نشریه محیط زیست طبیعی

پتانسیل‌سنجی ظرفیت‌های ژئوتوریستی و توسعة اقتصادی شهرستان خلخال براساس روش‌های کمی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه اقتصاد، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

10.22059/jne.2024.384832.2723

چکیده

امروزه از صنعت گردشگری به‌عنوان رکن اصلی توسعه یاد می‌شود. این صنعت از نظر درآمدزایی و پیش‌برد اقتصاد ملی جزء بروز‌ترین خدمات در جهان است. هدف پژوهش حاضر پتانسیل‌سنجی ظرفیت‌های ژئوتوریستی و توسعة اقتصادی شهرستان خلخال براساس روش‌های کمی است. روش این تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی و کابردی می‌باشد و از مدل‌های دینامیکی، فیولت و کوبالیکوا جهت ارزیابی منطقة مورد مطالعه استفاده شده است. با توجه مطالعات انجام شده نتایج به‌دست آمده از مدل ارزیابی دینامیکی منطقة ژئوتوریستی خلخال از نظر کارشناسان در گویة تنوع در اشکال ژئومورفولوژیکی با امتیاز 3/53 دارای بیش‌ترین ارزش و در گویة نادر بودن در سطح ملی با امتیاز 1/53 دارای کم‌ترین ارزش است. همچنین این منطقه از نظر بازدیدکنندگان در شاخص تمامیت امکانات رفاهی امتیاز 0/66 را کسب نموده و ارزش بالایی دارد و در شاخص دانش علمی با امتیاز 0/27 ارزش پایینی دارد. منطقة خلخال با توجه به نظر کارشناسان در بخش وجود عناصر طبیعی و میراث فرهنگی با مقدار 46/4 دارای بالاترین امتیاز و در بخش ارزش تفسیری با مقدار 1/74 دارای پایین‌ترین امتیاز است. همچنین این منطقه از نظر بازدیدکنندگان در زیرشاخص ارزیابی قابلیت دید با مقدار 0/72 بالاترین ارزش را دارد و در گویة ارزش تفسیری با مقدار 19/0 دارای کم‌ترین امتیاز است. براساس نتایج به‌دست آمده از روش ارزیابی پارک ملی منطقة خلخال امتیاز 0/33 را کسب نمود زیرا این منطقه در برخی از گویه‌های مورد ارزیابی امتیاز سفر دریافت کرده و این موضوع نشان‌دهندة آن است که این منطقه از لحاظ ژئوتوریستی به‌طور مناسب توسعه و پیشرفت نکرده است. برای ارزیابی ژئومورفوسایت استان اردبیل با استفاده از مدل کوبالیکوا ارزش هریک از زیر معیارها برای منطقة مورد مطالعه محاسبه شده است که منطقه خلخال با کسب امتیاز یک از لحاظ ارزش علمی، ارزش اقتصادی و ارزش افزوده کمترین امتیاز را به‌خود اختصاص داده است. همچنین این منطقه امتیاز 0/75 ارزش آموزشی و 1/5 ارزش حفاظتی کسب نموده و در مجموعه با کسب امتیاز 5/25 کمترین ارزش را کسب نموده است. بنابراین پیشنهاد می‌گردد در مطالعات آتی برای اقتصادی نمودن صنعت توریسم به بهبود زیرساخت‌های گردشگری، رفاه فکری، رفاه اقتصادی در منطقه توجه شود زیرا زمانی که این امکانات در منطقه فراهم شود می‌توان الگوی مناسبی جهت اقتصادی نمودن ظرفیت‌های گردشگری طراحی نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Potential assessment of geotourism capacities and economic development of Khalkhal city based on quantitative methods

نویسندگان [English]

  • Abdulrahim Hashemi Dizaj
  • Behrouz Nezafat Takleh
  • Fatemeh Sadat Rahimi

Department of Economics, Faculty of Social Sciences, University oF Mohaghegh Ardabili , Ardabil, Iran.

چکیده [English]

Today, the tourism industry is considered the main pillar of development. This industry is one of the most up-to-date services in the world in terms of income generation and national economy advancement. The aim of the present study is to assess the potential of geotourism capacities and economic development of Khalkhal County based on quantitative methods. The method of this research is descriptive, analytical and applied, and dynamic models, Violet and Kobalikwa were used to evaluate the studied area. According to the studies conducted, the results obtained from the dynamic evaluation model of the Khalkhal geotourism area have the highest value in the category of diversity in geomorphological forms with a score of 3.53 and the lowest value in the category of rarity at the national level with a score of 1.53. Also, this area has a high value in the integrity index and a score of 0.66 from the visitors' point of view, and has a low value in the scientific knowledge index with a score of 0.27. According to experts, Khalkhal region has the highest score in the section of natural elements and cultural heritage with a value of 4.46 and the lowest score in the section of interpretive value with a value of 1.74. Also, this region has the highest value in the sub-index of visibility evaluation with a value of 0.72 and the lowest score in the item of interpretive value with a value of 0.19. Based on the results obtained from the evaluation method of the Khalkhal National Park, it obtained a score of 0.33 because this region received a travel score in some of the evaluated items, which indicates that this region has not been developed and progressed appropriately in terms of geotourism. To evaluate the geomorphosite of Ardabil province, the value of each of the sub-criteria has been calculated for the studied region using the Kubalikva model, and Khalkhal region has obtained the lowest score in terms of scientific value, economic value, and added value, with a score of one. Also, this region has obtained a score of 0.75 for educational value and 1.5 for conservation value, and has obtained the lowest value in the set with a score of 25.5. Therefore, it is suggested that in future studies to economize the tourism industry, attention should be paid to improving tourism infrastructure, intellectual welfare, and economic welfare in the region, because when these facilities are provided in the region, a suitable model can be designed to economize tourism capacities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ardabil
  • Economizing
  • Tourism capacity
  • Feyolt model
  • Kobalikwa model
Adolfo Quesada, R., Lidia Torres, B., Maynor, A., Manuel Rodríguez, M., Gema Velázquez, E., Catalina Espinosa, V., Jaime, T., Hugo Rodríguez, B., 2021. Geodiversity، Geoconservation, and Geotourism in Central America.
Al-Mulali, U., Gholipour, H.F., Al-hajj, E., 2019. The nonlinear effects of oil prices on tourism arrivals in Malaysia. Current Issues in Tourism, 1-5.
Asghari Saraskanroud, S., Nezafat Takleh, B., 2010). Geotourism potential and competitiveness analysis of geotourism areas in Sarein region, Quarterly Journal of Geographical Research 35(3), 193-203. (In Persian)
Asghari Saraskanroud, S., Taghiloo, A., A., Zeinali, B., 2015. Comparative evaluation of regional tourism potential with emphasis on geotourism (case study: Haft Cheshmeh Naqadeh, Ghasemlou Valley and Urmia Dam), Quarterly Journal of Regional Planning 5(17), 178-163. (In Persian)
Asghari Saraskanroud, S., Taghiloo, AA., Zeinali, B., 2015. Comparative evaluation of regional tourism capacity with emphasis on geotourism (case study: Haft Jeshmeh Naqdeh, Ghasemloo Valley and Urmia Dam). Regional Planning Quarterly 5(17), 163178.
Esfandiari Darabad, F., Nezafat Takleh, B., 2022. Investigation and evaluation of geotourism capabilities and potentials of Sarein city (case study: Alvares, Darabad, Nooran villages), Quarterly Journal of Geography and Environmental Studies 11(44), 147-130. (In Persian)
Feuillet, T., Sourp, E., 2011. Geomorphological Heritage of the Pyrenees National Park (France): Assessment, Clustering, and Promotion of Geomorphosites; Geoheritage 3, 151-162.
Ghorbani, R., Salamati Gabloo, S., Mohajeri Naeimi, L., Arzhangi Mostaali Bigloo, H., 2017. Evaluating the effects of tourism on urban economic development (case study: Ardabil city), Geography and Human Relations 3(4), 556-542. (In Persian)
Heydari Chianeh, R., Tahouni, M., 2013. Studying the economic effects of urban tourism in Tabriz metropolis, Quarterly Scientific Research Journal - Urban Planning 12(6). (In Persian)
Kubalikova, L., Kirchner, K., 2016. Geosite and Geomorphosite Assessment as a Tool for Geoconservation and Geotourism Purposes: A Case Study from Vizovicka Vrchovina Highland (Eastern Part of the Czech Requblic), Geoheritage, 12 p.
Maleki Masoomabad, L., Nezafat Takleh, B. 2017. Evaluating the geotourism and geomorphological potentials of tourist villages in Khalkhal city using Geotourism models. (in Persian)
Miccadei, E., Piacentin, T., Esposito, G., 2011. Geomorphosites and Geotourism in the Parks of the Abruzzo Region (Central Italy), Geoheritage 3, 233-251.
Nemanj, T. 2011. The potential of Lazar Canyon (Serbia) as a Geotourism Destination: Inventory and Evaluation. Geographical Pannonica. 15(3):103-112.
Shokouri, B., Khoshnavis Yazdi, S., Natighian, N., 2017. The impact of tourism development on the Iranian economy, Journal of Economics and Business 8(16), 5-33. (In Persian)
Vahabzadeh Zargari, M., Esfandiari Darabad, F., Sheikhler, Z., Nezafat Takleh, B., Vahabzadeh Zargari, O., 2017. Assessing the potential of geomorphological and geotourism destinations in Khalkhal city using geotourism models (case study: Shahrood district). Geography and Planning. (In Persian)
Warowna, J., Zgłobick, W., Gajek, G., Telecka, M., Kołodyńska-Gawrysiak, R., Zielińsk, P. 2014. Geomorphosite Assessment in the Proposed Geopark Vistula River Gap (E Poland).
نشریه محیط زیست طبیعی
دوره 77، شماره 4
اسفند 1403
صفحه 621-634