نویسندگان

• زهرا نوری ¹
• جهانگیر فقهی ²
• قوام الدین زاهدی امیری ²
• رامین رحمانی ³

¹ دانشجوی دکترای جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

² دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

³ دانشیار گروه جنگلداری، دانشگاه گرگان، ایران

چکیده

هدف از مطالعه حاضر، بررسی تنوع گونه‌های درختی در یک منطقه جنگلی است که در آن هیچ گونه عملیات مدیریتی انجام نگرفته و معرفی شناساگر‌های محاسبه شده به عنوان سنجه و همچنین مقایسه شناساگر‌های مختلف اندازه‌گیری تنوع گونه‌ای است. به منظور اندازه‌گیری شناساگر‌های تنوع گونه‌ای، شبکه آماربرداری به ابعاد 100 در 75 متر طراحی شد و قطعات نمونه 1000 مترمربعی و دایره‌ای شکل در منطقه مور دنظر پس از تصحیح شیب پیاده شد. در هر قطعه نمونه، نام گونه و قطر برابر سینه تمام درختان و همچنین موقعیت آنها از لحاظ اشکوب ثبت شد. تعداد گونه به منظور بررسی غنای گونه‌ای، شناساگر‌های یکنواختی سیمپسون، اسمیت و ویلسون، به منظور بررسی فراوانی نسبی گونه‌ها و شناساگر‌های سیمپسون، شانون- وینر و N2 به منظور بررسی ناهمگنی گونه‌ای مورداستفاده قرار گرفت. مقادیر این شناساگر‌ها در منطقه و همچنین در هر اشکوب محاسبه شد. شناساگر غنا از اشکوب سوم به اشکوب دوم و سپس به اشکوب اول کاهش می‌یابد. شناساگر‌های ناهمگنی نیز از اشکوب سوم به اشکوب دوم افزایش یافته و از اشکوب دوم به اشکوب اول، کاهش دارد. به منظور تشخیص مناسب‌ترین شناساگر‌ها در اندازه گیری ناهمگنی و یکنواختی گونه‌ای، از درصد ضریب تغییرات استفاده شد. شناساگر‌های اسمیت - ویلسون و N2 بیشترین درصد ضریب تغییرات را به‌ترتیب در میان شناساگر‌های یکنواختی و ناهمگنی، دارا می‌باشند. از آنجاکه یکی از معیارها در ارزیابی پایداری جنگل، همانندی تنوع گونه‌ای جنگل‌های مدیریت شده با جنگل‌های طبیعی است، بنابراین پیشنهاد می‌شود برای جوامع گیاهی رایج در جنگل‌های شمال مقادیر شناساگر‌های تنوع در مناطق جنگلی که در آنها کمترین دخالت انسانی صورت گرفته و حالت طبیعی دارند، محاسبه شود و به عنوان سنجه، به منظور ارزیابی تأثیر فعالیت‌های مدیریتی بر تنوع زیستی جنگل مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• اشکوب‌های درختی
• تنوع زیستی
• شناساگر‌های تنوع گونه‌ای
• ضریب تغییرات

عنوان مقاله [English]

Estimation of species diversity in forest different stories (case study: Patom district of Kheyrud forest)

نویسندگان [English]

• Zahra Nouri ¹
• Jahangir Feghhi ²
• Ghavamoddin Zahedi Amiri ²
• Ramin Rahmani ³

چکیده [English]

The aim of this study is to investigate the tree species' diversity in a region with no management planning and introduce the calculated indices as the norm for sustainability assessment. DBH of all tree individuals, and their stories were recorded in the inventory grid (75 m × 100 m) sample plots. Subsequently, richness, evenness (Simpson, Smith & Wilson) and heterogeneity (Simpson, Shannon-wiener and N2) indices were calculated. The richness index shows decreasing trend from the third story to first one. The heterogeneity indices increase from the third story to second and then decreases to first layer. These indices were calculated for the study area and also for each story, separately. Among the evenness and heterogeneity indices, Smith & Wilson and N2 showed the highest CV, respectively. Since one of the criterions in assessing forest sustainability is comparability of species' diversity in managed forest and natural woodlands, so, species' indices in the unmanaged region with natural state are proposed as a tool to evaluate forest sustainability.

کلیدواژه‌ها [English]

• Biodiversity
• coefficient of variation
• Hyrcanian forests
• Iran
• species diversity indices
• Tree layers