نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• آزاده کریمی ¹
• محمدتقی دستورانی ²

¹ گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست، دانشگاه فردوسی مشهد

² گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

دستیابی به یک رویکرد پایدار برای توسعه انسانی، که شامل پرهیز از تخریب زیستگاه ها و اجتناب از نابودی گونه ها است، نیازمند درک و فهم بهتر از گزینه های پیش روی انسان برای توسعه می باشد. هدف از انجام این تحقیق، ارزیابی رد پای بوم شناختی و ظرفیت زیستی استان خراسان رضوی می باشد. در این تحقیق از جمع بندی و تلفیق رد پای کربن، رد پای بوم شناختی محصولات کشاورزی، باغی، پروتئینی، و آبزیان به محاسبه رد پای بوم شناختی و با محاسبه میزان ظرفیت زیستی در شهرستان های مختلف به تحلیل ظرفیت زیستی در سطح این استان پرداخته شد. یافته ها نشان می دهد که رد پای بوم شناختی کل استان 18،020 هزار هکتار جهانی می باشد. مجموع ظرفیت زیستی شهرستان های مختلف نیز حاکی از آن دارد که ظرفیت زیستی کل استان 89/14،362 هزار هکتار جهانی می باشد. این موارد بیانگر این نکته می باشد که استان خراسان رضوی برای کاستن رد پای بوم شناختی جمعیت ساکن در خود، به مساحتی در حدود 25/1 برابر خود نیازمند است. بررسی جزئی تر در ارتباط بین دو پارامتر رد پای بوم شناختی کل و ظرفیت زیستی کل نکات مورد توجهی را از وضعیت نحوه استفاده از منابع طبیعی و میزان تاثیر جامعه ساکن در شهرستان های مختلف نمایان می کند. نتایج این تحقیق می تواند دانش و ابزار موثری برای سیاست گزاران و تصمیم گیران برنامه ریزی و مدیریت سرزمین فراهم آورد که برای مدیریت اکوسیستم های موجود در استان و دارایی های محیط زیستی و همچنین فشار وارد بر آن اکوسیستم ها در نتیجه فعالیت های انسانی ضروری می باشند.

کلیدواژه‌ها

• توسعه پایدار
• ردپای بوم شناختی
• ظرفیت زیستی
• رد پای کربن
• ظرفیت برد

عنوان مقاله [English]

Assessing ecological footprint and biological capacity, a tool to achieve sustainable development of Khorasan Razavi province

نویسندگان [English]

• Azadeh Karimi ¹
• Mohammad Taghi Dastorani ²

¹ Department of Environment, Faculty of Natural resources and Environment, Ferdowsi University of Mashhad

² Department of Range and Watershed Management, Faculty of Natural Resources and Environment, Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

Achieving a sustainable approach to human development, which includes avoiding the destruction of habitats and avoiding the extinction of species, requires a better understanding of the options facing humans for development. The purpose of this research is to evaluate the ecological footprint and biological capacity of Razavi Khorasan province. In this study, the carbon footprint, the ecological footprint of agricultural, horticultural, protein, and aquatic products were integrated to calculate the provincial ecological footprint and the amount of biological capacity in different cities were calculated to analyze the biological capacity at the level of this province. The findings show that the ecological footprint of the entire province is 18,020 thousand global hectares. The total biological capacity of different cities also indicates that the biological capacity of the entire province is 14,362,89 thousand hectares. These cases indicate that Khorasan Razavi province needs an area of about 1.25 times its size to reduce the ecological footprint of the population living in it. A more detailed investigation on the relationship between the two parameters of the total ecological footprint and the total biological capacity shows the important points of the current condition of the use of natural resources and the impact of people living in different cities. The results of this research can provide effective knowledge and tools for policy makers and decision makers of planning and land management, which are necessary for managing the existing ecosystems and environmental assets of the Khorasan Razavi province, as well as the pressure on those ecosystems as a result of human activities.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sustainable development
• Ecological footprint
• biological capacity
• carbon footprint
• range capacity