نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حیدر سعیدی ¹
• محبوبه فراهتی ²

¹ کارشناس ارشد، رشته اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

² دانشیار اقتصاد، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

چکیده

هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش کیفیت نهادها در ارتباط میان نابرابری درآمد و کیفیت محیط‌زیست با استفاده از داده‌های مربوط به دوره زمانی 1401-1363 در ایران است. برای این منظور، سرانه انتشار دی‌اکسید کربن (CO2) و ضریب جینی به‌ترتیب به‌عنوان شاخص‌هایی از آلودگی محیط‌زیست و نابرابری درآمد به‌کار گرفته شده‌اند. همچنین شاخص کیفیت نهادها بر اساس میانگین حسابی شاخص‌های پایداری دولت (ثبات حکومت)، شرایط اجتماعی اقتصادی، چشم‌انداز سرمایه‌گذاری، فساد، کیفیت سیستم اداری، حاکمیت نظم و قانون و پاسخگویی دموکراتیک از میان دوازده شاخص ریسک سیاسی معرفی‌شده در شاخص راهنمای بین‌المللی ریسک کشورها (ICRG) محاسبه شده است. نتایج حاصل از به‌کارگیری تکنیک حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS) نشان می‌دهند که در بلندمدت، اثر نابرابری درآمد بر انتشار CO2 مثبت و از لحاظ آماری معنی‌دار است در حالیکه اثر تعاملی کیفیت نهادها و نابرابری درآمد بر انتشار CO2 منفی و معنی‌دار است. بنابراین، با بهبود کیفیت نهادها تأثیر مثبت نابرابری درآمد بر انتشار CO2 تضعیف می‌شود. دیگر نتایج نشان می‌دهند افزایش سرانه مصرف سوخت‌های فسیلی موجب افزایش آلودگی محیط زیست می‌شود در حالی‌که اثر سهم انرژی‌های تجدیدپذیر از کل مصرف انرژی بر آلودگی محیط زیست منفی و معنی‌دار است. در راستای نتایج توصیه می‌شود سیاست‌گذاران اقتصادی با تقویت کیفیت نهادها و شفافیت حکمرانی، اثر مثبت نابرابری درآمد بر آلودگی محیط‌زیست را کاهش دهند.

کلیدواژه‌ها

• کیفیت محیط‌زیست
• کیفیت نهادها
• نابرابری درآمد
• DOLS
• ایران

عنوان مقاله [English]

The effect of institutional quality on the relationship between income inequality and environmental quality in Iran

نویسندگان [English]

• Heidar Saeedi ¹
• Mahboobeh Farahati ²

¹ M. A. of Economics, Faculty of Economics, Management and Administrative Sciences, Semnan University, Iran

² Associate Professor of Economics, Semnan University, Semnan, Iran

چکیده [English]

The main objective of this research is to examine the role of institutional quality on the relationship between income inequality and environmental quality, using data from the period 1984-2022 in Iran. For this purpose, per capita carbon dioxide (CO2) emissions and the Gini coefficient are used as indicators of environmental pollution and income inequality, respectively. Furthermore, the institutional quality index is calculated based on the arithmetic mean of indicators such as government stability, socio-economic conditions, investment outlook, corruption, administrative system quality, rule of law, and democratic accountability, drawn from twelve political risk indicators in the International Country Risk Guide (ICRG). The results from applying the Dynamic Ordinary Least Squares (DOLS) technique indicate that in the long term, the impact of income inequality on CO2 emissions is positive and statistically significant, while the interactive effect of institutional quality and income inequality on CO2 emissions is negative and significant. Therefore, Improvements in institutional quality weaken the positive relationship between income inequality and CO2 emissions. Other results indicate that an increase in per capita fossil fuel consumption leads to higher environmental pollution, while the share of renewable energy in total energy consumption has a negative and significant effect on environmental pollution. In line with the results, it is recommended that economic policymakers mitigate the positive effect of income inequality on environmental pollution by strengthening institutional quality and governance transparency.

کلیدواژه‌ها [English]

• Environmental quality
• Institutional Quality
• Income inequality
• Iran