نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مظاهر زمانی فرادنبه ¹
• سهیل ایگدری ²
• هادی پورباقر ¹

¹ گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

² دا. تهران- بیولوژی و اکولوژی ماهی

چکیده

مطالعه شاخص‌های مطلوبیت ویژگی‌های زیستگاهی در ارائه توصیفی دقیق از ویژگی‌های زیستگاه یک گونه نقش بسزایی دارد. از این‌رو این مطالعه با هدف بررسی ویژگی‌های زیستگاهی و شاخص مطلوبیت گونه سگ ماهی جویباری (Oxynoemacheilus bergianus) در محدوده پراکنش آن در رودخانه طالقان انجام پذیرفت. برای بررسی ویژگی‌های زیستگاهی این گونه، فراوانی افراد و فاکتورهای زیستگاهی شامل 12 فاکتور ارتفاع از سطح دریا (m)، عمق آب (cm)، عرض رودخانه (m)، شیب (درجه)، سرعت جریان (m/s)، دما (°C)، pH، ضریب هدایت الکتریکی (EC) (Ṥµ)، مواد جامد محلول کل (TDS) (ppm)، قطر متوسط سنگ بستر (cm)، تعداد قطعات سنگ بزرگتر از 25 سانتی‌متر و شاخص سنگ بستر، در 33 ایستگاه از پایین‌دست به سمت بالادست رودخانه طالقان مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که مطلوب‌ترین زیستگاه برای گونه سگ ماهی جویباری در نواحی دارای ارتفاع 1800-1750 متر، عمق 40-10 سانتی‌متر، عرض 24-12 متر، سرعت 2/1-9/0 متر بر ثانیه، شیب 1-5/0 درجه، مقادیر pH برابر8-5/7، دمای 5/15-13 درجه سانتی‌گراد، مقادیر EC 740-630، مقادیر TDS برابر (ppm) 250-200، تعداد سنگ بزرگ (>cm 25) کمتر از 5 عدد در هر کوادرت، قطر متوسط سنگ بستر کمتر از 15 سانتی‌متر و درصد شاخص سنگ بستر برابر 6-4 درصد قرار داشت. وجود این شرایط با شاخص مطلوبیت زیستگاه 524/0 نشان می‌دهد که رودخانه طالقان برای گونه سگ ماهی یک زیستگاه متوسط می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• فاکتورهای محیطی
• شاخص مطلوبیت
• زیستگاه
• سگ‌ماهی
• رودخانه طالقان

عنوان مقاله [English]

Habitat suitability index of Sefidrud hillstream loach (Oxynoemacheilus bergianus) in Taleghan River (Sefidrud River basin: Alborze province)

چکیده [English]

Study of habitat suitability indices play an important role to provide detailed description of habitat features of a species. Therefore, this study was conducted to investigate the habitat features and habitat suitability index (HSI) of Sefidrud hillstream loach (Oxynoemacheilus bergianus) in its distribution range within the Taleghan River. To study the habitat characteristics of this species in Taleghan River, its abundance and 12 habitat variables, including elevation (m), depth (cm), river width (m), slope (degree), flow velocity (m/s), water temperature (°C), EC (us), TDS (ppm), average diameter of substrate stones (cm), number of big stone (>25cm) and substrate index (%SI) at 33 stations from the downstream to upstream were measured. The result shows that suitable habitat of O. bergianus are areas with height ranges 1750-1800 m, depth in range of 10-40 cm, width in range of 12-24 m, flow velocity ranges 0.9-1.2 m/s, slope in range of 0.5-1 degree, pH in range of 7.5-8, water temperature in range of 13-15.5°C, EC in range of 630-740 µs, TDS in range of 200-250 ppm, number of big stone lesser than 5 piece per quadrate, average diameter of substrate stones less than 15 cm and substrate index percentage in range 4-6%. Presence of environmental features with a habitat suitability index of 0.524 indicated that Taleghan River is average habitat for O. bergianus in terms of habitat suitability index.

کلیدواژه‌ها [English]

• Habitat variables
• Suitability index
• Habitat
• Oxynoemacheilus bergianus
• Taleghan River