نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ادریس قادری ¹
• عطا مولودی صالح ²
• سهیل ایگدری ³
• فرشاد مولودی ⁴
• بلال مولودی نیا ⁵

¹ گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

² گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران.

³ گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

⁴ گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج

⁵ گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان

چکیده

مدل‌های مبتنی بر آنالیزهای رگرسیونی به‌منظور بیان الگوهای فراوانی و پراکنش جمعیت ماهیان در ارتباط با فاکتورهای محیطی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این‌رو مطالعة حاضر، به‌منظور بررسی مطلوبیت زیستگاه دو گونة همبوم جویبارماهی (Oxynemachilus kiabii) و (Oxynemachilus karunensis) از رودخانه الک (زیر حوضة رازآور و حوضة کرخه) به‌اجرا درآمد. نمونه‌برداری با استفاده از تور ساچوک در هشت ایستگاه (هرکدام با سه تکرار) صورت گرفت. تعداد 5 متغییر زیستگاهی شامل عرض و عمق رودخانه، شیب بستر، سرعت جریان و میانگین اندازة ذرات بستر اندازه‌گیری و ثبت شد. نتایج نشان داد که بیشترین مطلوبیت زیستگاه جویبارماهی کیابی به‌صورت عمق رودخانه در محدودة 52>-46 سانتی‌متر، عرض رودخانه 9/0>-6/0 متر، شیب 4/6>-8/5 درصد، سرعت جریان 58/0>-52/0 متر بر ثانیه و اندازة ذرات بستر 12>-0 میلی‌متر و برای گونه (O. karunensis) به‌صورت عمق رودخانه در محدودة 16>-10 سانتی‌متر، عرض رودخانه 4/2>-1/2 متر، شیب 2/2>-6/1 درصد، سرعت جریان 4/0>-34/0 متر بر ثانیه و اندازة ذرات بستر 60>-48 میلی‌متر می‌باشد. همچنین بیشترین و کمترین مقادیر SI به‌ترتیب مربوط به دو فاکتور عمق و میانگین اندازة ذرات بستر (برای گونة O. kiabii) و سرعت جریان و عمق رودخانه (برای گونة karunensis O.) بود. نتایج نشان داد که رودخانة الک زیستگاه مناسبی برای گونه (karunensis O) بوده درحالی‌که این رودخانه برای گونه (O. kiabii) مناسب نمی‌باشد. همچنین رژیم غذایی این دو گونه بررسی شد که نمونه‌هایی از خانواده‌های Chironomidae، Simulidae، Baetidae، Gomphidae و Hydropsychidae در دستگاه گوارش آنها مشاهده گردید.

کلیدواژه‌ها

• جویبارماهیان
• مطلوبیت زیستگاه
• گونة بومزاد
• حفاظت

عنوان مقاله [English]

Investigation of the habitat preference of sympatric species, (Oxynemachilus kiabii) and (Oxynoemacheilus karunensis) from Alk River (Karkheh River basin)

نویسندگان [English]

• Edris Ghaderi ¹
• Atta Mouludi-Saleh ²
• Soheil Eagderi ³
• Farshad Molodi ⁴
• Belal Molodinia ⁵

¹ Department of Fisheries Sciences, Faculty of Natural Resources, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran

² Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

³ Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

⁴ Department of Fisheries Sciences, Faculty of Natural Resources, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran

⁵ Department of fisheries, Faculty of Natural resources, University of Kurdistan

چکیده [English]

Models based on regression analyzes are used to express patterns of abundance and distribution of fish populations in relation to environmental parameters. Therefore, this study was conducted to investigate the habitat suitability indices of (Oxynemachilus kiabii) and (O. karunensis) from Alk River (sub-basin of Razavar and Karkheh basin). Sampling was done using a hand net in eight stations (each with three replicates). Five habitat variables were measured and recorded, including river width, river depth, bed slope, water velocity, and average bed size. The results showed that the most habitat preference of Kiabi loach is depth in the range of 46-<52 cm, 0.6-<0.9 m width, 5.8-<6.4% slope, and water velocity 0.52-<0.58 m/s and the size of bedrock is 0-<0.12 mm and for (O. karunensis) was calculated as depth in the range of 10-<16 cm, 2.1-<2.4 m width, 1.6-<2.2% slope, and water velocity 0.34-<4 m/s and the size of bedrock is 48-<60 mm. Also, the highest and lowest SI values for both (O. kiabii) and (O. karunensis) were related to depth and average bed size (for O. kiabii) and velocity and depth (for O. karunensis), respectively. The results showed that Alk River is a suitable habitat for (O. karunensis), whereas not suitable habitat for (O. kiabii). Examination of the results of their feeding habits and preferences in the digestive system showed that these favorite of fishes are Chironomidae, Simulidae, Baetidae, Gomphidae and Hydropsychidae.

کلیدواژه‌ها [English]

• Stone loach
• Habitat suitability
• Endemic species
• Conservation