نشریه محیط زیست طبیعی

بررسی اثرات محیط زیستی سد رودبار لرستان در مرحلۀ بهره‏برداری با استفاده از نرم‏افزار MIKE11 و تکنیک LINMAP

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه محیط زیست، دانشکدۀ فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، ایران

2 دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاداسلامی واحد تهران‌شمال

3 کارشناس ارشد ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

چکیده

این مطالعه با هدف شناسایی، طبقه‏بندی و بررسی آثار محیط زیستی سد رودبار لرستان در مرحلۀ بهره‏برداری با استفاه از نرم‏افزار MIKE 11 و تکنیک LINMAP به انجام رسیده است. سد رودبار لرستان در استان لرستان، 100 ‏کیلومتری جنوب شهر الیگودرز، بر روی رودخانۀ رودبار(از سرشاخه‏های رودخانۀ دز شرقی) و در محدودۀ رشته‏کوه زاگرس در غرب ایران واقع شده است. در استفاده از روش‏های ارزیابی، مهم است که تنها یک پارامتر مورد توجه نباشد بلکه هم‏زمان آثار متقابل تمام پارامترها و آثار محیط زیستی ناشی از آن را در نظر گرفت. با استفاده از اطلاعات جمع‏آوری‌شده از وضعیت محیط زیست منطقه و اطلاعات فنی سد رودبار با کمک نرم‏افزار MIKE 11 محدودۀ تحت‏تأثیر بلافصل شناسایی شد. در‏نهایت با کمک مدل ریاضی LINMAP آثار مثبت و منفی سد اولویت‏بندی شد. در اولویت‏بندی آثار مثبت طرح، (درآمد)، رتبۀ 0507/ 0را به خود اختصاص داد و پس از آن (خدمات، صنعت، بازرگانی) با به‏دست آوردن رتبۀ 0480/0 در اولویت دوم قرار گرفت. مشخص شد که با احداث سد، 2 روستا در اطراف آن به زیر آب خواهند رفت. این امر سبب جا‏به‏جایی و اسکان مجدد سکنۀ دو روستا ‏شد. بنابراین، ‌جا‏به‏جایی‌ با رتبۀ 3452/0، در اولویت اول آثار منفی سد و ‌فرسایش؛ ‌رسوب‏گذاری در مخزن سد و ‌گونه‏های گیاهی در معرض تهدید سکنه؛ هر سه با رتبۀ 2959/0، در اولویت دوم قرار گرفتند. درنهایت با توجه به نتایج حاصل از اولویت‏بندی آثار، راهکارهای مناسب در مرحلۀ بهره‏برداری سد رودبار لرستان ارائه شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of Environmental Effects of Rudbar Lorestan Dam in Exploitation phase by Using MIKE11 Software and LINMAP Technique

نویسندگان [English]

  • sahar rezaian 1
  • sadaf ataee 3

1 Assistant Professor,Department of Environment Islamic Azad University, Shahrood Branch, Iran

2 Associate Professor, Department of Environment Islamic Azad University, North Tehran Branch

3 M.Sc. of Environmental Assessment, Islamic Azad University of Tehran science and Research, Tehran, Iran Abstract:

چکیده [English]

 
This study has been executed aiming at identifying, classifying and investigating the environmental effects of Lorestan’s Roodbaar Dam during its exploitation phase through utilizing MIKE11 software and LINMAP technique. Lorestan’s Roodbaar Dam is located in Lorestan Province, 100 kilometers to the South of Alugoodarz Town on Roodbaar River (from branches of Eastern Dez River), within the area of Zagros Mountains in the West of Iran. It is crucial not to consider merely one parameter when using the evaluation methods, on the contrary, the mutual effects of all parameters and their consequent effects must be taken into account. The immediately- affected area was located through collecting data from the environmental conditions of the area and from the technical information on Roodbaar Dam using MIKE 11 software. The positive and negative effects of the dam were eventually prioritized using LINMAP mathematical model. Prioritizing the positive effects of the project indicated that (income) ranked 0.0507, following that (services, industry, commercial) ranked 0.0480 and was placed in the second place. Two villages will go under water with the construction of this dam. This will lead to the mentioned villagers moving and their resettlement. Therefore (moving) ranked 0.3452 and it earned first place among the negative effects of the dam and (erosion) (sedimentation within the dam’s container), (the endangered plant species within the area) all ranked 0.2959 and were placed second within the prioritization. At the end proper approaches were presented for the exploitation stage of Lorestan’s Roodbar Dam taking into consideration the results obtained from prioritizing the effects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Investigation of Environmental Effects
  • Reservoir Dam
  • Delphi technique
  • MIKE 11Method
  • LINMAP Method

 

1. Asgharpour, M. 2004. Multiple Criteria Decision Making, Tehran, Tehran University Press, 315 (in persian).
2. Bereketli Ilke, Mujde Erol Genevois, Y. Esra Albayrak, MelisaOzyol. 2011. WEEE Ttreatment Strategies’ Evaluation using Fuzzy LINMAP Method"Expert Systems with Applications,(www.sciencedirect.com)
3. CIDI: Committee of Irrigation and Drainage, Iran. 2005.Report on the usage of MIKE 11 software to calculate the flood zone of dams (in persian).
4. Delgado M., Verdegay J.L., Vila M.A. 1992.Linguistic decision-making models, Int. J. Intelligent System 7
5. DHI, Developing Health & Independence. “A modeling system for Rivers and channels (MIKE11),Reference manual”. 2005.DHI water & Environment, Denmark.6)
6. Hoseyni,Leyla, Jozi,S A, Dehghani,A. 2002.Analysis of physico-chemical effects Esteghlal Minab Dam in operation phase using Analytical Hierarchy Process-AHP Method.
7. Hwang, C. L., & Yoon, K. S. 1981.Multiple attribute decision-making: methods and applications. New York:
8. IWPRDC: Iran Water and Power Resources Development Company. 2012.A report of Information Rudbar Lorestan dam in construction phase. Department of Water and power Resources Development,(in Persian).
9. Karimi Jashni, A. and Chmanchy, M. 2007.Comparing the destructive environmental impact of dams using Vtn Vrayv matrix". First Workshop on Dams and the environment (in persian).
10. Monavari, M., Shariat ,M. 1996.Introduction to Environmental Impact Assessment, Tehran, Department of the Environment Press, 82, (in Persian(.
11. Mousavi, Seyed Meysam, and A. victim KIA. 2009.Risk analysis and management of procurement construction projects using LINMAP, Fifth International Conference of Project Management, Tehran, Ariana research group,(in Persian).
12. Najmi, A., Jalal Attari, and Hossein Sharifi Manesh. 2011.comparing the application MIKE 11 to HEC-RAS 4.1 in simulation of non-permanent flood flow in Gorganrood river, Sixth National Congress of Civil Engineering, Semnan University, Semnan,(in Persian).
13. Nikbakht,M and shamohammadi heydari,Z. 2004.(environmental impact assessment of operation stage of Sardasht in Khuzestan province),(in Persian).QFC:
14. Qods Force Consulting. 2005.In Environmental reporting studies of Rudbar plan,(in Persian).
15. SCI:Statistical Center of Iran, census of housing. 2011.Lorestan province, city Aligoodarz..
16. Tingsanchali Tawatchai, Noor Muhammah Khan. 2010. Pridiction Of Flooding due to assumed Breaching of Mangla Dam
17. Tahmicioglu Sait, M., Anul, N., Ekmekci, F. and Durmus, N. 2007. "Positive and negative impact of dams on the environment". International Congress on River Basin Management, Turkey, Chapter 2, 759-769.
18. Zargar,M, Nekuieyanfar,M, Mahmudi Kordestani,S A. 2008.“Maroon dam failure hydraulic modeling using software MIKE 11, (in Persian).
نشریه محیط زیست طبیعی
دوره 68، شماره 3 - شماره پیاپی 3
آبان 1394
صفحه 413-430