نویسنده

• مقداد جورغلامی

استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

در عملیات بهره برداری جنگل، تمایل فراوانی برای افزایش اندازه، قدرت و وزن ماشین های چوبکشی وجود دارد که این حالت منجر به تخریب خاک در اکوسیستم های جنگلی می شود زیرا ترافیک ماشین های بهره برداری خصوصیات ساختاری مهم خاک را تغییر می دهد. تحقیق حاضر به‏منظور ارزیابی اثرات ترافیک اسکیدر، شیب مسیر چوبکشی، دفعات تردد و عمق خاک مسیر بر روی کوبیدگی و بهم خوردگی خاک در روش بهره برداری گرده بینه بلند با استفاده از اسکیدر چرخ لاستیکی تیمبرجک C450 در بخش نمخانه جنگل خیرود انجام شده است. هشت سطح متفاوت کوبیدگی (1، 4، 8، 10، 15، 20، 25 و 30 بار تردد)، چهار طبقه شیب مسیرچوبکشی (0، 10، 10- و 20- درصد) و سه عمق خاک (در 5، 15 و 25 سانتی‌متری از سطح خاک) در سه تکرار اندازه گیری شدند. وزن مخصوص ظاهری در منطقه شاهد بدون بهم خوردگی و دو محل رد چرخ اسکیدر اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در چهار کلاسه شیب در نظر گرفته شده، بیشترین افزایش وزن مخصوص در اولین ترددها اتفاق افتاده است، اما همچنان مقدار و عمق افزایش وزن مخصوص با افزایش تعداد تردد، فزونی می یابد. حدود 2/5 درصد از سطح منطقه مورد بررسی، در اثر عملیات خروج چوب دچار درجاتی از کوبیدگی و بهم خوردگی شدند. کوبیدگی خاک در شیب‌های رو به بالا در جهت چوبکشی بیشتر از شیب رو به پایین است. همچنین افزایش وزن مخصوص خاک در اثر چوبکشی تا عمق 30 سانتی‌متری نیز قابل توجه است. نتایج دلالت دارد بر اینکه شیب مسیرهای چوبکشی تاثیر زیادی بر روی خصوصیات بهم خوردگی و کوبیدگی خاک دارد. استفاده از مسیرهای چوبکشی طراحی شده در توده های جنگلی می تواند اثرات منفی عملیات خروج چوب را کاهش دهد.

کلیدواژه‌ها

• اثرات زیست محیطی
• اسکیدر چرخ لاستیکی
• روش گرده‌بینه بلند
• کوبیدگی خاک
• وزن مخصوص ظاهری

عنوان مقاله [English]

Environmental Impacts of Tree-Length Logging Method on Forest Soils in Kheyrud Forest

نویسنده [English]

• Meghdad Jourgholami

چکیده [English]

In forest harvesting, there is an ongoing trend to increase constantly the size, power and load of logging machines. This may cause soil degradation in forest ecosystems as the passes of these machines modify important soil structural characteristics. The present study was conducted to examine impact of skidding traffic, trail slope, traffic frequency, and soil depth on bulk density and soil compaction due to tree-length logging method using rubber-tired skidder in Namkhaneh district in Kheyrud Forest. The level of soil compaction at eight levels of traffic (1, 4, 8, 10, 15, 20, 25, and 30 passes), four levels of slopes (0, 10, 1-10, and -20) and three soil depth (5, 15, 25 cm) were applied in three replicates consequently. Bulk densities were measured on the undisturbed surface (UD) and within the tracks (WT). Result showed that in four different slopes most bulk density increasing was occurred during the first few passes of skidder, although density continued to increase in amount and depth with the number of passes. About 5.2% of total area of harvesting unit were disturbed and compacted. Uphill skidding increases compaction more than downhill skidding. The increases in bulk density were still important at the maximum sampling depth of 20-30 cm. The results indicated that slope steepness had a strong effect on the soil physical properties and soil disturbance. Designated skid trails should be used to minimize the influence on the forest stand.

کلیدواژه‌ها [English]

• Bulk density
• Environmental impacts
• rubber-tired skidders
• Soil compaction
• tree-length method