نویسندگان

• نوشین ساطعی ¹
• محمد کابلی ²
• سعید چراغی ¹
• محمود کرمی ³
• میترا شریعتی نجف آبادی ⁴

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

² استادیار دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی، گروه محیط زیست، ایران

³ استاد بازنشسته دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی، گروه محیط زیست، ایران

⁴ دانش آموخته کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی، گروه محیط زیست، ایران

چکیده

زیست شناسان اغلب با پایش آشیانه پرندگان و ثبت وضعیت تخمها و جوجه ها در طی دوران جوجه آوری اقدام به محاسبه موفقیت جوجه آوری برای گونه مورد مطالعه می کنند. در این مطالعات آگاهی از زمان دقیق نخستین تخمگذاری و خروج جوجه‌ها از تخم از اهمیت بالایی برخوردار است و به این منظور می‌بایست تک‌تک آشیانه‌ها بازدید شود. اگر تعداد آشیانه‌ها و یا فاصله آنها از یکدیگر زیاد باشد به طوری که عملاً نتوان در هر روز همه آشیانه‌ها را بررسی نمود، محقق با کمبود اطلاعات مواجه می شود که برآورد احتمال موفقیت جوجه آوری را با مشکل مواجه خواهد نمود. از سوی دیگر برآورد بقاء آشیانه ها بر اساس نسبت تعداد آشیانه های موفق به تعداد کل آشیانه ها نیز برآوردی بیش از حد واقعی ارایه می کند. میفیلد1 نشان داد که تعداد آشیانه ها به عنوان تعداد واحد نمونه برداری در این دسته از مطالعات مناسب نیست بلکه تعداد روزهایی که یک آشیانه در مقابل خطرات ناشی از صیادی، انگلی، شرایط بد آب و هوایی و نظایر آنها قرار دارد برآورد بهتری ارایه می کند. این مطالعه طی یک دوره جوجه‌آوری، از بهمن 1386 تا اردیبهشت 1387 در دشت مهرانو در ذخیره‌گاه زیستکره توران انجام گرفت و هدف از آن تعیین موفقیت جوجه‌آوری زاغ ‌بور در دوره‌های مختلف جوجه‌آوری بر اساس روش میفیلد بود. بر اساس نتایج به دست آمده احتمال بقاء تخم‌ها در طی دوره تفریخ 435/0، احتمال بقاء جوجه در طول دوره جوجه کشی 86/0 و احتمال بقاء جوجه‌ها تا زمان ترک آشیانه 963/0 به دست آمد. در نهایت احتمال موفقیت جوجه آوری 36/0 محاسبه شد. نتایج نشان می‌دهد که تخم‌های این پرنده با تهدیدات متعددی در دوران جوجه‌آوری مواجه است. بیشترین میزان تلفات در طی این دوران، طی دوره تفریخ تخم‌ها تعیین شد و طعمه‌خوارای بزمجه (Varanus griseus caspius) مهم ترین طعمه خوار تخم ها و جوجه ها در آشیانه ها شناخته شد. به نظر می‌رسد که برای مدیریت و حفاظت از این پرنده در زمان جوجه‌آوری، کاهش تهدیدات بویژه در دوران تفریخ می‌تواند در افزایش موفقیت و بهبود وضعیت جمعیتی آن مفید باشد.

کلیدواژه‌ها

• احتمال بقا
• ذخیره‌گاه زیستکره توران
• روش میفیلد
• زاغ بور
• موفقیت تولید مثلی

عنوان مقاله [English]

Calculation of Breeding Success in Birds, with Having Missing Information which Occurred due to Irregular Visits: Breeding Success of Iranian Ground-Jay (Podoces pleskei), Turan Biosphere Reserve, Semnan province, Iran

نویسندگان [English]

• Noushin Satei ¹
• Mohammad Kaboli ²
• Saeed Cheraghi ¹
• Mahmoud Karami ³
• Mitra Shariati Najafabadi ⁴

چکیده [English]

Knowing the exact time of first-laying and hatching has great importance in breeding success studies. For this purpose, it is necessary to have regular nest visits. There might be conditions, such as long distance between nests and/o their low densities that lead to regular visits become impossible; this will cause a lack of information for the estimation of probability of breeding success. Mayfield provided a method which works for estimation of survival rate in different reproduction periods, as well as estimation of nest success despi f missing data. This study was conducted during February to May 2008, in Mehrano plain (in Touran B.R.).Mayfield'sld method was performed for breeding success of Iranian Ground-Jay "Podoces pleskei". Based on results, the probability of eggs' survival during the incubation period, survival of chicks during hatching period and nestling probability was 0.435, 0.86, and 0.963 respectively. The overall success from the begthe incubation period incubation period to nestling time was calculated 0.36. Our result showed that the eggs are faced with several threats during the breeding period. The maximum mortality rate was detected during the incubation period. Predators such as Great Monitor (Varanus griseus) are playing a key role in this concern. Reducing such treats during the incubation period plays a fundamental act to increase the breeding success and in result improve population.

کلیدواژه‌ها [English]

• Breeding success
• Mayfield method
• Podoces pleskei
• Turan biosphere reserve