نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهدیه دالوند ¹
• امیرحسین حمیدیان ²
• محمدعلی زارع چاهوکی ³
• سید علی اصغر میرجلیلی ⁴
• بابک متشرع زاده ⁵
• عصمت اسماعیل زاده ⁶

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

² استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

³ دانشیار گروه احیا مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

⁴ کارشناس ارشد HSE، طرح معادن مس تفت، شرکت ملی صنایع مس ایران

⁵ استادیار گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، ایران

⁶ پژوهشگر محیط زیست، امور تحقیق و توسعه، مجتمع مس سرچشمه

چکیده

به علت مشکلات محیط زیستی ناشی از فعالیت های معدن کاری مطالعه و بررسی آلاینده های حاصل از چنین فعالیت هایی از جمله فلزات سنگین در مناطق بهره برداری از معادن ضروری به نظر می رسد. تحقیق حاضر با هدف تعیین غلظت فلزات سنگین مس، سرب و روی در ریشه دو گونه از گیاه درمنه شامل درمنه کوهی (Artemisia aucheri) و درمنه دشتی (Artemisia sieberi) در اراضی طبیعی اطراف معدن مس دره زرشک بدون در نظر گرفتن نقش سایر معادن منطقه انجام شد. به همین منظور منطقه مطالعاتی بر اساس عواملی که مهم ترین آن ها جهت باد غالب و فاصله از معدن بود به 10 بخش تفکیک شده و با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی تعداد 10 نمونه درمنه و 3 نمونه خاک سطحی از هر منطقه برداشت شد. مقدار فلزات مورد نظر در نمونه ها بعد از هضم اسیدی با استفاده از دستگاه ICP-OES اندازه گیری شد. بر اساس نتایج به دست آمده میانگین غلظت فلزات مس، سرب و روی در ریشه گیاه درمنه در کل منطقه به ترتیب شامل 20/9، 65/1 و 30/22 بود. حداکثر غلظت مس، سرب و روی به ترتیب در روستای حسن آباد، معدن و روستای بیشه مشاهده شد. حداقل غلظت برای مس در بالادست تغلیظ و برای سرب و روی در روستای دره گازه دیده شد. بین غلظت فلزات در تمام مناطق اختلاف معنی دار (05/0> p) وجود داشت و به طور کلی با افزایش فاصله از معدن کاهش در غلظت فلزات مشاهده شد. نتایج همبستگی پیرسون نشان دهنده وجود همبستگی معنی دار (01/0> p) بین غلظت مس و سرب در خاک و ریشه گیاه بود. پس از مقایسه غلظت ها با مقادیر طبیعی و بحرانی مشخص شد که غلظت های موجود در محدوده طبیعی برای گیاهان قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

• فلزات سنگین
• درمنه کوهی (Artemisia aucheri)
• درمنه دشتی (Artemisia sieberi) معدن مس
• دره زرشک

عنوان مقاله [English]

Determination of the concentration of heavy metals (Cu, Pb, Zn) in roots of Artemisia sp. in natural lands of Darreh Zereshk copper mine, Taft, Yazd

نویسندگان [English]

• Mahdieh Dalvand ¹
• Amir Hossein Hamidian ²
• Mohammad Ali Zare Chahouki ³
• Ali Asghar Mirjalili ⁴
• Babak Motesharezadeh ⁵
• Esmat Esmaeizadeh ⁶

¹

²

³

⁴

⁵

⁶

چکیده [English]

Due to environmental problems caused by mining activities, it is necessary to study and investigation the concentrations of the pollutants caused by this activities such as heavy metals. The aim of this study is the determination of the concentration of heavy metals Cu, Pb and Zn in roots of two species of Artemisia including Artemisia aucheri and Artemisia sieberi in the surrounding natural lands of Darreh Zereshk copper mine and regardless the role of other mines in the area. Therefore, the study area based on factors such as wind direction and distance from mine was divided into 10 regions and using random sampling method, 10 samples of artemisia and three samples of surfac soil were taken from each area. then the metal concentrations were measured using ICP-OES, after acid digestion. Based on the result obtained, mean concentrations of Cu, Pb and Zn in artemisia root was respectively 9.20, 1.65 and 22.30 and significant differences (p<0.05) were observed between metal concentrations in all districts.The maximum concentration of Cu, Pb and Zn was observed in Hasan abad, mine and bishe, respectively. The minimum concentration of Cu was observed in Baladast, and for Pb and Zn in Daregaze. Generally, the metal concentrations were observed to decrease with increasing distance from the mine. Pearson correlation results indicated a significant correlation (p<0.01) between Cu and Pb concentrations in soil and in the plant roots. The observed metal concentrations were in normal range for plants, according to the normal and critical values.

کلیدواژه‌ها [English]

• Heavy metals
• Artemisia aucheri
• Artemisia sieberi
• Copper mine
• Darreh Zereshk