نویسندگان

• فاطمه زوارئی ¹
• محمد صادق فرهادی نیا ¹
• اصغر عبدلی ²
• محمد بهشتی زواره ¹
• آرش صادقی ¹

¹ انجمن یوزپلنگ ایرانی، ایران

² پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، ایران

چکیده

گرگ خاکستری در مقایسه با سایر گوشتخواران بزرگ ایران، از گسترده‌ترین حوزه پراکنش برخورداری است با این وجود مطالعات محدودی در خصوص ابعاد مختلف بوم‌شناختی آن صورت گرفته است. زندگی گروهی و ساختار جمعیتی، یکی از ابعاد مهم بوم‌شناختی گرگ‌ها محسوب می‌شود که عمدتا در اروپا و آمریکای شمالی مورد بررسی قرار گرفته و کمتر در مناطق خشک آسیا مطالعه شده است. بر این اساس، گرگ‌ها موجوداتی اجتماعی هستند که اندازه دسته‌ها معمولا با اندازه طعمه و قابلیت دسترسی آنها ارتباط دارد. درعین حال، ساختار هر گله گرگ تحت تأثیر بهره‌برداری انسان از جمعیت‌ آنها نیز قرار دارد. مطالعه حاضر از تیر 1386 تا فروردین 1388 در پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو، به عنوان یک زیستگاه خشک که تراکم بالایی از انواع گاوسانان وحشی و اهلی در آن زیست می‌نمایند، انجام گرفت. ترانسکت‌هایی که در بخش‌های مختلف منطقه قرار داشت، به صورت ماهانه پیمایش و درمجموع 65 بار گرگ به صورت مستقیم مشاهده شد. میانگین اندازه گروه‌ها 37/2 (19/0=SE) بود و بزرگی دسته‌های گرگ در فصول مختلف عموما پیرامون 2 تعیین شد و تفاوت معنی‌داری بین اندازه گروه‌ها در فصول مختلف (339/0=P، 143/1=(61,3)F) و حاشیه و مرکز منطقه (423/0P=، 58 df=، 807/0= t) مشاهده نشد. گروه‌های گرگ در قمیشلو یکی از کوچک‌ترین اندازه‌های ثبت شده در دنیا است و به نظر می‌رسد دلیل آن کوچک بودن اندازه طعمه‌ها در این منطقه نسبت به سایر مناطق حوزه انتشار آن است. عوامل انسانی از قبیل شکار مستقیم و تصادفات جاده‌ای از علل مهم تلفات گرگ در قمیشلو است، لیکن ترکیب افراد مشاهده شده این فرضیه را برای مطالعات آتی مطرح می‌نماید که جمعیت گرگ‌ها در قمیشلو در حالت پایدار است و تحت فشار شدید برای بهره‌برداری قرار ندارد.

کلیدواژه‌ها

• پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو
• تغییرات اندازه جمعیت
• گرگ خاکستری

عنوان مقاله [English]

Group Size Variation of Grey Wolf (Canis lupus) in Ghamishlou Wildlife Refuge and National Park, Esfahan

نویسندگان [English]

• Fatemeh Zavarei ¹
• Mohammad sadegh Farhadinia ¹
• Asghar Abdoli ²
• Mohammad Beheshti zavareh ¹
• Arash Sadeghi ¹

¹

²

چکیده [English]

Despite its largest range of distribution in comparison to other large carnivores in Iran, the grey wolf has been the least-studied carnivore in the country with limited available data on its ecology. Its social life and population composition have been investigated across its global range in Europe and North America; however, it has been less explored in arid environments of Asia. Accordingly, the grey wolves normally live in groups which their size is correlated with prey size and availability. Meanwhile, their group structure is affected by human exploitation. Present research was conducted between July 2007 and April 2009 in Ghameshlou Wildlife Refuge and National Park as an arid reserve with high density of domestic and wild ungulates. Transects covering various habitat types were patrolled monthly which as a result, 65 times wolves were encountered. Mean group size was calculated 2.37 (SE=0.19), seasonally around two individuals with no significant seasonal difference (P= 0.339, df=3, ANOVA=1.143) and spatial difference (P=0.423, df=58, t=0.807). Wolf group size in Ghameshlou is one of the smallest ever documented in the world which is maybe related to its prey size. Shooting and road incidents are the main factors of human-caused mortalities in Ghameshlou. Composition of sighted groups generates a hypothesis that the wolf population has a stable situation and is not heavily affected by human exploitation.

کلیدواژه‌ها [English]

• Canis lupus
• Ghameshlou national park
• Gray wolf
• Group size
• wildlife refuge