نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• غلامحسین مرادی ¹
• جهانگیر فقهی ²
• محمود زبیری ³
• هارالد واسیک ⁴

¹ دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

² دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

³ استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

⁴ دانشیار دانشگاه علوم زیستی و منابع طبیعی وین، اتریش

چکیده

این پژوهش با هدف ارزیابی و انتخاب شاخص‌های مناسب برای زون‌های مختلف منطقه باغ شادی واقع در جنوب استان یزد، که دارای شش زون مختلف می‌باشد (زون محدودیت‌یافته، حفاظت‌شده، بازسازی، سپر بازدارنده، طبیعت‌گردی و دیگر استفاده‌ها)، انجام گرفته است. بدین منظور ابتدا از رویکرد بالا به پایین و پرسشنامه با مقیاس لیکرت برای نظرسنجی متخصصان استفاده شد و از 32 نفر نظرخواهی گردید. همچنین با استفاده از روش تحلیل سیستمی و ماتریس تأثیر به تعیین اندازه تأثیر و اهمیت شاخص‌ها پرداخته شد و پس از آن مهم‌ترین شاخص‌ها تعیین گردید. در ادامه با استفاده از تحلیل سیستمی برای پنج شاخص اول هر معیار، میزان تأثیر و اهمیت معیارها و شاخص‌ها در هر یک از زون‌ها تعیین شد و شاخص‌ها در زون‌های مختلف ارزیابی و سپس شاخص‌های مناسب برای هر کدام از زون‌ها تعیین گردید. با توجه به نتایج ارزیابی شاخص‌ها، شاخص‌های مربوط به وسعت منابع جنگلی و کارکردهای حفاظتی بیشترین اهمیت و کاربرد را در زون بازسازی داشتند. سطح جنگل و سایر اراضی جنگلی، مساحت تیپ‌های جنگلی نسبت به مساحت کل جنگل و درصد جنگل‌های طبیعی با تجدید حیات سالم از شاخص‌هایی مناسب در زون‌های محدودیت‌یافته و حفاظت‌شده بودند. همچنین وجود و اجرای حفاظت و برنامه مدیریتی برای منطقه دارای چشم‌انداز تماشایی، مساحت منطقه جنگلی در نظر گرفته‌شده به‌منظور تفرج، دسترسی برای تفرج و هزینه برای دسترسی به منطقه گردشگری از شاخص‌هایی مناسب برای در زون‌ گردشگری بودند.

کلیدواژه‌ها

• "ارزیابی معیار و شاخص"
• "تحلیل سیستمی"
• "زون گردشگری"
• "ماتریس تأثیر"
• "منطقه حفاظت‌شده باغ شادی"

عنوان مقاله [English]

Evaluation of sustainable management indicators in Baghe shadi protected area

نویسندگان [English]

• Gholamhosein Moradi ¹
• Jahangir Feghhi ²
• Mahmoud Zobeiri ³
• Harald Vacik ⁴

¹ University of Tehran

²

³

⁴

چکیده [English]

The aim of this research was to evaluate and select of appropriate indicators for different zones of Baghe shadi region where it have six different zones (restricted zone, protected zone, restored zone, inhibition zone, recreational zone and other uses zone). To do so, first top-down approach and Likert scale questionnaire was used for voting from 32 experts. After that using influence matrix, influence and importance of indicators were determined and the most important indicators as well. Then using system analysis and influence matrix, for the first five indicators of each criterion, influence and importance of indicators were determined in different zones and indicators were evaluated and then appropriate indicators were determined for each zones. Regarding to results of indicators evaluation, indicators related to area of forests and protective functions have the most importance and application in restored zone. Area of forests and other wooded lands, extent of area by forest type relative to total forest area, area of natural forests with healthy regeneration were appropriate indicators in restricted and protected zones. Also, Existence & implementation of management plan & protection for spectacular landscape area in region, extent of forest lands considered for recreation, accessibility for recreation and expenditure for access to tourism area were appropriate indicators in recreational zone.

کلیدواژه‌ها [English]

• "Baghe shadi protected area"
• "Evaluation of criteria and indicator"
• "Influence matrix"
• "System analysis"
• "Recreational zone"