نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• صبا گلی ¹
• ایمان اسلامی ²
• مسعود بیژنی ³
• حسین آزادی ⁴

¹ گروه مرتعداریف دانشگده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس

² گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور ایران.

³ گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، کرج. ایران.

⁴ استاد گروه توسعه ، دانشکده بیوتکنولوژی و کشاورزی، دانشگاه لیژ، بلژیک

چکیده

در این پژوهش، اثر رفتار تعاملی کنشگران نهادی بر پایداری محیط زیستی با نقش میانجی مسئولیت‌پذیری اجتماعی سازمانی در چارچوب یک سیستم اجتماعی–اکولوژیک مورد بررسی قرار گرفت. مسئولیت‌پذیری اجتماعی سازمانی به‌عنوان تعهد نهادها نسبت به پیامدهای تصمیمات خود بر جامعه و محیط زیست، در تعامل با پویایی نهادی معنا می‌یابد و می‌تواند مسیر دستیابی به پایداری را هموار سازد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از حیث روش، توصیفی–تحلیلی با رویکرد کمی بوده و با بهره‌گیری از مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرم‌افزار SmartPLS انجام شده است. جامعه آماری شامل عوامل سازمانی فعال در سازمان‌های دولتی و معادن شهرستان تکاب در استان آذربایجان غربی بود. در مرحله نخست، معیارها و روابط میان آن‌ها در قالب یک مدل مفهومی شناسایی و سپس فرضیات تحقیق آزمون شد. نتایج نشان داد که پویایی نهادی اثر مثبت و معناداری بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی سازمانی (β=0.541)؛ (t=12.325) و پایداری محیط زیستی (β=0.384)؛ (t=5.932) دارد. این نتیجه نشان می‌دهد که اعتماد و مشارکت نهادی می‌تواند به‌طور مستقیم تعهد سازمان‌ها به مسئولیت اجتماعی را تقویت کند. همچنین، مسئولیت‌پذیری اجتماعی سازمانی نیز تأثیر مثبت و معناداری بر پایداری محیط زیستی (β=0.418)؛ (t=6.866) داشته و نقش میانجی آن در رابطه بین پویایی نهادی و پایداری محیط زیستی از نوع جزئی و با شدت متوسط ارزیابی شد. بر اساس این یافته‌ها، می‌توان نتیجه گرفت که ارتقاء پویایی نهادی و تقویت مسئولیت‌پذیری اجتماعی در سازمان‌ها، به‌ویژه در حوزه‌های دولتی و صنعتی، می‌تواند به بهبود عملکرد زیست‌محیطی و افزایش پایداری در سطح منطقه‌ای منجر شود. با این حال، این عوامل به‌تنهایی برای تحقق توسعه پایدار کافی نبوده و نیازمند تکمیل با سایر مؤلفه‌های ساختاری و مدیریتی هستند.

کلیدواژه‌ها

• سیستم اجتماعی–اکولوژیک
• مدل‌سازی معادلات ساختاری
• نقش میانجی
• ارزیابی سیاستی

عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of Institutional Dynamics on Environmental Sustainability through the Mediating Role of Organizational Social Responsibility: A Quantitative Analysis in Takab Region, West Azerbaijan Province

نویسندگان [English]

• Saba Goli ¹
• Iman Islami ²
• Masoud Bijani ³
• Hossein Azadi ⁴

¹ Rangeland Management Department, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University, Noor. Iran.

² Department of Rangeland Management Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University (TMU) Noor P.O.Box (46417-76489), Mazandaran Province, Iran.

³ Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Karaj. Iran.

⁴ Department of Geography, Ghent University, Ghent, Belgium.

چکیده [English]

This study examines the influence of interactive behavior among institutional actors on environmental sustainability, mediated by organizational social responsibility, within the framework of a socio-ecological system. Organizational social responsibility is conceptualized as the commitment of institutions to the societal and environmental consequences of their decisions, and its effectiveness is shaped through interaction with institutional dynamics. The research is applied in nature and employs a descriptive–analytical method with a quantitative approach, utilizing structural equation modeling (SEM) and SmartPLS software for data analysis.

The statistical population includes organizational actors operating in governmental institutions and active mining enterprises in Takab County, located in West Azerbaijan Province. Initially, relevant criteria and their interrelationships were identified and structured into a conceptual model, followed by hypothesis testing. The results revealed that institutional dynamics have a positive and significant effect on organizational social responsibility (β = 0.541; t = 12.325) and environmental sustainability (β = 0.384; t = 5.932). This result suggests that institutional trust and participation can directly strengthen organizations' commitment to social responsibility. Furthermore, organizational social responsibility also exerts a positive and significant influence on environmental sustainability (β = 0.418; t = 6.866), with its mediating role in the relationship between institutional dynamics and environmental sustainability assessed as partial and of moderate strength.

Based on these findings, it can be concluded that enhancing institutional dynamics and strengthening organizational social responsibility, particularly within governmental and industrial sectors, can improve environmental performance and promote sustainability at the regional level. However, these factors alone are not sufficient to achieve comprehensive sustainable development and must be complemented by other structural and managerial components.

کلیدواژه‌ها [English]

• Socio-ecological system
• Structural equation modeling
• Mediating role
• Policy evaluation