نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• مهدی سلطانی

دانش آموخته Ph.D مدیریت محیط زیست

چکیده

امروزه گسترش روند تغییرات آلاینده‌ها در محیط‌زیست شکننده خلیج‌فارس باعث سفیدشدگی و تخریب سطح وسیعی از جوامع مرجانی این آبراهه حساس شده است. تغییر نگرش در نحوه مدیریت فعلی حفاظت از اکوسیستم‌های مرجانی با استفاده از منابع موجود و ظرفیت‌های بالقوه مناطق ساحلی جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار ضروری است. تحقیق کنونی باهدف تکمیل اطلاعات‌‌پایه در راستای ارزیابی سطح آلایندگی میکروپلاستیک‌ها که یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی نوظهور آبسنگ‌های مرجانی جزایر شمالی خلیج‌فارس (قشم، کیش و شیدور) به‌شمار رفته، در سال 1402 انجام شد. بدین منظور طبق آخرین متد علمی بررسی صخره‌های مرجانی نمونه‌های رسوبات از لایه سطحی حدود 5-0 سانتی‌متری کف دریا به‌وسیله چنگک فولادی ون‌وین جمع‌آوری و به آزمایشگاه منتقل و سپس فراوانی، توزیع، اندازه، رنگ و نوع MP‌ها تعیین شد. آنالیز بافت رسوبات نشان داد نسبت (انحراف معیار±میانگین درصد) ماسه و سیلت+رس در رسوبات دریایی به‌ترتیب برابر با 70/4±72/50 و 32/3±28/49 است. نتایج حاصل از مشاهدات میکروپلاستیک‌ها (به‌تفکیک ذرات فیبر، قطعه، فیلم و گلوله) در مجموع نشان داد که تعداد این ذرات در رسوبات دریایی به‌ترتیب 118، 56، 11 و 3 ذره است. به‌ترتیب بیشترین تا کمترین فراوانی ذرات میکروپلاستیک‌ نیز در قشم > کیش > شیدور شمارش شد. شکل غالب میکروپلاستیک‌ها فیبر و شایع‌ترین پلیمرهای یافت شده از جنس پلی‌اتیلن (PE)، پلی‌پروپیلن (PP)، پلی‌استایرن (PS) و نایلون بودند. آنالیزهای آماری نشان داد که بین فراوانی ذرات قطعه و فیلم در رسوبات دریایی اختلاف معنی دار وجود دارد (p < 0.05). نتایج این مطالعه می‌تواند اطلاعات پایه و اساسی در راستای ارائه یک راهنمای مشخص و با رویکرد ارزش‌گذاری واقعی برای حمایت از جوامع مرجانی در طرح‌های مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی (ICZM) در کشور به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق حساس دریایی خلیج‌فارس پیشنهاد ‌کند.

کلیدواژه‌ها

• خلیج‌فارس
• آبسنگ‌های مرجانی
• آلودگی محیط‌زیست
• میکروپلاستیک‌ها (MPs)

عنوان مقاله [English]

Comparison of Abundance, Shape, and Type of Microplastics in Sediments Surrounding Coral Reef Ecosystems in the Northern Persian Gulf Islands (Case study: Qeshm, Kish and Shidvar)

نویسنده [English]

• MEHDI SOLTANI

Ph.D Graduate of Environmental Management

چکیده [English]

The expansion of pollutant dynamics in the fragile ecosystem of the Persian Gulf has led to widespread coral bleaching and degradation. A paradigm shift in the current management of coral reef conservation, utilizing existing resources and coastal potential, is essential for achieving sustainable development goals. The current study aimed to establish baseline data for assessing microplastic (MP) pollution, which is one of the most important emerging environmental challenge for coral reefs in the northern Persian Gulf islands (Qeshm, Kish and Shidvar) in 2023. Sediment samples (0–5 cm depth) were collected using a Van Veen grab, followed by laboratory analysis to determine MPs abundance, distribution, size, color, and type. Sediment texture analysis showed that the ratio (mean percentage ± standard deviation) of sand and silt+clay in marine sediments is equal to 50.72% ± 4.70 and 49.28% ± 3.32, respectively. The results of observations of microplastics (separated into fiber, fragment, film, and pellet particles) showed that the total number of these particles in the marine sediments of the studied coral ecosystems was 118, 56, 11, and 3 particles, respectively. Island-specific MP abundance followed Qeshm > Kish > Shidvar. Fibers dominated MP shapes, with polyethylene (PE), polypropylene (PP), polystyrene (PS), and nylon as the most common polymers. Statistical analysis indicated significant differences in fragment and film abundance among sites (p < 0.05). This study provides foundational data for developing targeted management strategies under Integrated Coastal Zone Management (ICZM) to safeguard coral reefs in this ecologically sensitive region.

کلیدواژه‌ها [English]

• Persian Gulf
• Coral Reefs
• Environmental Pollution
• Microplastics (MPs)