نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• پدرام براری ¹
• مهدی خان سفید ¹
• پرویز فاتحی ²
• محسن کافی ¹

¹ گروه علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

² گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

منظر صوتی به‌عنوان یکی از ابعاد بنیادین کیفیت محیط، نقشی تعیین‌کننده در تجربه‌ی ذهنی و روانی کاربران از فضاهای شهری و زیرساختی دارد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل ادراک ذهنی–روانی کاربران از کیفیت منظر صوتی فرودگاه مهرآباد و بررسی تأثیر فضاهای سبز در بهبود این ادراک انجام شد. روش تحقیق مبتنی بر رویکرد تلفیقی بود؛ داده‌های کمی از طریق اندازه‌گیری‌های میدانی تراز صوت (dB(LAeq)) و داده‌های کیفی از طریق پرسش‌نامه و مصاحبه‌ی نیمه‌ساختاریافته با کاربران گردآوری گردید. یافته‌ها نشان داد که حضور و سازمان‌دهی فضاهای سبز در محیط فرودگاه به‌طور معناداری موجب کاهش ادراک مزاحمت صوتی و افزایش احساس آرامش، تعلق و رضایت محیطی می‌شود. افزون بر این، کیفیت ادراک صوتی کاربران بیش از آنکه تنها تابع شدت صدا باشد، به ترکیب بصری–شنیداری و تنوع آوایی محیط وابسته است. بر پایه‌ی نتایج، می‌توان گفت که تقویت ساختار سبز در طراحی منظر صوتی فرودگاه‌ها، ضمن ارتقای کیفیت زیباشناختی و بوم‌شناختی محیط، در جهت بهبود سلامت روانی و تجربه‌ی ادراکی کاربران نیز مؤثر است.

کلیدواژه‌ها

• منظر صوتی
• ادراک ذهنی–روانی
• فضاهای سبز
• فرودگاه مهرآباد
• طراحی آکوستیکی

عنوان مقاله [English]

Analysis of Users’ Psychological and Mental Perception of Soundscape Quality at Mehrabad International Airport with Emphasis on the Role of Green Spaces

نویسندگان [English]

• Pedram Barari ¹
• Mahdi Khansefid ¹
• Parviz Fatehi ²
• Mohsen Kafi ¹

¹ Department of Horticultural Science and Landscape Engineering, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Tehran, Iran

² Department of Forestry and Forest Economics, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Soundscape, as one of the fundamental dimensions of environmental quality, plays a crucial role in shaping users’ psychological and perceptual experiences of urban and infrastructural spaces. The present study aims to analyze the psycho-perceptual evaluation of users regarding the soundscape quality of Mehrabad Airport and to examine the influence of green spaces on improving this perception. The research employed a mixed-method approach: quantitative data were collected through field measurements of sound levels (dB(LAeq)), while qualitative data were obtained using questionnaires and semi-structured interviews with users. The findings revealed that the presence and organization of green spaces within the airport environment significantly reduced perceived noise annoyance and enhanced feelings of tranquility, attachment, and environmental satisfaction. Moreover, users’ auditory perception quality was found to depend not solely on sound intensity but also on the visual–auditory composition and the acoustic diversity of the environment. Based on the results, it can be concluded that strengthening the green infrastructure in the soundscape design of airports not only enhances the aesthetic and ecological quality of the environment but also contributes to improving users’ mental well-being and perceptual experience.

کلیدواژه‌ها [English]

• Soundscape
• Psycho-perceptual evaluation
• Green spaces
• Mehrabad Airport
• Acoustic design