نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رقیه گرمائی پور ¹
• افشین دانه کار ²
• امیر علم بیگی ³
• افشین علیزاده شعبانی ¹

¹ گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

² گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران،

³ گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

جنگل‌های مانگرو، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اکوسیستم‌های ساحلی، در مناطق جزر و مدی کشورهای گرمسیری و نیمه‌گرمسیری پراکنده‌اند و خدمات حیاتی متعددی را به جوامع اطراف خود ارائه می‌دهند. در ایران نیز این جنگل‌ها به‌طور طبیعی در سه استان جنوبی (بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان) گسترش یافته‌اند. هدف این مطالعه، بررسی تفاوت ادراک خدمات اکوسیستمی بین رویشگاه‌های مختلف جنگل‌های مانگرو در ایران بود. به این منظور، یک پرسشنامه ساختاریافته طراحی و در اختیار جوامع محلی وابسته به این جنگل‌ها قرار گرفت. در مجموع، 400 خانوار به این پرسشنامه پاسخ دادند. میانگین خدمات اکوسیستمی در 11 سایت مورد بررسی محاسبه و تفاوت‌های بین سایت‌ها با استفاده از آزمون تجزیه واریانس یک‌طرفه تحلیل شد. نتایج نشان داد که سایت قشم-خورخوران بالاترین میانگین ادراک خدمات اکوسیستمی را در هر چهار دسته خدمات بررسی‌شده دارد، درحالی‌که رویشگاه‌های شهرستان دیر کمترین میزان ادراک خدمات را نشان دادند. علاوه بر این، تفاوت معناداری بین رویشگاه‌ها در هر چهار دسته خدمات اکوسیستمی مشاهده شد. این یافته‌ها می‌تواند به تدوین راهبردهای مدیریتی و سیاست‌گذاری برای بهبود حفاظت و بهره‌برداری پایدار از جنگل‌های مانگرو کمک کند.

کلیدواژه‌ها

• اکوسیستم‌های ساحلی
• جوامع محلی
• تجزیه واریانس
• بهره‌برداری پایدار

عنوان مقاله [English]

Understanding Ecosystem Services of Mangrove Forests in Iran: A Study on Spatial Differences

نویسندگان [English]

• Roghayeh Garmaeepour ¹
• Afshin Danehkar ²
• Amir Alambeigi ³
• Afshin Alizadeh shabani ¹

¹ Department of Environment, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran.

² Department of Environment, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran.

³ Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, University of Tehran, Karaj, Iran.

چکیده [English]

Mangrove forests, as one of the most important coastal ecosystems, are distributed across tidal zones of tropical and subtropical countries, providing numerous vital services to adjacent communities. In Iran, these forests naturally extend across three southern provinces: Bushehr, Hormozgan, and Sistan and Baluchestan. The aim of this study was to examine the differences in the perception of ecosystem services among various mangrove sites in Iran. To this end, a structured questionnaire was designed and distributed among local communities dependent on these forests. A total of 400 households responded to the questionnaire. The mean values of perceived ecosystem services were calculated for 11 sites, and differences among them were analyzed using a one-way analysis of variance (ANOVA). The results revealed that the Qeshm-Khor Khuran site exhibited the highest mean perception of ecosystem services across all four categories examined, whereas the mangrove sites in Dayyer County showed the lowest. Furthermore, significant differences were observed among the sites in all four categories of ecosystem services. These findings can inform the development of management strategies and policymaking to enhance the conservation and sustainable use of mangrove forests.

کلیدواژه‌ها [English]

• coastal ecosystem
• Local communities
• ANOVA
• Sustainable utilization