بررسی منابع آلاینده و کیفیت آب رود تجن

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد شرکت مهندسان مشاور آب و عمران فرازاندیش، ایران

2 استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

3 استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

رودخانه‌ها از جمله با ارزش‌ترین اکوسیستم‌های آبی هستند که سلامت و بقای آنها سبب حفظ بقای تمام موجودات زنده استفاده کننده از آنها می شود. کیفیت آب رود تجن با تأکید بر کارکردهای محیط‌زیستی آن در بازه بین سد شهید رجایی و شهر ساری به طول تقریبی 35 کیلومتر با انتخاب پنج ایستگاه نمونه‌برداری و با هدف تأثیرپذیری اکوسیستم رودخانه از منابع آلاینده حاشیه رودخانه، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پس از بازدید از منطقه و جانمایی ایستگاه‌های نمونه‌برداری، شرایط کشت و کار و دوره فعالیت‌های کشاورزی در منطقه به عنوان عامل درجه یک آلاینده رودخانه، نیز بررسی شد. جهت تعیین شرایط اولیه کیفیت آب رود، در اردیبهشت ماه و قبل از شروع کشت و کار نمونه‌برداری انجام شد و غلظت پارامترهای نیترات، نیتریت، آمونیاک، فسفات، اکسیژن محلول، سختی، قلیائیت، pH و BOD5 با روش‌های استاندارد اندازه‌گیری شد. گام زمانی سه هفته‌ای از خرداد ماه تا مهر ماه برای نمونه‌برداری انتخاب شد. همچنین برای مقایسه کیفیت آب در فصول مختلف، یک نوبت نمونه‌برداری نیز در اوایل زمستان انجام شد. نتایج نشان داد که غلظت آلاینده‌های فسفات و آمونیاک بالاتر از استانداردهای موجود است و مشکلاتی را برای رودخانه و زیست‌مندان به وجود می‌آورد. همچنین سختی و قلیایی بودن در میزان بالایی قرار دارد که از این لحاظ برای سلامتی اکوسیستم و آبزیان مفید است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of pollution sources and water quality of Tajan River

نویسندگان [English]

  • Yousefali Ahmadi Mamaghani 1
  • Nematollah Khorasani 2
  • Gholamreza Rafiei 3

چکیده [English]

Rivers are one of the most valuable aquatic ecosystems that their physiochemical properties and the biology of their organisms have strong interactions. One of the major rivers in Iran, which covers a variety of ecosystems, is called Tajan River. In this research, the effect of different pollution sources on water quality of this water body was investigated. Samples were collected in seven different sampling seasons (with three week intervals), which had been selected based on agricultural activities in the study area. The levels of nitrate, nitrite, phosphate, ammonia, dissolved oxygen, hardness, alkalinity, pH and BOD5 were measured. The results showed that the concentrations of phosphate and ammonia were much higher than the global standards for river environments. High levels of alkalinity and hardness observed in this river can be useful for the ecosystem health. The levels of other parameters were within or lower than the global standards. However, BOD5 showed higher levels than these standards in some stations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aquatic Habitat
  • Mazandaran province
  • Pollution
  • Tajan river
  • Water quality
دوره 63، شماره 4 - شماره پیاپی 4
نشریه محیط زیست طبیعی (مجله منابع طبیعی ایران)
دی 1389
صفحه 317-327