نویسندگان

• طاهر قدیریان ¹
• محمود کرمی ²
• افشین دانه کار ³
• محمودرضا همامی ⁴

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد زیستگاه ها و تنوع زیستی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

² استاد گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

³ دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

⁴ استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

برآورد جمعیت و تراکم موش سیاه در جنگل‌های مانگرو ذخیره‌گاه زیستکره حرا، با دو روش سیبر جالی و صید به ازای واحد تلاش انجام شد. به این منظور در منطقه‌ای به وسعت 15 هکتار ابتدا 60 تله قفسی برای روش سیبر جالی و سپس 80 تله قفسی برای روش صید به ازای واحد تلاش نصب و از گوشواره‌های رنگی و بست‌های شماره‌دار برای علامت‌گذاری موش‌های به دام افتاده استفاده شد. روش سیبر جالی در 7 مرحله به اجرا درآمد که برآورد جمعیت برای مراحل دوم تا ششم به ترتیب 5/68 ، 9/96 ، 8/105 ، 7/61 و 6/73 با تراکم 1/4 تا 0/7 موش در هکتار بود. روش صید به ازای واحد تلاش در 6 مرحله انجام شد که اندازه جمعیت 3/89 با تراکم 9/5 موش در هکتار را نشان داد. به منظور مقایسه میان برآورد‌ها، کل جمعیت منطقه تله گذاری صید شد که تعداد کل موش‌ها 96 با تراکم 4/6 موش در هکتار بود. نتایج نشان داد، بین 4 تا 7 موش سیاه در هر هکتار از جنگل‌های مانگرو مورد مطالعه زیست می‌کند. برآورد روش‌های سیبر جالی و صید به ازای واحد تلاش، تفاوت چندانی با کل جمعیت منطقه تله گذاری نشان نداد، لذا این روش‌ها برای برآورد جمعیت موش سیاه در جنگل‌های مانگرو قابل توصیه است. با توجه به اشتباه استاندارد کمتر روش صید به ازای واحد تلاش، این روش برای برآورد جمعیت موش سیاه در جنگل‌های مانگرو با دقت بیشتری همراه است. غیر بومی و آفت بودن موش سیاه مشکلی را در برداشت جمعیت ایجاد نمی‌کند. همچنین این روش نسبت به سایر روش‌ها کم هزینه‌تر است و با ادامه آن می توان کل جمعیت منطقه تله‌گذاری را برآورد نمود.

کلیدواژه‌ها

• برآورد جمعیت جانوران
• تراکم جانوران
• جنگل مانگرو‏
• ذخیره‌گاه زیستکره حرا
• سیبر جالی
• صید به ازای واحد تلاش
• موش سیاه

عنوان مقاله [English]

Population and density estimate of Black Rat (Rattus rattus) in Mangrove Forests in Hara Biosphere Reserve - Hormozgan Province

نویسندگان [English]

• Taher Ghadirian ¹
• Mahmoud Karami ²
• Afshin Danehkar ³
• Mahmoudreza Hemami ⁴

چکیده [English]

Population and density estimate of Black Rat in Mangrove forests was conducted by two independent procedures, including Seber-Jolly and Catch-Effort Methods. A selected trapping area with 15 hectares was studied. First, 60 cage traps for Seber-Jolly and then 80 cage traps for Catch-Effort method installed in the trapping area. We used color earrings and numerical rings for marking the captured individuals. Seber-Jolly method was performed in seven steps which population was estimated 68.5, 96.9, 105.8, 61.7 and 73.6 with densities of 4.1 to seven Rats/ha for steps two to six respectively. Catch-Effort method performed in six steps and population estimate was 89.3 with densities of 5.9 Rats/ha. For comparing the population estimates with the total population captured in the trapping area, the total number of rats was 96 with density of 6.4 Rats/ha. Considering the results, around 4-7 Black Rats survive in every single hectare of Mangrove forests of the study site, which states low differences between the results of Seber-Jolly, Catch-Effort and total count methods. All of these methods appear to be suitable for population-estimate in this habitat, but Catch-Effort method is the most recommended way to study Black Rats in Mangrove forests, due to lower standard error. Black Rat is an exotic and pest species in this habitat and excluding them for scientific reasons would not damage this ecosystem. The other advantages of the Catch-Effort method is its low-cost and efficiency, which could lead us to a total population estimate of the area.

کلیدواژه‌ها [English]

• Black Rat
• Catch-Effort
• Density
• Mangrove forest
• Population estimate
• Rattus rattus
• Seber-Jolly