نویسندگان

• مقداد جورغلامی ¹
• باریس مجنونیان ²

¹ استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

² استاد گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

جنگل‌های شمال ایران دارای غنای گونه‌ای قابل توجه بوده و به لحاظ گونه‌های بومی و در معرض خطر دارای اهمیت جهانی است. استفاده از سیستم چوبکشی زمینی, هرچند بیشترین مشکلات محیط زیستی را سبب می‌شود، اما عملیاتی معمول برای خروج چوب از عرصه قطع است. هدف از این مطالعه ارزیابی و مقایسه اثرات محیط زیستی، صدمه به توده باقیمانده, زادآوری و کمی کردن این اثرات است. آثار یادشده شامل وسعت صدمه دیدگی, الگو, اندازه، توزیع صدمات و اثرات بعد از عملیات بهره‌برداری می‌باشد که با استفاده از دو روش بهره‌برداری گرده‌بینه کوتاه و بلند مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق در جنگل خیرود انجام و برای چوبکشی از اسکیدر چرخ لاستیکی تیمبرجک استفاده شد. ارزیابی صدمه به توده باقیمانده بعد از عملیات بهره‌برداری در طول مسیر چوبکشی و همچنین برداشت نوارهای کشیدن کابل برای مطالعه صدمه به زادآوری با آماربرداری صد در صد انجام شد. نتایج نشان داد که در نوارهای کشیدن کابل، صدمه به زادآوری 44 و 36 درصد و همچنین صدمه به درختان باقیمانده در اطراف مسیرهای چوبکشی 3/2 و 1/4 درصد به ترتیب در روش گرده‌بینه کوتاه و گرده‌بینه بلند است. بیشترین میانگین مقدار صدمه (97 %) به متر اول تنه وارد شده و همچنین در داخل محدوده 4 متری از مرکز مسیر چوبکشی (80 %) اتفاق افتاده است. نتایج به طور آشکار نشان می‌دهد که روش بهره‌برداری گرده‌بینه کوتاه در مقایسه با روش بهره‌برداری گرده‌بینه بلند صدمه کمتری به توده باقیمانده وارد می‌کند. موقعیت درخت نسبت به مسیر چوبکشی دارای اثر معنی‌داری بر مقدار و ارتفاع زخم‌ها در درختان باقیمانده است. مسیرهای چوبکشی با طراحی و ساخت مناسب باید دارای پهنای مناسب برای خروج چوب از جنگل باشد. صدمه به توده باقیمانده با طراحی و برنامه‌ریزی مناسب و آموزش گروه عملیات چوبکشی می‌تواند کاهش یابد.

کلیدواژه‌ها

• اثرات محیط زیستی
• بهره‌برداری جنگل
• جنگل خیرود
• جنگل‌های خزری
• زادآوری
• گرده‌بینه بلند
• گرده‌بینه کوتاه

عنوان مقاله [English]

Evaluating and comparison of environmental impacts of two logging methods (Case study: Namkhaneh District in Kheyrud Forest)

نویسندگان [English]

• Meghdad Jourgholami ¹
• Baris Majnounian ²

چکیده [English]

Hyrcanian (Caspian) Forest in northern Iran with many endemic and endangered species is a rich area for biodiversity. The use of ground-based skidding is well accepted practice for the extraction of timber from the forest, but this has tended to cause the greatest environmental problems. The aim of the study was to evaluate and comparison of environmental impacts, residual stand damage, regeneration, and to quantify these effects such as: extent of the damage, wounding patterns, size and distribution after logging operations that utilized two different methods: short-log and long-log. A Timberjack cable skidder was used and the study location was in the Kheyrud Forest. Post harvesting assessment of damage to the residual stand was compared along skid trail by 100% inventory method and also for the assessment of regeneration damage along winching strips. The results showed that along winching strips the percentage of damage to the regeneration was 44 and 36 %, while the tree damages along skid trails reached 2.3 and 4.1 % in the short- and long-log methods, respectively. The greatest average amount of damage to a bole occurred along the first 1 m up from the ground (97%) and also within 4 m of the skidder centerline (80%). These results clearly show that the short-log method causes less damage to the residual stand than the long-log method. Tree location to the skidder trail appears to have a significant effect on the number and height of scars on a tree. Well designed and constructed trails should be wide enough to allow wood extraction from the forest. Damage to the residual stand might be reduced by proper planning and training of logging crews.

کلیدواژه‌ها [English]

• Environmental impacts
• Forest harvesting
• Hyrcanian forest
• Kheyrud forest
• long-log
• regeneration.
• short-log