیرود نوشهر)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‌ارشد جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران

2 استاد گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران

3 استادیار گروه رستنی‌ها، مؤسسۀ تحقیقات گیاه‌پزشکی ایران، تهران

4 استادیار گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

قارچ‌ها بخش بزرگی از موجودات زنده هستند که در شرایط اکولوژیکی متفاوت یافت می‌شوند و یکی از اجزای مهم اکوسیستم جنگل به‌شمار می‌روند. باتوجه به اینکه جنگل‌های شمال ایران غالباً کوهستانی‌اند و تنوع رویشگاهی بالایی نیز دارند، بررسی این موضوع بسیار مهم است که عوامل مهم فیزیوگرافی ازقبیل ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهت دامنه تا چه حد در تنوع و فراوانی قارچ‌های ماکروسکوپی درختان بلندمازو و ممرز این جنگل‌ها مؤثر است. برای کسب اطلاعات در این زمینه جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود در نوشهر انتخاب شد و بعد از انجام دادن جنگل‌گردشی‌های مقدماتی و انتخاب پارسل‌های مورد نظر، در فصل‌های تابستان و پاییز طی چندین برداشت در پارسل‌های 110، 207 و 311 به‌ترتیب واقع در بخش‌های پاتم، نم‌خانه و گرازبن این جنگل نمونه‌برداری انجام شد و از کلیۀ درختان بلندمازو و ممرز قارچ‌زده آماربرداری صددرصد شد. درمجموع این سه پارسل 190 نمونه قارچ ماکروسکوپی از روی درختان بلندمازو و ممرز جمع‌آوری شد که 113 نمونۀ آن‌ها مربوط به قارچ‌های چوب‌زی بودند. نمونه‌های جمع‌آوری شده در آزمایشگاه قارچ‌شناسی موسسۀ تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور شناسایی شدند. شناسایی نمونه‌ها با استفاده از منابع استاندارد و براساس خصوصیات ماکروسکوپی و میکروسکوپی قارچ‌ها صورت گرفت. پس از محاسبات آماری در محیط SAS و آزمون دانکن، نتایج این بررسی نشان داد، در سطح 1 درصد، فراوانی قارچ‌های ماکروسکوپی چوب‌زی و عوامل فیزیوگرافی (ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهت دامنه) رابطۀ معنی‌داری دارد؛ به‌طوری‌که بیشترین فراوانی قارچ‌های ماکروسکوپی چوب‌زی به‌ترتیب در ارتفاع 800 تا 1200 متر بالاتر از سطح دریا، شیب 0 تا 20 درصد و در جهت غرب و جنوب غرب است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The relationship between abundance of wood macrofungi on chestnut-leave Oak (Quercus castaneifolia C.A.M.) and hornbeam (Carpinus betulus L.) and physiographic factors (Case study: Kheyroud forest, Noshahr)

نویسندگان [English]

  • Hamed Aghajani 1
  • Mohammad Reza Marvie Mohadjer 2
  • Mohammad Reza Asef 3
  • Anoushirvan Shirvany 4

1 M.Sc. student of Silviculture and Forest Ecology,Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran

2 Professor of Foresty and Forest Economics Department, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran

3 Assistant Professor, Iranian Research Institute of Plant Protection, Tehran, Iran

4 Assistant Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran

چکیده [English]

Fungi include a large group of organisms that are found in different ecological conditions and are important components in forest ecosystems. The northern forests of Iran are mountainous mixed forests, and have high biological diversity. The aim of this research was asses influence of physiographic factors on abundance and diversity of wood macrofungi. After of primary field inspection fungi samples were collected in summer and fall seasons from oak and hornbeam trees. The collected sampeles belong to compartments 110, 207 and 311 in educational and research forest of the University of Tehran. Totally 190 samples of macrofungi from oak and hornbeam tress were collected in three compartments, 114 samples of collected specimens belong to wood decay fungi. The collected samples were identified according to standard sources based on macroscopic and microscopic characteristics of fungi, in Iranian Research Institute of Plant Protection. The Duncan test was used for statistical analysis by SAS software. Results showed significant relationship between the physiographical factors (altitude, slope, and aspect) and abundance of fungi in (p<0.01), the most of macrofungi species were found in altitude between 800 to 1200 M, on slopes 0 to 20 percent and in the southwest and west aspects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • hornbeam
  • Oak
  • Physiographic factors
  • wood macrofungi