نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• صمد علیپور ¹
• علی همتی ²

¹ عضو هیئت علمی

² کارشناس بخش زمین شناسی دانشگاه ارومیه

چکیده

بدنه‌های آبی شمال غرب استان آذربایجان غربی از نظر فلوراید غیر مجاز در سطح حادی قرار دارند. علیرغم نیاز به فلوئور در حد کمتر از 5/1 میلیگرم بر لیتر برای رشد دندان و استخوان، جذب بیشتر از این مقدار در انسان سبب ایجاد بیماری فلوروسیس دندانی و اسکلتی میگردد. در این تحقیق توزیع و غلظت فلوراید در محدوده ای به وسعت 6000 کیلومتر مربع از آبهای چاه، چشمه، قنات و آب سطحی در 414 نمونه آبی و 48 نمونه خاک و سنگ مطالعه شد. نتایج نشان میدهد که غالب آبهای مورد استفاده در شرب و زراعت دارای فلوئور بیش از حد مجاز بوده و مقدار آن بین 1/0 – 8/6 میلی گرم بر لیتر متغیر است. غلظت فلوراید در مسیررودخانه های ساری سو و زنگمار و در مناطق مرکزی از حداکثر مجاز 5/1 میلیگرم بر لیتر بسیار بالاتر است. ساکنین بویژه در محور پلدشت، بازرگان و حومه به علت غلظت بالای فلوراید در آبهای مصرفی درگیر بیماری فلوروسیس دندانی میباشند. فلوراید منابع آبی به ترتیب از آبهای سطحی به چاه، چشمه و قنات کاهش می‌یابد. در ارتباط با لیتولوژی، غلظت فلوراید آب مناطق بازالتی از سایر سازندهای زمین‌شناسی بالاتر است، اما کاملا وابسته به آن نیست. فلوراید سنگهای بازالتی، خاک، و رسوبات غیر متراکم و آهک ها به ترتیب بین 217 تا 867، 355 تا932 و 116 تا 322 میلیگرم بر لیتر متغییراند. علیرغم نقش مهم سازندهای زمین‌شناسی و خاک های مرتبط در تغذیه فلوراید به آبهای ناحیه، انتقال فلوراید از شرق ترکیه ( حوالی آتشفشان آرارات ) توسط رودخانه‌های ساری سو و زنگمار نیز به عنوان یک منبع مهم تغذیه به شمار می‌آید. نتایج آزمایشها نشان می‌دهد که سطح فلوراید آب در بعضی مناطق بویژه آبهای قناتها و بعضی از چشمه ها بسیار پائین میباشد و لذا میتوان با مدیریت موثر این منابع، از میزان فلوراید آبهای حیاتی مصرفی مردم کاست.

کلیدواژه‌ها

• آنومالی فلوراید
• فلوروسیس
• بدنه‌های آبی
• بازرگان-پلدشت
• شمال غرب ایران

عنوان مقاله [English]

Distribution Maps and Origin of Fluoride Anomalies in Water Bodies of Bazrgan-Poldasht, NW. of Iran

نویسندگان [English]

• Samad Alipour ¹
• ali Hemmati ²

¹ academic member

چکیده [English]

The fluoride level in N.W. of West Azarbayedjan in the 6000 Km2area of Bazargan –Poldashat axe, is dangerously high and far above standard. Although,

کلیدواژه‌ها [English]

• Fluoride anomaly
• Fluorosis
• water bodies
• Bazargan-Poldasht
• N.W. Iran