نویسندگان

• افشین دانه کار ¹
• زهرا اسدالهی ²
• افشین علیزاده ³
• آرش جوانشیر ³

¹ دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

² دانش آموخته کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

³ استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

زیبایی طبیعی و تنوع بالای گیاهان و جانوران در بسیاری از تالاب ها در سراسر جهان این اکوسیستم ها را به مناطق اصلی گردشگری تبدیل نموده است. در راستای دستیابی به استفاده خردمندانه از تالاب ها ضروری است به تعادل و توازنی رسید که موجودیت تالاب ها در گستره وسیع فعالیت های انسانی که از حفاظت مطلق تا دخالت موثر متفاوت است، تضمین شود و طرح ریزی محیط زیستی تالاب، سازوکاری در راه نیل به این هدف محسوب می شود. در این مطالعه طرح ریزی گردشگری تالاب چغاخور در استان چهارمحال و بختیاری از طریق پهنه بندی با استفاده از روش تلفیق لایه های اطلاعاتی با ترکیب خطی وزن دار در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت گرفت. گام های این مطالعه شامل تعیین هدف، شناسایی و گزینش معیارهای گردشگری، غربال سازی معیارها با استفاده از روش دلفی، اولویت بندی و وزن دهی معیارها با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی، نقشه سازی شاخص ها و در نهایت پهنه بندی و گزینش زون های گردشگری است. مطابق نتایج حاصله از پرسشنامه دلفی، زیرمعیار حساسیت گونه از معیار اصلی حیات-وحش بالاترین درصد اهمیت را کسب نمود. مطابق نتایج اجرای روش تحلیل سلسله مراتبی در اولویت بندی معیارهای اصلی گردشگری، معیار سیمای سرزمین با بیشترین ضریب وزنی اولویت نخست را به خود اختصاص داد. با در نظر گرفتن مرز تالاب بر اساس توسعه گیاهان آبزی در نهایت سه زون تفرجی شامل زون اکوتوریسم، گردشگری متکی به طبیعت بدون توسعه فیزیکی و گردشگری متکی به طبیعت با توسعه فیزیکی در تالاب چغاخور شناسایی و جانمایی شد.

کلیدواژه‌ها

• ارزیابی چند معیاره مکانی
• تالاب چغاخور
• تحلیل سلسله مراتبی
• زون بندی
• گردشگری در طبیعت
• مدیریت تالاب

عنوان مقاله [English]

Nature Based Tourism Management Planning of Choghakhor Wetland by Spatial Multi Criteria Evaluation (SMCE)

نویسندگان [English]

• Afshin Danehkar ¹
• Zahra Asadollahi ²
• Afshin Alizadeh ³
• Arash Javanshir ³

¹

²

³

چکیده [English]

The natural beauty as well as the diversity of animal and plant life in many wetlands makes them ideal locations for tourists. It is essential to preserve wetlands in the extensive range of human activities to obtain sustainable wetlands. Management planning process is a mechanism for achieve this purpose. In this study, recreational management planning with Weighted Linear Combination (WLC) has implemented on Choghakhor wetland in Charmahal-O-bakhtiari province. Following steps were performed: 1) defining objectives 2) identifying protective criteria 3) choosing criteria using Delphi method 4) weighting and ranking criteria using Analytical Hierarchy Process (AHP) 5) mapping indicators and in result, selecting recreational zones. According to the Delphi questionnaire results, species sensitivity sub-criteria from the wildlife main criteria obtained a maximum percentage of importance. The result of AHP process showed that landscape was the most important criteria. Finally, considering Choghakhor wetland boundary on the basis of macrophytes’ expansion; ecotourism zone, natural based tourism dependent on physical development and natural based tourism independent on physical development, were identified as recreational zones.

کلیدواژه‌ها [English]

• analytical hierarchy process
• Choghakhor Wetland
• Nature tourism
• Spatial Multi Criteria Evaluation
• Wetland management
• zoning