پهنه‏بندی آسیب‌پذیری نوار ساحلی استان سیستان و بلوچستان بر‌اساس کانون‏های تهدید‌کننده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری محیط زیست دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری محیط زیست، دانشگاه ملایر

3 دانشجوی دکتری محیط زیست، دانشگاه کوئینزلند استرالیا

4 دانشیار گروه محیط زیست دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

موقعیت اکوتونی سواحل اگرچه موجب می‏شود این مناطق از تنوع و غنای بیولوژیک هر دو سیستم دریایی و زمینی بهره‏مند شوند، در‌عین‌حال در معرض تهدید آلودگی‏ها و عوامل مخرب هر دو سیستم نیز قرار می‏گیرند. از این‏رو، مناطق ساحلی از جمله آسیب‏پذیرترین بخش‏های اقیانوسی به شمار می‏روند. افزایش و رشد جمعیت، شهرنشینی، صنعتی شدن و گردشگری مهم‌ترین عوامل در افزایش فشار بر مناطق ساحلی و دریایی هستند. شناسایی مناطق اثرگذار و نیز مناطق آسیب‏پذیر و اعمال سیستم مدیریتی متناسب، از جمله راهکارهای مؤثر برای پیشگیری از تخریب هرچه بیشتر مناطق ساحلی است. پژوهش حاضر که با هدف پهنه‏بندی آسیب‏پذیری نوار ساحلی سیستان و بلوچستان (که نیمی از کرانه‏های دریای عمان را به خود اختصاص داده است) بر‌اساس کانون‏های تهدید‌کننده و با بهره‏گیری از کاربرد تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) و تلفیق لایه‏ها در محیط نرم‌افزار ArcGIS انجام شد، نشان داد جنوب شرقی خلیج چابهار تا امتداد آن به سمت شرق مهم‌ترین پهنۀ آسیب‏پذیر ساحلی است که به مدیریت فعالیت‌های سازگار، برنامۀ پایش، آموزش و طرح مشارکت برای بهسازی نیازمند است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Vulnerability zoning of Sistan and Baluchistan’s coastal area based on threatening centers

نویسندگان [English]

  • Lida Davar 1
  • Mona Azizi Jalilian 2
  • Reza Rafiee 3
  • Afshin Danehkar 4

1 PhD Candidate, Environmental Science, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, I.R.Iran

2 PhD Candidate, Environmental Science, University of Malayer, I.R.Iran

3 PhD Candidate, University of Queensland, Australia

4 Associated Professor, Department of Environment, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, I.R.Iran

چکیده [English]

Despite the fact that coastal areas are benefiting from verity of biological resources of marine and inland systems, they are exposed to destructive threats from both systems. Hence, Coastal areas are the most vulnerable sectors in the world. Population growth, tourism, urbanization, and industrialization are the most important factors in increasing pressure on the coastal and marine areas. Identification of vulnerable areas and apply effective and appropriate management systems are suitable strategies to prevent further degradation of coastal areas. The region under study in this research is the coastal zone of Sistan and Baluchistan Province, one of the southern provinces of Iran at the northern parts of Oman Sea. The results of vulnerability zoning of Sistan and Baluchistan’s coastal area Based on Threatening Centers using analytic hierarchy process (AHP) and overlaying layers by ArcGis showed that Chabahar bay southeast towards the east is the most important vulnerable areas which require an adaptive management, monitoring program, education and participation plan to improvement of the environment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • coastal area
  • sensitive areas
  • severity of vulnerability
  • threatening centers
  • zoning
Carter,R.G.W(1988). Coastal Environments: An Introduction of Physical, Ecological and Cultural systems. London Academic Press,617p.
Davar,L., Danehkar, A., 2010. Identification and mapping of Sensitive coastal areas using ESI in the coastal areas of Sistan and Balouchestan Province. International Symposium on environmental engineering, K.N. Toosi University of Technology, January 19-21 (in Persian)
Davar,L., Danehkar, A. Salman Mahini, A.R., 2010. Identification of Particularly Sensitivity Sea Areas (PSSAs) in coastal areas of Sistan and Balouchestan Province using the IMO guidelines. Environment and Development Journal. No 2. 23-30 (in Persian)
Environment Protection Administration of Sistan and Balouchestan Province,2006, Identification and Zoniong of sensitive coastal areas of Sistan and Balouchestan Province, Office of Applied Research, University of Tehran, 259 p. (in Persian)
Environment Protection Administration of Sistan and Balouchestan Province, 2009. Identification and organization factors influencing Oman sea, Department of supervising and planning, University of Tehran. 130P. (in Persian)
Karami khaniki, A., Gharibreza, M., 2004. Coast of Iran, Soil Conservation and Watershed Research Institute. Agriculture Research and Education Organization. 409p. (in Persian)
Oveisi,A., 2005. Causes of pollution of the marine resources in different regions of the world and its causes from the viewpoint of environment, Sixth International Conference on Marine Science and Technology. (in Persian)
PMO(Port and Maritime Organization) ,2009. Integrated Coastal Zone Management, resultant report, Office of Port and Coastal Engineering. MAAB consulting engineers. 215 p. (in Persian)
Sharifipour, R., Danehkar, A., Noori, J., 2008. Environmental sensitivity assessment of the northern coast of persian gulf, according to the threatening centers and conservation values. Journal of Environmental Studies. 34 (48): 89-102. (in Persian)
Sharifipour, R., Danehkar, A., 2006. Coastal zoning of Chabahar free zone based on environmental considerations, Port and Sea Magazine. No 7. Special section, 70-73 (in Persian)
Szlafsztein, C., Sterr, H., 2007. A GIS-based vulnerability assessment of coastal natural hazard, state of Pará, Brazil,Journal of Coastal Conservation, No 11, 53-66.
UNEP, (1999). Conceptual Framework and Planning Guidelines for Integrated Coastal and Ocean Management.