نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سعید نورمحمدی ¹
• فاطمه رجایی ²
• فرهان احمدی میرقائد ³

¹ دانشگاه زنجان

² دانشگاه زنجان،دانشکده علوم، گروه علوم محیط زیست

³ دانشکده علوم دریایی و محیطی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

چکیده

در حال حاضر طبیعت‌گردی فرایندی است که از دیرباز با اشکال خاص خود به منظور تامین نیازهای روانی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی انسان‌ها وجود داشته است. در این پژوهش شهرستان ماهنشان در استان زنجان به منظور توسعه طبیعت‌گردی مورد ارزیابی قرار گرفت. در این راستا، سناریوهای مختلفی بر اساس میزان ریسک تصمیم‌گیری طراحی و مقایسه آنها بر اساس سنجه‌های سیمای سرزمین به منظور انتخاب بهینه‌ترین سناریو انجام شد. ابتدا داده‌های مختلف در 6 گروه شامل شکل زمین، آب‌شناسی، پوشش زمین و زیستگاه‌ها، خاک و زمین‌شناسی، آثار تاریخی و جاذبه‌های طبیعی و ساخته‌شده‌ها آماده‌سازی شدند. معیارهای موردنظر بر اساس نظرات کارشناس ارزشگذاری و سپس روش میانگین‌گیری وزنی ترتیبی (OWA) در محیط TerrSet به منظور تلفیق لایه‌های اطلاعاتی مدنظر قرار گرفت. در این باره، بر اساس کمیت‌ساز فازی (α) سناریوهای مختلفی طراحی گردید. مقایسه سناریوها صرفاً بر مبنای کلاس‌های با مطلوبیت متوسط تا خیلی زیاد و برخی از مهمترین سنجه‌های سیمای سرزمین به منظور تعیین بهترین سناریو و اجرای روش تاپسیس انجام شد. مقایسه سناریو‌ها نشان داد که مطلوبترین سناریو برای ارزیابی توان طبیعت‌گردی در منطقه سناریویی است که در آن جبران‌پذیری کامل اهمیت معیارها و میزان برابر ریسک‌گریزی و ریسک‌پذیری رعایت شده باشد. بر اساس بهترین سناریو، در مجموع حدود 50 درصد از مساحت شهرستان برای توسعه طبیعت‌گردی دارای توان متوسط تا خیلی زیاد دارد.

کلیدواژه‌ها

• طبیعت‌گردی
• ریسک تصمیم گیری
• سنجه‌های سیمای سرزمین
• شهرستان ماهنشان
• میانگین‌گیری وزنی ترتیبی

عنوان مقاله [English]

Evaluating the Impact of Decision Risk on the Selection of Potential Nature Tourism Areas in Mahenshan City Zanjan Province

نویسندگان [English]

• saeid noormohammadi ¹
• fARHAN ahmadimirghaed ³

¹ university of zanjan

²

³ Mazandaran University

چکیده [English]

Currently, nature tourism is a process that has existed for a long time with its own forms in order to meet the psychological, cultural, social and economic needs of humans. In this research, Mahenshan city in Zanjan province was evaluated in order to develop nature tourism. In this regard, different scenarios were designed based on the risk level of decision-making and their comparison was carried out based on the features of the landscape in order to select the most optimal scenario. First, different data were prepared in 6 groups including landform, hydrology, land cover and habitats, soil and geology, historical monuments and natural and built attractions. The desired criteria were considered based on the opinions of the valuation expert and then the ordinal weighted averaging method (OWA) in the TerrSet environment in order to combine the layers of information. In this regard, various scenarios were designed based on the fuzzy quantifier (α). The comparison of the scenarios was done only on the basis of classes with medium to very high desirability and some of the most important parameters of the landscape in order to determine the best scenario using the TOPSIS method. The comparison of the scenarios based on the parameters of the landscape indicated that the most favorable scenario for evaluating the potential of nature tourism in the region is the scenario in which the full compensability of the importance of the criteria and the equal amount of risk aversion and risk tolerance are observed. Based on the best scenario, a total of about 50% of the city's area has medium to very high capacity for the development of nature tourism.

کلیدواژه‌ها [English]

• Ecotourism
• Decision risk
• Landscape
• Mahneshan province
• Order weighted averaging method