نشریه محیط زیست طبیعی

پایش جوامع زیستی فیتوپلانکتون و زئوپلانکتون، مطالعة دریاچة سد گاران، مریوان (استان کردستان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

10.22059/jne.2024.367184.2613

چکیده

دریاچه‎ها و مخازن آب‎های سطحی، به‌عنوان مهم‎ترین منابع آب‎شیرین به‌شمار می‌آیند. این اکوسیستم‎ها، با اهداف مختلفی مورد استفاده قرار گرفته و زیستگاه مهمی را برای ارگانسیم‌های آبزی؛ خصوصاً پلانکتون‌ها و ماهیان ایجاد می‎کنند. در این راستا، مطالعة حاضر به‌منظور بررسی جوامع زیستی فیتوپلانکتونی و زئوپلانکتونی دریاچة سد گاران مریوان، به‌اجرا درآمد. نمونه‌برداری به‌صورت فصلی و در طی سال‌های 1397-1396، در 4 ایستگاه در موقعیت‌های مختلف دریاچه انجام شد. با توجه به عمق ایستگاه، در ایستگاه‌های ورودی شامل ایستگاه‌های 1 و 4 فقط از لایة سطحی و در ایستگاه‌های 2 و 3 واقع در بدنة دریاچة سد از سه لایه (لایة سطحی، لایة میانی و 1 متر بالای بستر) نمونه‌برداری صورت گرفت. سپس نمونه‌های آبی در فرمالین 4 درصد تثبیت و به‌منظور بررسی‌های بیشتر به آزمایشگاه منتقل شدند. محاسبة‌ تراکم‌ جعمیتی و شناسایی ‌فیتوپلانکتون‌ها و زئوپلانکتون‌ها براساس کلیدهای شناسایی معتبر صورت گرفت. در مجموع 31 جنس، 28 خانواده و 6 شاخه شناسایی شدند. نتایج نشان داد که بیشترین فراوانی گروه‎های فیتوپلانکتونی در فصل بهار  و کمترین آن‎ نیز در فصل پاییز  مشاهده شد. همچنین 2 شاخه، 9 خانواده و 16 جنس و گونه از جوامع زئوپلانکتونی شناسایی شدند که 9 گونه و جنس متعلق به شاخة Rotifera و 7 گونه و جنس متعلق به شاخة Arthropoda بود. همچنین بیشترین و کمترین تراکم مربوط به ایستگاه یک با 4/5±59/5 و ایستگاه 2 با مقدار 1/44±16/36عدد در لیتر مشاهده شد. نتایج، حضور زئوپلانکتون‌های بزرگ جثه‌ای از جمله Ascomorpha saltan، Daphnia magna و Cyclops sp. (قدرت فیلترخواری بالا) را نشان داد که می‌توانند رقیبی جدی برای ماهیان فیتوپلانکتون‌خوار و تولیدات اولیه دریاچه باشند و نیاز است با ماهیان زئوپلانکتون‌خوار جمعیت آن‌ها متعادل شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Biological communities monitoring of Phytoplankton and Zooplankton, a case study: Garan Dam Lake, Marivan (Kurdistan Province)

نویسندگان [English]

  • Habibollah Mohammadi
  • Erfan Karimian
  • Barzan Bahrami Kamangar
  • Edris Ghaderi
  • Rounak Zarei
  • Leila Pirozi
  • Farshad Molodi
  • Arman Mansouri

Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran.

چکیده [English]

The Lakes and surface water reservoirs are considered as the most important sources of freshwater. These ecosystems are used for different purposes and create an important habitat for aquatic organisms, especially plankton and fish. In this regard, this study was carried out to investigate biological communities of phytoplankton and zooplankton from the Garan Dam Lake, Marivan. Sampling was done seasonally during 2016-2017 at 4 stations in different situations. According to the depth of the station, only the surface layer was sampled in the entrance stations including stations 1 and 4, and three layers (surface and middle layers and 1 meter above the bed) were sampled in stations 2 and 3 located in the body of the dam lake. Then, the water samples were fixed in 4% formalin and transferred to the laboratory for further studies. Mass density calculation and identification of phytoplankton and zooplanktons was done based on valid identification keys. A total of 31 genera, 28 families and 6 branches were identified. The results showed that the highest frequency of phytoplankton was observed in spring  and their lowest in autumn. Totally, 2 branches, 9 families and 16 genera and species were identified from zooplankton communities, 9 species and genera belonging to Rotifera and 7 species and genera belonging to Arthropods. Also, the highest and lowest density of station 1 was observed with 59.5±4.5 and station 2 with 16.36±1.44 (cells/ml). The results of the presence of large zooplankton i.e. Ascomorpha saltan, Daphnia magna and Cyclops sp. (high filter feeding power) showed, they can be a serious competitor for planktivorous fishes and the primary production of the lake, and it is necessary to balance their population with zooplanktivorous fishes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Algal bloom
  • Daphnia magna
  • Garan dam
  • Planktonic communities
Abbasi, H., 1998. Aquatic plants. Padideh Gorgan Cultural and Publishing Institute of Natural Sciences. First Edition. 228 p.
APHA (American Public Health Association)., 2005. Standard Methods for The Examination of water and wastewater, 21th ed. American Public Health Association, Washington, DC. 1550 p.
Banihashemi, M.A., Karami, V., Mesbahi, J., Masfari Bohle, H.W., 2009. The effect of failure parameters on the characteristics of flood flow caused by the failure of Bostan and Golestan earthen dams presented in the 8th International Seminar on River Engineering. Limnische Systeme. Berlin: Springer-Verlag.
Abdolmaleki, Sh., Mirzajani, A., Khodaparast, S.H., Saberi, H., Babaii, H., Sabkara, F.J., Makaremi, M., Khatibhaghighi, S., Ghaninejhad, D., Yosefzad, A., Naorozi, H., Nahrevar, M.R., Khedmati, K., Nikpor, M., Rastin, R., Mohsenpor, H., 2014. Limnological study of Khandaghlo Reservoir of Zanjan Province. Iranian Fisheries Research Organization. 207 p. (In Persian)
Abdolmaleki, Sh., Sabkara, J., Shomali, M., Abbasi, K., Ghane, A., Mirhasheminasab, F., 2001. Limnological study of Mahabad Reservoir. Iranian Fisheries. 157 p. (in Persian)
Canfield, T.J., Jones, J.R., 1996. Zooplankton Abundance, Biomass, and Size-Distribution in Selected Midwestern Waterbodies and Relation with Trophic State. Journal of Freshwater Ecology 11(2), 171-191.
Conti, M.E., 2008. Biological Monitoring: Theory and Applications-Bioindicators and Biomarkers for Environmental Quality and Human Exposure Assessment. WIT Press, Boston, 228 p.
Dhib, A., Fertouna-Bellakhal, M., Turki, S., Aleya, L., 2015. Harmful planktonic and epiphytic microalgae in a Mediterranean Lagoon: the contribution of the macrophyte Ruppia cirrhosa to microalgae dissemination. Harmful Algae 45, 1-13.
Gharibkhani, M., Tatina, M., Ramezanpour, Z., Choubian, F., 2010. Studying the diversity, density and abundance of phytoplanktons of Esteel lagoon in Astara. Iranian Scientific Fisheries Journal 4, 1-15. (In Persian)
Government of Canada., 2008. Biobasics: Bioindicators. http://www.biobasics.gc.ca/english/View.asp?x=740. Last modified 2008-07-08.
Hunt, R.J., Matveev, V.F., 2005. The effects of nutrients and zooplankton community structure on phytoplankton growth in a subtropical Australian reservoir: An enclosure study. Limnologica 35, 90-101.
Kamenir, Y., 2007. Stability of Lake Kinneret phytoplankton structure asevidenced by several types of size spectra. Fundamental and Applied LimnologyArchiv für Hydrobiologie. 168 (4): 345-354.
Kovalev, V.A., Petrou, M., Bondar, Y.S., 1999. Texture anisotrop in 3D images. IEEE Transactions on Image Processing 8, 346-360.
Longhurst, A.R., 2007. Ecological Geography of the Sea. Elsevier, Amsterdam, 542 p.
Maleri, M., 2011. Effects of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) cage culture on Western Cape irrigation reservoirs. Doctor of Philosophy in the Faculty of AgriSciences at Stellenbosch University. 296 p.
Maosen, H., 1983. Freshwater plankton illustration. Agriculture publishing house. 85 p.
Mohammadi, H., Paighambari, S.Y., Abdolmaleki, S., Fallahi, M., GHorbani, R., Hossaini, A., 2017. Trophic status and fish production potential of Golbolagh Lake (West of Kurdistan Province). Journal of Aquatic Ecology 7(1), 126-139. (In Persian)
Moustaka-Gouni, M., Vardaka, E., Michaloudi, E., Kormas, K.A., Tryfon, E., Mihalatou, H., Gkelis, S., Lanaras, T., 2006. Plankton food web structure in a eutrophic polymictic lake with a history in toxic cyanobacterial blooms. Limnol Oceanogr 51, 715-727.
Needham, J.G., Needham, P.R., 1996. Guide to the study of freshwater biology. Holden day, INK. San Francisco Constable & Co., LTD., Landon. Fifth edition. 106 p.
Sabkara, J., Makaremi, M., 2003. The density and distribution of the planktons, in Maco reservoir dam. Iranian Scientific Fisheries Journal 12(2), 29-46. (In Persian)
Sabkara, J., Makaremi, M., Mohammadjani, T., 2006. The density and distribution of the plankton in Karganrood River. Pajouhsh & Sazandegi 73, 65-73. (in Persian)
Suthers, I.M., Rissik, D. and Richardson, A.J., 2019. Plankton : a guide to their ecology and monitoring for water quality. Clayton South, VIC: CSIRO Publishing. 236 P.
Wang, S., Xie, P., Wu, S., Wu, A., 2007. Crustacean zooplankton distribution patterns and their biomass as related to trophic indicators of 29 shallow subtropical lakes. Limnologica 37(3), 242-247.
نشریه محیط زیست طبیعی
دوره 77، ویژه نامه بوم شناسی و مدیریت تنوع زیستی
مرداد 1403
صفحه 93-103