نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• آزاده صالحی ¹
• مسعود طبری کوچکسرایی ²
• ابراهیم محمدی گل تپه ³
• انوشیروان شیروانی ⁴

¹ دانشگاه تربیت مدرس

² دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی

³ دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده کشاورزی

⁴ دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی

چکیده

جهت بررسی مقاومت به فلز سنگین سرب کلون 154/62 تبریزی (P. nigra) همزیست شده با قارچ‌های میکوریز آربوسکولار آزمایشی گلخانه‌ای به ‌صورت آزمون فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملا" تصادفی با دو فاکتور 1) تلقیح قارچی در 4 سطح (شاهد، تلقیح با G. mosseae، تلقیح با G. intraradices و تلقیح با G. mosseae + G. intraradices) و 2) سرب در 4 سطح (0، 100، 500 و 1000 میلی‌گرم بر کیلوگرم (ppm) خاک) انجام شد. در پایان دوره رویش، درصد کلنیزاسیون میکوریزی و پارامترهای فیزیولوژیکی نهال‌ها اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که در تمام سطوح سرب، درصد کلنیزاسیون میکوریزی ریشه نهال‌ها در تیمارهای تلقیحی به‌طور معنی‌داری نسبت به شاهد (بدون تلقیح میکوریزی) بیشتر بود، ولی سه تیمار تلقیح قارچی از این لحاظ با یکدیگر اختلاف معنی‌داری نداشتند. همچنین، در تیمارهای مورد بررسی افزایش غلظت سرب درصد کلنیزاسیون میکوریزی ریشه را کاهش نداد. فتوسنتز، هدایتِ روزنه‌ای، تعرق، غلظت CO2 بین سلولی و کارآیی مصرف آب نهال‌های P. nigra در برابر تیمارهای سرب و تلقیح قارچ و تاثیر متقابلِ این دو تیمار بدون تغییر باقی ماند. به‌طور کلی، نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تلقیح قارچی تاثیری بر پارامترهای فیزیولوژی نها‌ل‌های P. nigra و به‌تبع آن مقاومت گیاه در برابر تنش سرب نداشت. این درحالی‌است که با توجه به پارامترهای بررسی شده (درصد کلنیزاسیون میکوریزی و پارامترهای فیزیولوژی)، کلون مورد مطالعه مقاومت خوبی نسبت به تنش فلز سنگین سرب در غلظت‌های بررسی شده نشان داد. لذا این کلون به عنوان یک گونه پیشنهادی می‌تواند برای تحقیقات آتی گیاه پالاییِ خاک‌های آلوده به سرب مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• پارامترهای فیزیولوژی
• تبریزی
• سرب
• قارچ میکوریز آربوسکولار
• گیاه پالایی

عنوان مقاله [English]

Lead tolerance of Populus nigra in symbiosis with arbuscular mycorrhizal fungi in relation to physiological parameters

نویسندگان [English]

• Azadeh Salehi ¹
• Masoud Tabari ²
• Ebrahim Mohammadi Goltapeh ³
• Anoushirvan Shirvani ⁴

¹

²

³

⁴

چکیده [English]

With the aim to examine lead tolerance of Populus nigra (clone 62/154) in symbiosis with arbuscular mycorrhizal fungi, a greenhouse experiment was carried out in a factorial randomized complete scheme with two factors 1) fungal inoculation in 4 levels (control, inoculation with Glomus mosseae, inoculation with G. intraradices and inoculation with G. mosseae + G. intraradices) and 2) lead in 4 levels (0, 100, 500 and 1000 mg kg-1 soil). Mycorrhizal colonization and physiological parameters of plants were measured at the end of growth season. Results showed that at all Pb levels, the percentage of root mycorrhizal colonization in fungal treatments was significantly higher than that in control treatment (without fungal inoculation), however without significant differences between 3 fungal treatments. Pb treatments had no significant effect on root mycorrhizal colonization of P. nigra plants. Also, photosynthesis, stomatal conductance, transpiration, intercellular CO2 concentration and water use efficiency of P. nigra plants had no significant inhibitory effects versus the control found under Pb and fungal treatments or their interaction. The results of present study demonstrated that fungal treatments had no significant effects on physiological parameters and Pb tolerance of P. nigra plants. While, in relation to mycorrhizal colonization and physiological parameters, P. nigra clone 62/154 showed a good tolerance to Pb stress. So, in further investigations of phytoremediation of lead-contaminated soils, this clone can be considered as a proposed species.

کلیدواژه‌ها [English]

• Arbuscular mycorrhizal fungus
• lead
• P. nigra
• physiological parameters
• Phytoremediation