نویسندگان

• منصوره حسن زاده ¹
• محمد کابلی ²
• رسول خسروی ¹
• محسن احمدی ¹

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

² استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

مدیریت غیر اصولی زباله های خانگی و پسماندهای واحدهای تولیدی به ویژه مرغداری ها و دامپروری ها در روستاها و حاشیه شهرها از مهمترین عوامل جذب حیوانات وحشی به این مناطق معرفی شده است. این مشکل اغلب به شرطی شدن غذایی تعدادی از گونه‌های حیات وحش می‌انجامد و معمولا سبب تغییر عادات غذایی و کاهش ترس در حیواناتی می‌شود که توانایی بالا به سازگاری با تغییرات زیستگاهی و غذایی دارند. از آنجا که یکی از فرضیه‌های مورد بحث در خصوص حمله گرگ به برخی مناطق استان همدان در طی سال‌های اخیر ترکیب پسماند و رهاسازی غیر اصولی آنها بوده است، در این بررسی ترکیب پسماندهای روستاها و شهرهای مورد حمله گرگ‌ها با مناطق دیگر مورد مقایسه قرار گرفته است. بدین منظور 5 محل دفن پسماند از نواحی مورد حمله گرگ به عنوان نمونه-های تحت تاثیر و 5 محل دفن پسماند از روستاهایی که از کانون حملات به دور بودند به عنوان شاهد مورد نمونه برداری قرار گرفت. نمونه برداری از هر محل دفن پسماند 3 بار، با فاصله زمانی 2 روز و 3 تکرار در هر بار نمونه برداری انجام شد. در هر نمونه یک چهارم متر مکعب از زباله موجود در محل دفن پسماند برداشت، ترکیب آن بررسی و در نهایت درصد زباله های خشک، تر و میزان مواد پروتئینی تعیین شد. از آزمون t مستقل برای وجود یا عدم وجود اختلاف معنی دار در ترکیب زباله بین مناطق مورد حمله گرگ و شاهد استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که اختلاف معنی داری بین ترکیب زباله تر و درصد پروتئین در مناطق هدف و شاهد وجود ندارد، بدین معنی که ترکیب پسماند و میزان پروتئین آن در مناطق مورد حمله نمی تواند عامل افزایش حملات گرگ به انسان در سال های اخیر در این استان باشد. اما در مورد علل بروز حمله در مناطق هدف می توان به عواملی چون پربار بودن اراضی کشاورزی مجاور، مدیریت نامناسب پسماند، افزایش احتمال شرطی شدن غذایی، خوگرفتن به استفاده از پسماند و تراکم بیشتر سگ های ولگرد که در نهایت منجر به همپوشانی بین الگوی استفاده های انسانی از اراضی و انتخاب زیستگاه گرگ می شود، اشاره نمود. همچنین این مسئله موجب کاهش رقابت درون گونه ای بین افراد این گونه می شود.

کلیدواژه‌ها

• ترکیب پسماند
• شرطی شدن غذایی

عنوان مقاله [English]

The Investigation of Relation Between Waste Composition, Wolf (Canis lupus) and Their Conflicts with Native People in Hamedan Province

نویسندگان [English]

• Mansoureh Hasanzadeh ¹
• Mohammad Kaboli ²
• Rasoul Khosravi ¹
• Mohsen Ahmadi ¹

چکیده [English]

Inappropriate waste management is considered as an important factor for attracting wild animals to the inhabited area. This leads to food conditioning in some wild species, which changes their feeding behavior and food habits. Usually this trend reduces the fear of wild species and leads to conflict between wild species and human. We sampled five landfill sites of villages and small towns in which wolf attacks have been reported in Hamedan Province. We also sampled five landfill sites far from the centre of recent wolves’ attacks. Each landfill was sampled three times with two days interval. We took three samples, each of them including 0.25 m3 of wastes. The percentage of dry and wet contents along with the amount of protein was compared by independent t-test. Our results revealed that there is no significant difference in waste composition and the amount of protein between the affected and unaffected areas. These results suggest that wastes’ characteristics do not play an important role to enhance the conflict between wolves and human. However, productive agricultural lands, inappropriate waste management, accustoming to waste using and more density of swinger doges, lead to overlap, wolf habitat selection human usage pattern. This could be considered as main reasons of wolf attack in target areas.

کلیدواژه‌ها [English]

• Canis lupus
• Food conditioning
• Hamedan province
• Waste composition
• Wolf